Ekolojik Krizin Kaynağını İnsan Olarak Gören İndirgemeci Anlayışın Eleştirisi

Yerküreyi yok oluşun eşiğine sürükleyen ekolojik krizin kaynağına dair birçok teorisyen fikir beyan etmiştir. Kimi çevreler mevcut kapitalist sistemi, kimi çevreler ise sanayi devrimi ve nüfus artışını çevresel denge bozulumunun kaynağı olarak görmektedir. Çevre krizini artan nüfusa bağlayan kuramcılar- dan olan İngiliz Ekonomist Thomas Malthus, çevre etiği konusunda önemli değerlendirmelerde bulunmuştur. Malthus, An Essay on the Principle of Popu- lation as It Affects the Future Improvement of Society in 1798 adlı kitabında çevre problemlerinin kaynağını artan insan nüfusuna bağlamaktadır. Malt- hus'a göre, sanayi devrimi ile birlikte Avrupa'da artan refah seviyesi nüfus patlamasına neden olmuştur ve buna bağlı olarak doğa, ağır bir antropolojik baskıya maruz kalmıştır. Malthus'un nüfus artışını ekolojik buhranın kaynağı olarak tayin eden görüşleri, günümüzde eleştirilmektedir. Çünkü dünya nüfusu 1980'lere kadar hızla artarken, günümüzde artık azalmaktadır. Azalan insan nüfusuna bağlı olarak 1980'lerden sonra çevre problemlerinin de çözülme eğilimi içerisinde olması gerekmektedir. Fakat şu an ki durum, tam tersidir. Günümüzde çevre problemleri, büyüyerek içinden çıkılamaz bir hal almaya devam etmektedir. Bu çalışmada, çevre sorunlarının çözümü konusunda Malthusçu yaklaşım eleştirilirken, sorunu daha ayrıntılı ve geniş yelpazede değerlendiren bütüncül bakışın önemi üzerinde durulmuştur. Zira, olgu ve olayları bütüncül bakış açısı ile ele almak felsefi tutumun gereğidir. Bu çalış- mada, ekolojik kriz meselesi felsefi bir bağlamda ele alınmış, sonuç olarak sorunun Malthusçu anlayış ile çözülemeyeceğinin altı çizilmiştir.

PDF

___

Akagündüz, Ü. (2010) Sanayi Devrimi ve Sanayileşme, ss. 422-431.

Bookchin, M. (2013a), Özgürlüğün Ekolojisi, Hiyerarşinin Ortaya Çıkışı ve Çözülüşü, Sümer Yayıncılık, İstanbul.

Bookchin, M. (2013b), Toplumu Yeniden Kurmak, Sümer Yayıncılık, İstanbul.

Bookchin, M. (2013c), Toplumsal Ekoloji ve Komünalizm, Sümer Yayıncılık, İstanbul.

Bookchin, M. (2013d), Ekolojik Bir Topluma Doğru, Sümer Yayıncılık, İstanbul.

Çankaya, A. (2011). "Felsefe, Kosmos ve Ekoloji Üzerine Bir Tartışma". Y. Kılıç içinde, Antik Yunan'da Felsefe ve Çağımıza Etkileri, Ankara: Do- ğu Batı Yayınları, ss. 117-141

Çüçen, A. (2011). "Derin Ekoloji", http://blog.aku.edu.tr/ometin/files/2011/12/derinekoloji.pdf

Ergün, T. ve Çobanoğlu, N. (2012). "Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Etiği", Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), ss. 97- 123.

Ertan, K. (1998). "Çevre Etiği". Amme İdaresi Dergisi, 31 (1), 125-139.

Güzel, B. (2014). "Sanayi Devriminin Ortaya Çıkardığı Toplumsal Sorunların Edebiyattaki İzdüşümü: Emile Zola'nın Germinal Örneği", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), ss. 157-165.

Kayaer, M. (2013). "Çevre ve Etik Yaklaşımlar", Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, (2), ss. 63-76.

Küçükalay, M. (1997). "Endüstri Devrimi ve Ekonomik Sonuçlarının Analizi", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, ss. 51-68.

Torun, İ. (2003). "Endüstri Toplumu'nun Oluşmasında Etkili Olan İktisadi ve Sinai Faktörler", Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4, (1), ss. 181-196.

Özdemir, Ş. (2014). "Sanayi Devriminin Bilim Tarihi Üzerindeki Etkisi: Bilim ve Teknoloji İç İçe", Üretim Ekonomisi Kongresi 21-22 Mart 2014, ss. 1- 11.