12054

İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Mizah Anlayış- larının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Mizah anlayışı ve dindarlık birbirlerinden uzak kavramlar olarak algılan- maktadır. Bundan dolayı olsa gerek ülkemizde bu iki kavram arasındaki ilişkiyi araştıran çalışma sayısı oldukça azdır. Araştırmanın amacı yüksek din öğre- nimi gören öğrencilerin mizah anlayışlarını demografik değişkenler ve dindar- lık algısı bağlamında incelemektir. Araştırmanın örneklemi 2014-2015 eğitim- öğretim yılında Türkiye'nin 6 İlahiyat Fakültesinde öğrenim gören toplam 346 kişiden (186 kız, 160 erkek) oluşan ilahiyat lisans ve ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenliği öğrencileridir. Katılımcıların mizah anlayışları hak- kında bilgi toplamak için Aslan, Alparslan, Evlice, Aslan ve Cenkseven (1999) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış Çok Boyutlu Mizah Duygusu Ölçeği (ÇBMDÖ) kullanılmıştır. Bu araştırma sonucunda, katılımcıların mizah anla- yışlarının, cinsiyete, yaşa, sosyoekonomik düzeye göre anlamlı şekilde farklı- laştığı ancak sınıf düzeyine ve ikamet edilen yere göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Literatürdeki birçok araştırmanın aksine araştırma bulgularına ba- kıldığında öğrencilerin dindarlık algısı ve mizah anlayışları arasında olumlu bir ilişki olduğu görülmüştür.

PDF

___

Abel, M. H. (2002). Humor, stress, and coping strategies. International Journal of Humor Research, 15(4), 365-381.

Akın, A., ve Bilgin, O. (2015). Çocuklar İçin Çok Boyutlu Mizah Anlayışı Ölçe- ği'nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of International Social Research, 8(37), 684-688.

Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. New York: Holt, Rinehart&Winston.

Altınay, R. (2004). İslâm mizahının ortaya çıkışı ve ilk örnekleri. Nüsha, 15, (Sayfa Numarası Yok). http://www.doguedebiyati.com/nusha.htm adresinden 9 Nisan 2014 tarihinde edinilmiştir.

Aslan, H. S., Alparslan, Z. N., Evlice, Y. E., Aslan, O., ve Cenkseven, F. (1999). Çok Boyutlu Mizah Duygusu Ölçeği: Faktör yapısı, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 7(1), 33- 39.

Avcı, A. (2003). Toplumsal eleştiri söylemi olarak mizah ve gülmece. Birikim, 166, (Sayfa Numarası Yok), http://www.birikimdergisi.com/birikimyazi/3891/toplumsal-elestiri-soylemi-olarak-mizah-ve-gulmece#.VxTejLBLaY adresinden 4 Mayıs 2014 tarihinde edinilmiştir.

Ay, Ö., Gökler, R. ve Koçak, R. (2013). Mizah tarzları, yaratıclık ve yaşam doyumu: Ortaöğretim öğrencileri üzerinde bir inceleme. International Journal of Social Science, 6(6), 739-767.

Ayten, A., Göcen, G., Sevinç, K. ve Öztürk, E. (2012). Dini başa çıkma, şükür ve hayat memnuniyeti ilişkisi: Hastalar, hasta yakınları ve hastane çalı- şanları üzerine amprik bir araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12(2), 45-79.

Bennett, D. J. (2011). The humor of Christ: A different methodological approach.

Humor: International Journal of Humor Research, 24(3), 349-356. Boyle, G. J., & Joss-Reid, J. M. (2004). Relationship of humor to health: A psychometric investigation. British Journal of Health Psychology, 9, 51- 66.

Cann, A., Norman, M. A., Welbourne, J. L., & Calhoun, L. G. (2008). Attachment styles, conflict styles and humour styles: Interrelationships and associations with relationship satisfaction. European Journal of Personality, 22(2), 131-146.

Capps, D. (2006). Religion and humor: Estranged bedfellows. Pastoral Psychology, 54(5), 413-438.

Collicutt J. & Gray, A. (2012). A merry heart doeth good like a medicine: Humor, religion and wellbeing. Mental Health, Religion & Culture. 15 (8), 759-778.

Çelik, B. (2014). Dokuzuncu sınıf bılgı ve ıletısım teknolojısı dersınde mızah ve kavram karıkaturu kullanımının ogrencı basarısı, tutumu, kaygısı ve kalıcılıga etkısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensitütüsü.

Dixon, P., Willingham, W. K., Chandler, C. K., & McDoughal, K. (1986). Relating social ınterest and dogmatism to hapiness and sense of humor. Individual Psychology: Journal of Adlerian Therory, Research & Practice, 42(3), 421-427.

Doğan, Y. (2004). Hz. Peygamber ve mizah. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 8(2), 191-203.

Doğan, Y. (2006). Emeviler döneminde mizahı etkileyen faktörler. İstem, 4(8), 2006, 209-236.

Esterhuyse, K. G., Nortje, N., Pienaar, A., & Beukes, R. B. (2013). Sense of humour and adolescents' cognitive flexibility. South African Family Practice, 55(1), 90-95.

Freud, S. (2012). Espriler ve bilinçdışı ile ilişkileri, Emre Kapkın (çev.), İstanbul: Payel Yayıncılık.

José, H., Parreira, P., Thorson, J. A., & Allwardt, D. (2007). A factor-analytic study of the multidimensional sense of humor scale with a Portuguese sample. North American Journal of Psychology, 9(3), 595-610.

Koenig, H. G., George, L. K., & Titus, P. (2004). Religion, spirituality, and health in medically ill hospitalized older patients. Journal of the American Geriatrics Society, 52(4), 554-562.

Kuiper, N. A., & Nicholl, S. (2004). Thoughts of feeling better? Sense of humor and physical health. Humor: International Journal of Humor Research, 17(1/2), 37-66.

Kuzgun, Y. (1987). Sosyo-ekonomik düzey ve psikolojik ihtiyaçlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1-2, 55-68.

Kur'an-ı Kerim Meali (2015). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları Madhan, B., Barik, A. K., Patil, R., Gayathri, H., & Reddy, M. S. R. (2013).

Sense of humor and its association with psychological disturbances among dental students in India. Journal Of Dental Education, 77(10), 1338-1344.

Martin, R. (2007). Psychology of humor: An integrative approach. United States of America: Elsevier Academic Press.

Martin, R., Puhlik-Doris, P., Larsen, G., Gray, J., & Weir, K. (2003). Individual differences of uses of humor and their relation to psychological wellbeing: Development of Humor Styles Questionarre. Journal of Research in Personality, 37(1), 48-75.

Marzolph, U. (2000). The Qoran and jocular literature. Arabica, 47(3/4), 478- 487.

Maslow A. (1970). Motivation and Personality, New York: Harper and Row Publishers.

Özgen, G. (2014). Üsküdar bölgesinde görev yapan öğretmenlerin mizah tarzları ve dini başa çıkmaları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitütüsü.

Park, C. L. (2005). Religion as a meaning-making framework in coping with life stress. Journal of Social İssues, 61(4), 707-729.

Saroglou, V. (2002a). Beyond dogmatism: The need for closure as releated to religion. Mental Helath, Religion & Culture, 5(2), 183-194.

Saroglou, V. (2002b). Religion and Five Factors of Personality: A metaanalytic review. Personality and Individual Differences, 32, 15-25.

Saroglou, V. (2002c). Religiousness, religious fundementalism and quest as predictors of humor creation. The International Journal For The Psychology of Religion, 12(3), 177-188.

Saroglou, V. (2014). Religion, personality, and social behavior. New York: Psychology Press.

Saroglou, V., & Anciaux, L. (2004). Liking sick humor: Coping styles and religion as predictors. Humor: International Journal of Humor Research, 17(3), 257-277.

Saroglou, V., & Scariot, C. (2002). Humor Styles Questionnaire: Personality and educational correlates in Belgian high school and college students. European Journal of Personality, 16(1), 43-54.

Savaş, S. (2013). İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Derslerinde Mizah Kullanımının Öğrenci Başarısına Etkisi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 73- 88.

Schwartz, S. H., & Huismans, S. E. (1995). Value priorities and religiosity in four western religions. Social Psychology Quarterly, 58, 88-107.

Szabo, A. (2003). The acute effect of humour and exercise on mood and anxiety. Journal of Leisure Research, 35(2), 152-162.

Şahin, O. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde mizah kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 56-73.

Tariq, Q., & Khan, N. A. (2013). Relationship of sense of humor and mental health: A coorelational study. Asian Journal of Social Sciences & Humanities, 2(1), 331-337.

Thorson, J. A., & Powell, F. C. (1993a). Development and validation of a multidimensional sense of humor scale. Journal of Clinical Psychology, 49, 13-23.

Thorson, J. A., & Powell, F. C. (1993b). Relationships of death anxiety and sense of humor. Psychological Reports, 72, 1364-1366.

Thorson, J. A., & Powell, F. C. (1993c). Sense of humor and dimensions of personality. Journal of clinical Psychology, 49(6), 799-809.