Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Standartları ile Demokrasiye Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme standartları ile demokrasiye yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini Çukurova Üniversitesi'nde eğitim fakültesinde öğrenim gören 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğretmeni adayları oluşturmaktadır. Araştırmada rassal örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya 326 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Oral (2008) tarafından geliştirilen "Demokrasiye Yönelik Tutum" ölçeği ile Aybek, Aslan, Dinçer ve Coşkun-Arısoy (2015) tarafından geliştirilmiş olan "Eleştirel Düşünme Standartları" ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Çarpım Momentler Korelasyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının; eleştirel düşünme standartları puanları ile demokrasiye yönelik tutum puanları arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu; eleştirel düşünme standartları ölçeğine ait derinlik-genişlik-yeterlilik, kesinlik-doğruluk ve önem-alaka-açıklık alt boyutlarının demokrasiye yönelik tutum ile anlamlı bir ilişki sergilediği ve söz konusu üç değişken birlikte, demokrasiye yönelik tutumun %38'ini açıkladığı tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına dayalı olarak bazı öneriler geliştirilmiştir
An Investigation of the Relationship between Prospective Classroom Teachers’ Critical Thinking Standards and Their Attitudes Towards Democracy
The main objective of this study is to analyze the relation between prospective classroom teachers’ critical thinking standards and their attitudes towards democracy. The research was carried out with prospective teachers who are from the 1st, 2nd, 3rdand 4th grades and who study at the Department of Elementary Teaching at Çukurova University. The study used random sampling method. The research group holds a total of 326 prospective teachers. The study deployed two data collection tools. "Attitude Scale for Democracy" devoloped by Oral (2008) and "Critical Thinking Standards Scale" devoloped by Aybek, Aslan, Dinçer and Coşkun-Arısoy (2015). Pearson productmoment correlation and multivariate variance analysis were used during the data analysis. Research results have demonstrated a positive and medium level of significant relationship between prospective teachers' critical thinking standards and their attitudes towards democracy. The dimensions of critical thinking standards such as depth-breadth-sufficiency, precision-accuracy and significance-relevance-clarity dimensions were found to have a significant relationship with the attitude towards democracy and three variables account for about 38% of the attitude towards democracy.Proposals were developed based on the findings derived from the research
___
- Akarsu, B. (2014). Hipotezlerin, değişkenlerin ve örneklemin belirlenmesi. M. Metin (Edt.) Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (ss, 21-43 içinde) Ankara: Pegem Akademi. (1. Baskı)
- Alkın-Şahin, S., Tunca, N., & Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(4), 1473-1492.
- Alper, A. (2010). Critical thinking disposition of pre-service teachers. Eğitim ve Bilim, 35(158), 14-27.
- Aybek, B. (2010). Örneklerle düşünme ve eleştirel düşünme. Adana: Nobel Kitapevi. (1. Baskı)
- Aybek, B., Aslan, S., Dinçer, S. ve Coşkun-Arısoy, B. (2015). Öğretmen adaylarına yönelik eleştirel düşünme standartları ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(1), 25-50.
- Baran, S. (2010). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin demokratik tutum geliştirmesinde aile, öğretmen ve okul yönetimini algılama biçimleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Can, Ş., & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 10(2), 68-83.
- Çamkerten, F. (2001). Okul öncesi eğitimde uygulanan program ve çocukların demokratik davranışları ile öğretmenlerin demokratik tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Cavkaytar, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe dersinde demokratik kültür bilincini geliştirmeye ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 8(13), 607-631.
- Demir, M.K. (2010). Dört yıl arayla ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sınıf öğretmenlerinin demokratik davranışlar sergileme sıklığına ilişkin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 21- 40.
- Drennan, J. (2010). Critical thinking as an outcome of master's degree in nursing programme. Journal of Advanced Nursing, 66(2), 422-431.
- Ekinci, Ö., & Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
- Ennis, R.H., & Norris, S.P. (1990). Critical thinking assessment: status, issues, needs. In Algina, J. & Leggs, S. (Eds.), Cognitive assessment of language and math outcomes (pp. 1-42). Norwood, N.J.: Ablex Publishing. (1st Press)
- Facione, N.C., & Facione, P.A. (1996). Externalizing the critical thinking in knowledge development and clinical judgment. Nursing Outlook, 44, 129-136.
- Field, A. (2009). Discovering statics using SPSS. London: SAGE. (3th Press)
- Genç, S.Z., & Kalafat, T. (2007). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 10-22.
- Gömleksiz, M.N., & Çetintaş, S. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları (Fırat, Dicle,7 Aralık, Cumhuriyet ve Erzincan Üniversiteleri Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
- Green, S.B., & Salkind, N.J. (2013). Using spss for windows and macintosh: analyzing and understanding data. New Jersey: Pearson. (7th Press)
- Aybek ve Aslan – Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(2), 2017, 458-471 471
- Güneş, F. (2010). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları, 32, 127-146.
- Güven, M., & Kürüm, D. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki (Anadolu Üniversitesi eğitim fakültesi öğrencileri üzerinde bir araştırma). İlköğretim Online, 7(1), 53-70.
- Halpern, D.F. (2013). Thought knowledge: An introduction to critical thinking. London: Lawrence Erlbaum Associates. (5 th Press)
- Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. (ss, 57-83 içinde). Ankara: Anı Yayıncılık. ( 2. Baskı)
- Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Nosich, G.M. (2011). Learning to think things through: a guide to critical thinking across the curriculum. New Jersey: Prentice-Hall. (4th Press)
- Oral, B. (2008). The evaluation of the student teachers’ attitudes toward Internet and democracy. Computers & Education, 50(1), 437–445.
- Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. (1. Baskı)
- Özdaş, F., Ekinci, A., & Bindak, R. (2014). Öğretmenlerin demokrasiye ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 65-81.
- Pallant, J. (2010). Spss survival manual: a step by step guide to data analysis using spss for windows. Australia: Australian Copyright. (4th Press)
- Paul, R., & Elder L. (2007). The miniature guide to critical thinking: Conceptsand tools. Foundation for Critical Thinking Press. http://www.petersj.people.cofc.edu/CourseInformation/ MiniCriticalThinking.pdf Erişim Tarihi: 20.10.2015
- Seçer, İ. (2015). SPSS ve Lisrel ile pratik veri analizi: analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık. (2. Baskı)
- Şahin-Kılıç, H. (2010). İlköğretim okullarında sosyal bilgiler dersini yürüten 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlerin kazandırılmasına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Tekbıyık, A. (2014). İlişkisel araştırma yöntemi. M. Metin (Edt.) Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (ss, 99-114 içinde) Ankara: Pegem Yayıncılık. (1. Baskı)
- Tekin, M., Yıldız, M., Lök, S., & Taşğın, Ö. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğretmen adaylarının çeşitli değişkenlere göre demokratik tutum düzeylerinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (3), 204-212.
- Tuna, F. (2016). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Yayıncılık. (1. Baskı)
- Uluçınar, U. (2012). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin demokratik değerleri yordama düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir.