Fulya CENKSEVEN, Turan AKBAŞ

1923

Kekeme ve Kekeme Olmayan Çocukların Anne-Çocuk İlişkilerini Reddedici Algılama Düzeylerine Göre Öz-Kavramlarının Karşılaştırılması

Bu çalışmada 9-12 yaşlan arasında olan çocukların kekeme olup olmamaları ve anne-çocuk ilişkisini reddedici algılama düzeylerine göre, öz-kavramı düzey lerinin farkhlaşıp farklılaşmadığtnı belirlemek amaçlanmıştır. Uygulama 69 'u kekeme olan, 78 'i ise kekeme olmayan toplam 147 çocuk üzerinde yapılmıştır. Araştırma sonucunda, anne-çocıık ilişkisini reddedici algılama düzeylerinde kekemi' olup olmamaya göre anlamlı bir farklılaşma olduğu, cinsiyete göre ise anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Bulgular kekeme olup olmama ve cinsiyet etkileşiminin anne-çocıık ilişkisini reddedici algılama düzeyi üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Bulgular kekeme olan çocukların öz-kavramlarının, kekeme olmayan çocuklardan daha düşük olduğunu belirlemiştir. Öz-kavramı alt ölçeklerinde (kaygı alt ölçeği dışında) kekeme olup olmama yönünden anlamlı bir farklılık saptanmış, Fiziksel Görünüm alt ölçeği puanlarında cinsiyet yönünden anlamlı bir farklılaşma olduğu gözlenmiştir. Bulgular kekeme olup olmama ve cinsiyet ortak etkisinin Konformite alt ölçeği dışında öz-kavramı düzeyleri üzerinde etkili olmadığını göstermiştir. Ayrıca kekeme ve kekeme olmayan çocukların anne-çocıık ilişkisini farklı düzeylerde reddedici algılamalarına (düşük-orta-yüksek) göre, öz-kavramı toplam puanları arasında anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Öz-kavramı alt ölçeklerinden Mutluluk. Kaygı. Gözde Olma, Konformite ve Zeka ve Okul Dununu alt ölçekleri puanları arasında anlamlı bir farklılık saptanmış, Fiziksel Görünüm alt ölçeği puanlarında ise anlamlı farklılık bulunmamıştır. Bulgular kekeme olup olmama ve anne-çocuk ilişkisini farklı düzeylerde reddedici algılamalarının etkileşiminin öz-kavramı üzerinde etkili olmadığını göstermiştir.

The aim of this study is to determine' if their rejective perception level of mother-child relationship and the existence of stuttering have a significant effect on the self-concept levels of 9-12 year old children. The study is carried out on totally 147 children: 69 stutter and 78 normal. The findings it's designated that there is a significant difference between stutter and normal children in their rejective perception level of mother-child relation. On the other hand, there is no significant difference in sex. The findings show for consideration that interaction between gender and normal children are impressive on children 's rejective perception level of mother-child relation. The findings it's designated that there is a significant difference between stutter and normal children in their self-concept. In the subscales of self-concept (except anxiety subscale), significant differences are fixed as to their being stutter or not; in the Physical Appearance subscale 's points, there is a significant difference in their sexuality. The results indicate that the interaction between gender and stuttering has no influence on self-concept levels, except Conformity Subscale. A significant difference in self-concept subscale {except Physical Appearance Subscale) was found as to the rejective perception levels of mother-child relation of children who are stutter and who are not. The findings have shown clearly that stuttering and interaction of children's rejective perception in different levels of mother-child relation have no effect on self concept.
PDF

___

  • Aksaray, S. (1992) Adolesanların Benlik İmajlarını Etkileyen Etmenlerden Anne-Baba Tutum Algısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
  • Alanlar, M. (1989) Psychological Maltreatment; An Attempt of Its Definition by Experts and Its Assesstment Among A Group of Adolescents, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
  • Andrews, G., Craig, A., Feyer, A., Hoddinott, S., Hoiwe, P., Neilson, M. (1983), Stuttering: A Review of Research Findings and Theories Circa 1982, Journal of Speech and Hearing Disorders, VoI: 48, 226-246
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, 4. Baskı (DSM-IV), Çev: E. Köroğlu, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
  • Belgin, E. ve Derinsu, U. (1990) İlkokul Çağı Çocuklarında Konuşma ve Ses Bozukluğu İnsidansı, 19. Türk Milli Otorinolarengoloji Kongresi, Çertüt Matbaacılık A.Ş., 158-160 ,İstanbul
  • Bloodstein, O. (1995), A Handbook on Stuttering, Fifth Edition, Singular Publishing Group, Inc., San Diego
  • Campo, A. T. ve Rohner, R. P. (1992) Relationships Between Perceived Parental Acceptance-Rejection, Psychological Adjustment, and Substance Abuse Among Young Adults, Child Abuse and Neglect, 16, 429-440
  • Coopersmith, S. (1967) TIw Antecedents of Self-Esteem, W.H. Freeman and Compary, San Fransisco
  • Cox, N.J., Seider, R.A, Kidd, K.K. (1984) Some Environmental Factors and Hypotheses for Stuttering in Families with Several Stutterers, Journal of Speech and Hearing Research, 27, 543-548
  • Craig, A. (1990), An Investigation Into the Relationship' Between Anxiety and Stuttering, Journal of Speech and Hearing Disorders, VoI : 55, 290-294
  • Çağlar, G.A. (1993) Kekemelerde Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeğinin Değerlendirilmesi, Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Programı Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çataldı, M. (1985) Translitérai Equivalence and Reliability of the Turkish Version of the Piers Hams Children's Self Concept Scale, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi^ istanbul.
  • Ege, P. (1994) Çocuklarda Dil Bozuklukları ve Okul Başarısı, Özel Eğitim Dergisi, Cilt: l, Sayı:4
  • Erdem, T. (1990) The Validity and Reliability Study of Turkish Form of Parental Acceptance Rejection Questionnaire, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, istanbul.
  • Gander, M.J. ve Gardiner, H.W. (1995) Çocuk ve Ergen Gelişimi, II. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara
  • Güray A, Keşkül Sercan.Y. ve Sercan, M. (1986) İlkokul Çocuklarında Kekemelik -Ön Çalışma-, 22. Ulusal Psikiyatri ve Nöroloji Bilimleri Kongresi
  • Growe, G.A. (1980) Parental Behavior and Self-Esteem in Children, Psychological Reports, October, VoI: 47(2), 499-502
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (1996) İnsan-Aile-Kültür, 3.Basım, Remzi Kitabeyi, İstanbul.
  • Kerimoğlu, E. (1985) "Kekeme çocukların ve annelerinin kişilik özellikleri yönünden incelenmesi", Psikoloji Dergisi. Cilt:5,
  • Kirk, S.A. ve Gallagher, J.J. (1989) Educating Exceptional Children, 6"' Edition, Houghton Mifflin Company, Boston
  • Meyers, S.C. ve Freeman, F.J. (1985a), Interruptions as a Variable in Stuttering and Disfluency, Journal of Speech, and Hearing Research, VoI: 28, 428-435
  • Meyers, S.C. ve Freeman, F.J. (1985b), Are Mothers Of Stutters Different? An Investigation Of Social-Communicative Interaction, Journal of Speech and Hearing Research, 10(3), 193-209
  • Öner, N. (1996) Piers-Harris'in Çocuklarda Öz-Kavramı Ölçeği El Kitabı, Türk Psikologlar Derneği, Ankara
  • Özsoy.Y. (1982) Konuşma Özürlü Çocuklar ve Eğitimleri, İ.T.İ.A. İletişim Bilimleri Fakültesi Yayını, Eskişehir
  • Pamir, T. (1985) Kekemelik Sağaltımına Uyarlanan Geri Bildirim Tekniği ve 17 Denek Üzerindeki Sonuçları, Psikoloji Dergisi, Cilt : 5, . Sayı : 18, Say: 24-30
  • Polat, S. (1988) Parental Acceptance-Rejection, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
  • Rohner, R. P. (1999) Handbook for the Study of Parental Acceptance and Rejection, Rohner Researh, Center for the Study of Acceptance and Rejection, University of Connecticut
  • Rustin, L. ve Purser, H. (1991) "Child Development, Families, and Problem of Stuttering" Lena Rustin (ed.), Parents Families, and Stuttering Child, Singular Publishing Group, Inc., San Diego
  • Rustin, L., Cook, F. ve Spence, R. (1995) The Management of Stuttering in Adolescence: A Communication Skills Approach, Whurr Publisher Ltd., London
  • Silverman, F.H. (1988) The "monster study", Journal of Fluency Disorders, 13, 225-231.
  • Schiamberg, L.B. (1988) Child and Adolescent Development, Macmillan Publishing Company a Division of Macmillan Inc..
  • Swan, A.M. (1993) "Kekeleyen çocuğa öğretmeni nasıl yardımcı olabilir?", Çev. Nilüfer Eyüboğlu, Yaşadıkça Eğitim, 1995, Say: 43
  • Taşdelen, N. (1995) Examination of the Effect of Perceived Psychological Maltreament of Mothers on Adolescent's Self Concept, Emotional and Behavioral Problems, and Academic Achievement, Master Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul
  • Tuncer, T. (1985) Konuşma Özürii ile Benlik Kavramı Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Uluğtekin, S. (1977) Çocuk Yetiştirme Yöntemleri Açısından Ana-Baba-Çocuk İlişkileri: Ana-Baba Davranışları İle Çocuğun Saldırganlık ve Bağımlılık Eğilimi Arasındaki İlişkinin Araştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, A.Ü.
  • Van Riper, C. (1971), The Nature of Stuttering, Englewood Cliffs, Prentice Hall.
  • Van Riper, C. (1972) Speech Correction Principles and Methods, 5"1 Edition, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliff, New Jersey.
  • Wingate, M.E. (1976) Stuttering Theory and Treatment, Irvington Publishers Inc., New York.
  • Yavuzer, H. (1992) Çocuk Psikolojisi, 8. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Yeakle, M.K. ve Cooper, E.B. (1986) Teacher Perceptions of Stuttering, Journal of Fluency Disorders, vol: 11, 345-359
  • Yörükoğlu, A. ve Akyıldız, S. (1971) 75 Çocukta Yeni Başlayan Kekemelik Üzerine Bir İnceleme, 7. Milli Nöro-psikiyatri Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ajans Türk Matbaacılık Sanayi, Say: 373-382
  • Yörükoğlu, A. (1989) Değişen Toplumda Aile ve Çocuk, Özgür Yayın Dağıtım, İstanbul.
  • Yörükoğlu, A. (1992) Çocuk Ruh Sağlığı, 17. Baskı, Özgür Yayın Dağıtım, İstanbul.
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-9967
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Çukurova Üniversitesi Matbaası
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kekeme ve Kekeme Olmayan Çocukların Anne-Çocuk İlişkilerini Reddedici Algılama Düzeylerine Göre Öz-Kavramlarının Karşılaştırılması

Fulya CENKSEVEN, Turan AKBAŞ