Türkiye’de Tarımsal Destekleme Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Tarımsal üretimin desteklenmesi dünyada güncelliğini koruyan önemli konulardan biridir. Tarımsektörü, tarımın kendine özgü koşullarından dolayı ülkelerin gelişmişlik düzeylerine bağlı olarak farklı transfermiktarlarıyla desteklenmektedir. Türkiye’de tarımın desteklenmesi dünyada gündemindeki gelişmelere paralelolarak üretimden bağımsız hale getirilmeye çalışılmaktadır. 2012 yılında tarımsal desteklemenin bir göstergesiolarak kullanılan ÜDT/PSE değerleri OECD genelinde %18,6, ABD’de %7, AB’de %19,4 ve Türkiye’de %22olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’de 2017 yılı bütçesinin sadece %1,99’u tarımsal desteklere ayırırken bu oran2013 yılında AB bütçesinin %42’sini oluşturmaktadır. ABD’de ise tarımsal desteklere ayrılan miktar 100 milyarABD$’nın üzerinde olmuştur. Türkiye’de 2017 yılında tarımsal desteklere ayrılan miktar 3,5 milyar ABD$’dır.Oysaki 2006 yılında kabul edilen Tarım Kanunu’na göre tarımsal destekler için en az 8,5 milyar ABD$ ayrılmasıgerekirdi. Türkiye’de gıda arzının ve kalitesinin güvence altına alınması, üretici refahında artış sağlanması vetüketicinin uygun fiyatla gıda temin edebilmesi için uygulanan tarımsal destekleme politikalarının; uzun vadeli,planlamaya dayalı, Dünya Ticaret Örgütü kurallarına uygun ve AB Ortak Tarım Politikası’na uyumlu olmasıkaçınılmazdır. Bu bağlamda tarımsal destekleme uygulamalarına yeterli bütçenin ayrılması ve tarımsal destekbirim fiyatlarının, piyasa fiyatlarını ve üretim düzeyini etkilemeden, daha gerçekçi bir şekilde belirlenmesi tarımsektörünün diğer ülkelerle rekabete açık bir yapıya kavuşmasında önemli bir rol oynayacaktır.

Evaluation of Agricultural Support Implementations in Turkey

Agricultural subsidy is one of the important and relevant issues in the world. Due to distinctive circumstances, agriculture sector is subsidised in the world that is based on the development level of the countries. Turkey has been attempting to subsidise the agriculture independently from production because of the developments in the world. As a indicator of agricultural subsidy, PSE value was 18,6% throughout OECD, it was 7% in US, it was 19,4% in EU and it was 22% in Turkey by 2012. In 2017, while the share of agricultural subsidies was only 1,99% in Turkey’s budget, this rate was 42% in EU by 2013. The budget that was shared as agricultural subsidy in US was over 100 billion USD. By 2017, the value of agricultural subsidy was 3,5 billion USD in Turkey, this value was supposed to be around at least 8,5 billion USD based on the agricultural law that was taken by 2006. In order to guarantee food supply and quality, to increase producers’ welfare, and to provide reasonably priced products for consumers, it is necessary that is planning the agricultural subsidy policies for long term, and being based on World Trade Organisation rules and EU Common Agriculture Policy. Thus, it is important to spare enough budget for agriculture subsidies, and also it is important to determine unit prices of agricultural subsidies realisticly without effecting market prices and production level to provide competition ability with other countries.

PDF

___

Acar, M., Aytüre, S., 2016. Dünyada ve Türkiye’de Tarım ve Tarım Politikalarının Geleceği. Ekin Basım Yayın Dağıtım. Bursa. s.10. Türkiye.
Anonim, 2015. Tarımsal Veriler. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü (TEPGE).s.5- 23. 2016. Ankara.
Anonim, 2016. TC. Dışişleri Bak., AB Bütçesi: Hazırlanması, Gelir Kaynakları, Gider Kalemleri ve Denetimi. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 2016. (http://www.mfa.gov.tr/ab-butcesi_-hazirlanmasi_- gelir-kaynaklari_-gider-kalemleri-ve-denetimi.tr.mfa).
Anonim, 2017. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Gösterge Niteliğindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kurları. 2017. (http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/200712/31122007.xml)
Anonim, 2018a. 2017 Yılı Faaliyet Raporu. (https://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/2017.pdf )
Anonim, 2018b. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ve Tarımsal Üretim Değeri Verileri. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. (http://www.tarim.gov.tr/Konular/Makro-Ekonomik-Göstergeler; http://www.tarim.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf; erişim 28.06.2018)
Arısoy, H., Gül, U., 2011. Comparison of direct payments paid in European Union and Turkey agricultural sector. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty. 8(2):85-98.
Civan, A., 2010. Türkiye’de tarımsal destek politikaları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 25(1): 127-146.
Çakmak, E.H., Kasnakoğlu, H. Yıldırım, T., 1998. Fark Ödeme Sisteminin Ekonomik Analizi. TEAE Çalışma Raporu.s.3. 1998. Ankara.
Drabenstott, M., 2015. Do farm payments promote rural economic growth? Ag Decision Maker. 9(6): 2. (http://lib.dr.iastate.edu/agdm/vol9/iss6/2)
Dorward, A. Morrison, J., 2015. Heroes, villains and victims: agricultural subsidies and their impacts on food security and povert reduction(194-213pp). Handbook on the Globalisation of Agriculture. Edited by
Guy M. Robinson and Doris A. Carson Edward Elgar Publication. Cheltenham, UK. 483 pp.
Gaytancıoğlu, O., 2009. Türkiye’de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. İstanbul Ticaret Odası. Yayın No: 2009-14.s.103. İstanbul.
İnan, İ.H., 2016. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. Güncellenmiş 8. Baskı. İdeal Kültür ve Yayıncılık. İstanbul.2016. 415 s.
Josling, T., 2015. Rethinking the Rules for Agricultural Subsidies. E15Initiative. Geneva: International Centre for Trade and Sustainable Development (ICTSD) and World Economic Forum. (http: www.e15initiative.org/)
Karaman, C., Yavuz, F., 2012. Dünyadaki eğilimler ışığında Türkiye tarımsal destekleme politikalarının değerlendirilmesi. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi Bildiriler Kitabı. s.171. 2012.Konya.
OECD, 2015. Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2015.OECD Publishing, Paris.
(https://www.oecd.org/tad/agricultural-policies/monitoring-evaluation-2015-highlights-july-2015.pdf)
Özalp, B., Ören, N., 2014. Developments in further negotiations on agriculture in framework of World Trade Organization agreement on agriculture and effetcs on agriculture of Turkey. Turkish Journal of Agricultural Economics. 20(1): 29-39.
Resmi Gazete, 2018. 2018 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklere İlişkin Karar. (Karar Sayısı: 2018/11460). ( http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/02/20180226-15.pdf, erişim tarihi 28.06.2018).
Tan, S., Hasdemir, M ve Everest, B., 2015. Agricultural Support Policies in Turkey. International Conference on Eurasian Economies. Session 4B. Agricultural Economics.9-11 September 2015. Kazan, Russian Federation. p.266-270.
Tedesco, I., Pelloni, A., Trovato, G., 2015. OECD agricultural subsidies and poverty rates in lower income countries. International Journal of Food and Agricultural Economics. 3(2): 31-49.