Tarihi Kültürel Peyzaj Tasarımı: Çanakkale Müstahkem Mevkii Örneği

Kentler sahip oldukları tarihi kaynakları ile kimlik kazanırlar. Bu tarihi kaynakların devamlılığının sağlanması, kentsel tasarımlarda yer verilmesi ve kent kimliğine yansıtılması ile mümkündür. Bu bağlamda Çanakkale savaşı sırasında boğaza giriş yapan gemilerin her yönde gözlemlendiği ve savaşın lehimize çevrilmesinde stratejik önem taşımış olan "Müstahkem Mevki Karargâh Komutanlığı", kültürel peyzaj açısından değerli bulunarak çalışma konusu yapılmıştır. Çalışma alanı, tarihi önemi yanı sıra kentin ve Çanakkale boğazının geniş bir perspektifte gözlemlenebildiği manzaraya hâkimdir. Geniş perspektifte kente hâkimiyeti ile Çanakkale savaşı sırasında Cevat Paşa tarafından gözlem noktası olarak değerlendirilmiştir. Alan ile ilgili yapılan araştırmalar doğrultusunda gözlem noktasının bağlı olduğu Hasan Paşa çiftliğinde konaklandığı ve deniz savaşının buradan yönetildiği belirlenmiş olup bu tarihi alanın kent rekreasyonuna kazandırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla alanın kültürel ve doğal kaynakları incelenmiş, alanda yaşanmış savaş olayları belirlenerek tarihin bölgede yaşatılarak öğretilebileceği peyzaj tasarımı önerisi geliştirilmiştir.

Historical and Cultural Landscaping Design: The Example of Çanakkale Fortified Area

Cities develop identity by the historical resources they have. This is possible by ensuring the continuity of historical resources, as well as their inclusion in urban design and reflection on the city's identity. In this context, the "Fortified Area Headquarters Command Post", which made it possible panoramically to monitor ships entering the strait during the Battle of Canakkale and carried great significance in changing the course of the battle in our favor, was chosen as the subject of this study because it was found valuable in terms of cultural landscaping.The area of research, in addition to its historical significance, has a view where the city and the Canakkale strait can be observed with a broad perspective. It was utilized by Cevat Paşa as an observation point during the Battle of Canakkale because of the location's command over the city with a broad perspective. While the studies about the area determined that theHasan Paşa farm containing the observation point was used as residence and the naval battle was controlled from there, it was aimed here to integrate this historical area into the recreation of the city. In the light of this purpose, cultural and natural resources of the area were analyzed, activities of war that took place in the area were determined, and a landscaping design where history may be taught by keeping it alive in the area was developed.

PDF

___

Alpsoy, S., 2009. Türk resminde kent peyzajı. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim Ana Sanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 106 s.
Anonim, 2009., https://tr.wikipedia.org/wiki/Çanakkale (Erişim tarihi: 4 Şubat,2016).
Artuç, İ., 2015. 1915 Çanakkale Savaşı. Kastaş Yayınları. ISBN: 9789752821736.
Çağlayan Kaptanoğlu, A.Y., 2006. Peyzaj değerlendirmesinde görsel canlandırma tekniklerinin kullanıcı tercihine etkileri. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi. 203 s.
Çelik, D., Yazgan, M., 2007. Kentsel peyzaj tasarımı kapsamında tarihi çevre korumaya yönelik yasa ve yönetmeliklerin irdelenmesi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi. Orman Fakültesi. Orman Fakültesi Dergisi. 9 (11): 1-9.
Doğukan, H., Baran, Ş., Yorulmaz, H., Yenici, E., 2007. Çanakkale ili çevre durum raporu, 2006-2007. T.C. Çanakkale Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. Çanakkale.
Ergen, B., 2006. Kentsel koruma ve kentsel tasarım ilişkisi üzerine bir araştırma Tokat örneği. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir Bölge Planlama Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 114 s.
İşcen, Y., Şen, S., 2008. Onsekiz Mart zaferinin komuta merkezi çöplük oldu. http://www.gallipoli- 1915.org/hacipasa.makale.htm (Erişim tarihi: 2 Nisan, 2016).
Kara, I., H., 2009. Çanakkale Savaşları'na fiilen katılan Türk ve Alman generaller. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 263 s.
Karabacak, E., Uysal, İ., Tütenocaklı, T., Özmen, H., Yüzbaşıoğlu, E., 2008. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Terzioğlu Yerleşkesi bitkileri. Çanakkale Merkezi Değerleri Sempozyumu, Aynalı Pazar Matbaası, ISBN: 978-975-8100-82-8. Çanakkale. 227-229.
Mütercimler, E., 2005. Korkak Abdul'dan Coni Türk'e: Gelibolu 1915. Alfa Yayınları. ISBN: 975-2976107.