Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Farklı Boğumlardaki Yaprakların Farklı Dönemlerdeki Stoma Yoğunluk ve Büyüklüklerinin Belirlenmesi

Bu araştırma, ,,Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Dardanos Yerleşkesi", ,,Sofralık Üzüm Çeşitleri Uygulama ve Araştırma Bağı"nda bulunan ,,Yalova İncisi", ,,Cardinal", ,,Yalova Çekirdeksizi", ,,Amasya Beyazı", ,,Ata Sarısı", ,,Italia", ,,Kozak Beyazı" ve ,,Müşküle" üzüm çeşitlerinde, farklı boğumlardaki yaprakların farklı dönemlerdeki stoma yoğunluk ve büyüklüklerinin belirlenmesi amacıyla, 2015 yılı vejetasyon döneminde yürütülmüştür. ,,Tırnak cilası yardımıyla kalıp çıkarma yöntemine" göre stoma kalıpları elde edilmiştir. Alınan stoma kalıpları, stoma yoğunluk ve büyüklüklerinin belirlenmesi amacıyla 10x40 büyütmeli ışık mikroskobunda incelenmiştir. Bütün dönemlerin ortalaması olarak çeşitlerdeki stoma eni 20,38-18,34 µm, stoma boyu 34,20-28,34 µm, stoma yoğunluğu 225,7-142,7 adet/mm2 arasında değişmiştir. Bütün boğumlar bazında farklı dönemlerin ortalaması olarak çeşitlerdeki stoma eninin 20,65-15,28 µm, stoma boyunun 33,69-25,94 µm, stoma yoğunluğunun 248,7-124,8 adet/mm2 arasında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Üzüm çeşitlerinde farklı dönemler (1 Haziran, 15 Temmuz, 1 Eylül ve 15 Ekim) dikkate alındığında, genel olarak dönemlerin ilerlemesine müteakip üzüm çeşitlerinin stoma sayılarında önemli azalışların, stoma boyutlarında (en-boy) ise önemli artışların meydana geldiği açık şekilde görülmektedir.

This research work was conducted in the ,,Application and Research Vineyard of Table Grape Varieties"

Determination of Density and Size of Stoma in Different Periods of Leaves of Different Nodes in Table Grape Varieties This research work was conducted in the ,,Application and Research Vineyard of Table Grape Varieties" situated in the Dardanelles Campus of Çanakkale Onsekiz Mart University, in summer 2015. The purpose of this research work was to determine the width and height of leaf stoma, openness condition of stoma and densities of stoma in ,,Yalova İncisi", ,,Cardinal", ,,Yalova Çekirdeksizi", ,,Amasya Beyazı", ,,Ata Sarısı", ,,Italia", ,,Kozak Beyazı" and ,,Müşküle" grape varieties in their vegetation period. Stoma molds were obtained according to the method of mold removal with the help of nail polish. The obtained stoma molds were examined under a 10x40 magnification light microscope aim to determine the density and size of stoma. The stoma width changed from 20.38-18.34 ?m, stoma height was 34.20-28.34 ?m and the density of stoma was 225.7-142.7 number/mmas averages of all periods in varieties. It was determined that the variation has been shown in the width of stomata as 20.65-15.28 µm, height of stomata as 33.69-25.94 µm and density of stomata as 248.7-124.8 number/mm2 in different varieties on the basis of nodes. In general, there was a significant decrease in stoma numbers but, in the meantime, it can be seen clearly that a hypertrophy has been occurred in the dimensions of stoma (width-height) when considering the different periods of grape varieties (1st June, 15 July, 1st September and 15 October).

PDF

___

Akman, Y., 1985. Botanik (Hücre, Doku ve Organlar). 2. Baskı. Ankara Üniv. Fen Fakültesi. Okan yayım dağıtım. 276 s.
Beki?li, ?.M., 2014. Harran Ovası ko?ullarında yetitirilen bazı asma çe?itleri ile amerikan asma anaçlarının yaprak ve stoma özelliklerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı. 58-64. ?anlıurfa.
Çelik, M., 2005. Bazı sofralık üzüm çe?itlerinin yaprak alanlarının ve stoma yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde ara?tırmalar. 6. Bağcılık Sempozyumu. Cilt 2. 19-23 Eylül. Tekirdağ.
Durmaz, N.E., 2014. Asma yapraklarında stoma yoğunluğunun saptanmasında saydamla?tırma ve kalıp alma yöntemlerinin kar?ıla?tırılması (Yüksek Lisans Tezi). Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 20-26. Tekirdağ.
Düzenli, S., Ağaoğlu, Y.S., 1992. Vitis vinifera L."nin bazı çe?itlerinde stoma yoğunluğu üzerine yaprak ya?ının ve yaprak pozisyonlarının etkisi. Doğa-Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 16: 63-72.
Ekbiç, B.H., 2010. Trakya ?lkeren ve Flame Seedless üzüm çe?itlerinde Co60 ve Kolhisin kullanılarak mutasyon ve poliploidi olu?turma olanakları (Doktora Tezi). Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 72-73. Adana.
Elçi, ?., 1994. Sitogenetikte Ara?tırma Yöntemleri ve Gözlemler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 18. 238s. Van.
Elçi, ?., Sancak, C., 2009. Sitogenetikte Ara?tırma Yöntemleri ve Gözlemler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 1576. Ders Kitabı No: 528. 227s. Ankara.
Eri?, A., 1979. Asmada stoma hareketlerini düzenleyen bazı iç ve dı? faktörler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 694. 15 s. Ankara.
Gargın, S., 2009. Eğirdir/Isparta ko?ullarında bazı üzüm çe?itlerinin stoma yoğunluklarının belirlenmesi. 7. Türkiye Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu. 5-9 Ekim. Manisa.
Gökbayrak, Z., Dardeniz, A., Bal, M., 2008. Stomatal density adaptation of grapevine to windy conditions. Trakia Journal of Sciences. 6 (19): 18-22.
??çi, B., Altındi?li, A., Kaçar, E., 2015. Farklı anaçlar üzerine a?ılı farklı üzüm çe?itlerinde stoma dağılımı üzerine ara?tırmalar. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 3 (1): 35-39.
Kacar, B., 1996. Bitki Fizyolojisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 1447. Ders Kitabı No: 427. 288 s. Ankara.
Kara, S., Özeker, E., 1999. Farklı anaçlar üzerinde a?ılı Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çe?idinin yaprak özellikleri ve stoma dağılımı üzerinde ara?tırmalar. Anadolu Ege Tarımsal Ara?tırma Enstitüsü (Journal of Aegean Agricultural Research ?nstitute). 9: 76-85.
Loveys, B.R., Kriedemann, P.E., 1973. Rapid changes in Abcisic acid-like inhibitors following alterations in vine low water potential. Physiol. Plant. 28: 476-479.
Marasalı, B., Aktekin, A., 2003. Sulanan ve sulanmayan bağ ko?ullarında yeti?tirilen üzüm çe?itlerinde stoma sayısının kar?ıla?tırılması. Tarım Bilimleri Dergisi. 9 (3): 370-372.
Tunçel, R., Dardeniz, A., 2013. A?ılı asma çeliklerinin fidanlıktaki vejetatif geli?imi ve randımanları üzerine katlamanın etkileri. Tarım Bilimleri Ara?tırma Dergisi. 6 (1): 118-122.