Geleneksel ve Modern Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Tarımsal Yapı ve Mekanizasyon Özelliklerinin Kıyaslanması: Çankırı İli Örneği

Bu araştırmada, Çankırı ilindeki geleneksel ve modern büyükbaş hayvancılık işletmelerinin tarımsal yapı ve mekanizasyon özelliklerinin kıyaslanması amaçlanmıştır. Veriler; toplam 99 adet geleneksel ve 11 adet modern işletme ile yüz yüze yapılmış anket çalışması ile elde edilmiştir. Araştırma bulgularına göre geleneksel işletme sahiplerinin tecrübesi 29.8 yıl, modern işletmelerde ise 2.6 yıldır. Tüm hayvancılık işletmeleri aynı zamanda bitkisel üretim faaliyetlerinde de bulunmaktadır. İşletme başına düşen ortalama tarım alanı geleneksel işletmelerde 28.1 ha/işletme, modern işletmelerde 40.4 ha/işletmedir. Ortalama büyükbaş hayvan sayısı; geleneksel ve modern işletmelerde sırasıyla, 30 adet/işletme ve 220 adet/işletmedir. Geleneksel işletmelerde süt sığırcılığının, modern işletmelerde ise et sığırcılığının daha fazla yapıldığı belirlenmiştir. Elektrik motorundan hareketli makinalar başta olmak üzere, mekanizasyon göstergeleri açısından modern işletmeler geleneksel işletmelere göre daha yüksek değerlere sahiptir. Geleneksel ve modern işletmeler için gösterge değerleri sırasıyla; işletme başına düşen traktör sayısı 1.1 adet/işletme ve 1.5 adet/işletme, birim alana düşen traktör motor gücü 2.04 kW/ha ve 2.33 kW/ha, işletme başına düşen traktörden hareketli makine sayısı 7.29 adet/işletme ve 9.55 adet/işletme, işletme başına düşen elektrik motorundan hareketli makine sayısı 1.37 adet/işletme ve 17.09 adet/işletme, işletme başına düşen elektrik motor gücü 5.75 kW/işletme ve 48.82 kW/işletmedir.

Anahtar Kelimeler:

Tarımsal mekanizasyon

Comparison of Conventional and Modern Cattle Farms' Agricultural Structure and Mechanization Properties: An Example of Çankırı Province

This study aims to compare the agricultural structure and mechanization properties of the traditional and modern cattle farms in Çankırı province. The data were obtained using a face to face questionnaire carried out with a total of 99 traditional and 11 modern cattle farms. The findings obtained in this study showed that traditional farm owners had 29.8 years of experience, while this value was 2.6 years for modern farm owners. All cattle farms were engaged in plant cultivation activities together with livestock breeding. The average agricultural area per farm was 28.1 ha/farm and 10.4 ha/farm for conventional and modern farms, respectively. The average number of cattle was found as 30 unit/farm for traditional farm; this value was 220 unit/farm for those of modern. It has been determined that dairy cattle breeding was more common in traditional farms and meat cattle breeding was more common in modern farms. Concerning mechanization indicators, modern farms had higher values than traditional farms. Mechanization level indicator values of traditional and modern farms were calculated as tractor engine powers per unit area were 2.04 kW/ha and 2.33 kW/ha, the numbers of tractor per farm were 1.1 unit/farm and 1.5 unit/farm, the numbers of machine powered by tractor per farm 7.29 unit/farm and 9.55 unit/ farm, numbers of machines powered by electric motor per farm 1.37 unit/farm and 17.09 unit/farm, electric motor power per farm 5.75 kW/farm and 48.82 kW/farm, respectively.

Keywords:

Agricultural mechanization,

PDF

___

Akkuş, Z., 2009. Konya ilindeki sut sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Selçuk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 37 s.
Alkan, S., Ünlü, H., 2019. Giresun ilindeki sığırcılık işletmelerinin enel yapısının belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences. 32(1): 109-115
Anonim, 2018. Çankırı İl Tarım ve Orman Müdürlüğü. 2018 yılı çalışma raporu. 144 s. Çankırı.
Aydın M.K., Keskin M., 2019. Muğla İlinde Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu, Bazı Verim ve Yapısal Özellikleri. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 59(2):57-63
Aygün, A., Ergüneş, G., 2000. Amasya ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu ve ahır mekanizasyonu üzerine bir araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 19. Ulusal Kongresi, 462-467. 1-2 Haziran Erzurum.
Bakan, Ö., 2014. Ağrı ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Atatürk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 79 s.
Bayhan, A.K., Turgut N., 2000. Erzurum yöresi besi sığırcılığının mekanizasyon durumu, sorunları ve çözüm yolları üzerine bir araştırma-2 (Çalışma yöntemleri ve işçilik). Tarımsal Mekanizasyon 19. Ulusal Kongresi, 482-488. 1-2 Haziran Erzurum.
Bilgili, M.E., Aybek, A., 2019. Türkiye’de süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal ve mekanizasyon özelliklerine yönelik yapılan bilimsel çalışmaların uygulamadaki gereksinimler açısından değerlendirilmesi. Çukurova II. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, 814-833. 11 Haziran, Adana.
Boz, İ., 2013. Doğu Akdeniz bölgesi’nde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısı, sorunları ve çözüm önerileri. KSÜ Doğa Bil. Dergisi. 16(1):24-32.
Çapadağ, M., 2017. Erzurum ili Yakutiye ilçesi büyükbaş hayvancılık işletmelerinin yapısal özellikleri. Atatürk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 106 s.
ÇKS, 2017. Tarım ve Orman Bakanlığı Çiftçi Kayıt Sistemi Veritabanı.
Daş, A., İnci H., Karakaya E., Şengül, Y., 2014. Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 1(3):421-429.
Demir, N., Sancar, C., 2012. Gümüşhane ili ve çevresinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin sosyal, ekonomik ve teknik Analizi, Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 23(2):18-28.
Demir, P., Adıgüzel, S., Sarı, M., Ayvazoğlu, C., 2014, Kars merkez ilçedeki süt sığırcılık işletmelerinin genel yapısı ve ekonomik boyutu, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 28(1): 9-13.
Denli, M., Sessiz, A., Tutkun, M., 2013. Diyarbakır ili sığırcılık işletmelerinin genel yapısal durumu ve bakımbeslenme teknikleri analizi projesi. Dicle Ü. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü. 93 s. Diyarbakır.
Erkmen, Y., Çelik, A., Yıldız, C., 2000. Erzurum ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu ve ahır içi mekanizasyon özellikleri üzerine bir araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 19. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, 468-474. 1-2 Haziran, Erzurum.
Evcim, H.Ü., 1990. Tarımsal mekanizasyon işletmeciliği ve planlaması veri tabanı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 495. İzmir.
Evcim, Ü., Ulusoy, E, Gülsoylu, E, Tekin, A.B., 2010. Tarımsal mekanizasyonun durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi. 11-15 Ocak, Ankara.
Güzel, M., 2016. Kahramanmaraş ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal ve mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, , Kahramanmaraş. 40 s.
Işık, A., Sabancı, A., Ağanoğlu, V., 1988. Tarımsal mekanizasyonda satınalma ve kiralamaya etkili faktörlerin Çukurova koşullarında değerlendirilmesi. Tarımsal Mekanizasyon 11. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, 114-123. 10-12 Ekim, Erzurum.
Kaya, A., 2019. Karaman ili süt sığırcılık işletmelerinin yapısal ve mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Ü. Fen Bil. Enst. Tarım Makinaları ve Tekn. Müh. Anabilim Dalı, Yüks. Lisans Tezi, 102 s.
Kaylan, V., 2019. Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin genel özellikleri. Iğdır Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 45 s.
Keleş, İ., 2015. Çumra ilçesi tarım işletmelerinin tarımsal yapısı ve mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Mak. ve Tekn. Müh. Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi 60 s.
Kınay, T., 2008. Süt Sığırcılığı İşletmelerinde -Tire Süt Kooperatifi Örneğinde- Mekanizasyon Uygulamaları ve Gelişim Eğilimi. Ege Ü. Fen Bilimleri Enst. Tarım Mak. Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 187 s.
Kırmacı, N., 2007. Samsun yöresinde büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin mekanizasyon durumu, sorunları ve çözüm yolları üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makineleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 34 s.
Korucu, T., Aybek, A., Sivrikaya, F., 2015. Türkiye’nin tarım bölgeleri bazında mekanizasyon düzeyinin yersel değişim haritalarının oluşturulması ve değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bil. Dergisi 18(4):77-90.
Mundan, D., Atalar, B., Meral B.A., Yakışan, M.M., 2018. Modern süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Dergisi. 13(2): 201-210.
Nizam, S., 2006. Aydın ilinde pazara yönelik süt sığırcılığı işletmelerinin verimliliklerinin belirlenmesi. Aydın Adnan Menderes Ü. Fen Bilimleri Enst., Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüks. Lisans Tezi. 127 s.
Özkan, B., 1993. Aksu sulama projesi alanına giren tarım işletmelerinin ekonomik analizi ve ürün desenini etkileyen faktörler. Çukurova Ü. Fen Bil. Enst. Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 215 s.
Öztürk, N., 2009. Mardin ilindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Selçuk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 65 s.
Özyürek, S., Koçyiğit, R., Tüzemen N., 2014. Erzincan ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri: Çayırlı ilçesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 11(3):19-26.
Şeker, İ., Tasalı, H., Güler, H., 2012. Muş ilinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri. F.Ü.Sağ.Bil.Vet.Derg. 26 (1): 09 – 16.
Tapkı, N., Kaya, A., Tapkı, İ., Dağıstan, E., Çimrin, T., Selvi, M.H., 2018. Türkiye’de büyükbaş hayvancılığın durumu ve yıllara göre değişimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 23(2):324-339.
Tatar, A.M., 2007. Ankara ve Aksaray Damızlık Sığır Yetiştiricileri İl Birliklerine üye süt sığırcılığı işletmelerinin yapısı ve sorunları. Ankara Ü. Fen Bil. Ens. Zootekni Anabilim D. Doktora Tezi. 119 s.
Tutar, H., 2019. Bursa ili Karacabey ilçesi süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve mekanizasyon durumunun belirlenmesi. Selçuk Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 93 s.
TÜİK, 2020.Türkiye İstatistik Kurumu Kayıtları. www.tuik.gov.tr [Erişim Tarihi: 15 Nisan 2020] Yağlı, H., Koç, Y., 2019. Hayvan gübresinden biyogaz üretim potansiyelinin belirlenmesi: Adana ili örnek hesaplama. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 34(3):35-48.
Yıldız, Y., 1999. Hayvancılıkta mekanizasyon. Çukurova Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Genel Yayın No:84 Ders Kitapları Yayın No: A–20, Adana.
Yıldız, B., 2013. Çankırı İli süt sığırı barınaklarının yapısal özellikleri ve yeni barınak modellerinin geliştirilmesi. Selçuk Ü. Fen Bil. Enst., Tarımsal Yap. ve Sulama Anabilim Dalı, Yüks. Lis. Tezi. 87 s.
Yılmaz, S., Sümer, S.K., 2018. Türkiye’de traktör parkı yenilenme oranları ve mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi. 14(2):79-87
Zeren, Y., Tezer, E., Tuncer, İ.K., Evcim, Ü., Güzel, E., Sındır, K.O., 1995. Tarım alet makina ve ekipman kullanım ve üretim sorunları, Ziraat Müh. Teknik Kongresi, Tarım Haftası, 9- 13 Ocak, Ankara.