Levent GENÇ, Gökhan ÇAMOĞLU, Kürşad DEMİREL, Ahmet BORAN, İlker EROĞLU

Damla Sulama Sistemlerinin CAD Tabanlı Bir Program ile Değerlendirilmesi: Kumkale, Çanakkale Örneği

Damla sulama sistemlerinin tasarımındaki hatalar sebebiyle sistemlerde beklenen eş su dağılım düzeyisağlanamamaktadır. Bu çalışmada, damla sulama sistemlerinin yoğun olarak kullanıldığı Çanakkale KumkaleOvası’nda tesadüfî olarak seçilen 20 adet işletme ele alınmış ve söz konusu işletmeler tasarım yönündendeğerlendirilmiştir. Değerlendirmede mevcut sistemlere ilişkin bilgiler arazi çalışmaları ile toplanmış ve bubilgiler IrriPro paket programına girilerek eş su dağılım katsayıları ve haritaları elde edilmiştir. Çalışmadaincelenen arazilerin toplam büyüklüğü 22 ha olup ortalama büyüklüğü yaklaşık 1 ha’dır. Söz konusu arazilerdekurulu sistemlerde kontrol biriminde olması gereken tüm filtreleri kullanan işletmelerin oranının %5 düzeyindeolduğu tespit edilmiştir. Bu durum önemli bir eksiklik olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda incelenenişletmelerin sadece %15’i eş su dağılım kriterlerini sağlayabilmiştir. Bu durumda, Kumkale Ovası’nda tesadüfenseçilen 20 işletmeden elde edilen bu değerlere göre, ovada kurulu damla sulama sistemlerinde genel itibariyle eşsu dağılımının sağlanamadığı, yani sistemlerin hatalı tesis edildiği sonucuna varılabilir. IrriPro programınındamla sulama sistemlerinin eş su dağılımını kolaylıkla değerlendirilmesine olanak sağlaması nedeniyle, sözkonusu programın sulama sistemlerin projelendirilmesi ve değerlendirilmesinde kullanılması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Damla sulama, sulama yeknesaklığı, IrriPro, Çanakkale

Evaluation of Drip Irrigation Systems with a CAD-based Program: A Case Study of Kumkale, Çanakkale

Due to errors in the design of drip irrigation systems, the desired uniform water distribution is not achieved in the systems. In this study, 20 agricultural areas were randomly selected in Çanakkale Kumkale Ovası where drip irrigation systems are used intensively and these were evaluated in terms of design. Information on existing systems in the assessment was collected by field studies and this information was entered into the IrriPro package program to obtain the coefficient distributions and maps of water distribution. The total size of the lands investigated in the study is 22 ha and the average size is about 1 ha. It has been determined that the percentage of the operators that use fully the filters in the control unit in the installed systems is 5%. This was considered a major deficiency. As a result of the study, only 15% of the enterprises surveyed were able to achieve the uniform water distribution criteria. In this case, it is said that the uniform water distribution is not achieved generally in drip irrigation systems installed in the plain according to these values obtained from the 20 enterprises selected randomly in Kumkale Plain and the other words, the systems are installed incorrectly generally. Because IrriPro program can used easily to determine water distribution in drip irrigation systems, it is recommended to use the program in design and evaluation of irrigation systems.

PDF

___

Alaç, V., 2006. Sırta dikim yapılmış narenciye bahçesinde kurulu bulunan damla sulama sisteminin performansının değerlendirilmesi Ç.Ü. Fen Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Adana
Bağdatlı, M.C., 2006. Konya çevresinde sebze bahçelerinde uygulanan damla sulama sistemleri üzerine bir araştırma. S.Ü. Fen Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Bilal, A., 1997. Adana Yakapınar Beldesinde bir narenciye bahçesinde kullanılan damla sulama sisteminin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Bralts, V.F., 1986. Operational Principles-Field Performance and Evaluation In: Trickle Irrigation for Crop Production (ed. F. S. Nakayama, D. A. Bucks), Elsevier Science Publisher, B. V. The Netherlands, p.216-223.
Christiansen, J.E., 1942. Irrigation by Sprinkling. California Agriculture Experiment Station Bulletin, No:670.
Çamoğlu, G., Demirel, K., 2006. Çanakkale yöresi tarım işletmelerinde kullanılan damla sulama sistemlerinin tasarım ve işletim yönünden incelenmesi. Ege Uni. Ziraat Fak. Derg. 43 (1): 97-108.
Keller, J., Karmeli, D., 1975. Trickle Irrigation Design. Rain Bird Sprinkler Manufacturing Corporation Glendora. California, p.133., U.S.A. Korukçu, A., 1980. Damla sulamasında yan boru uzunlarının saptanması üzerinde bir araştırma. Ankara Ün. Zir. Fak. Yayınları 742, s.75, Ankara.
Korukçu, A., Yıldırım, O., 1984. Damla sulamasında su dağılımı açısından yan boru uzunluklarının saptanması. I. Ulusal Kültürteknik Kongresi. Ç.Ü.Z.F. s.16-39, Adana.
Kuscu, H., Turhan, A., Ozmen N., Aydinol, P., Demir, A.O., 2014. Optimizing levels of water and nitrogen applied through drip irrigation for yield, quality, and water productivity of processing tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Hort. Environ. Biotechnol. 55(2): 103-114.
Kuşçu, H., 2016. Mustafakemalpaşa ilçesinde salçalık domates yetiştiriciliğinin genel durumu ve damla sulama yönteminde karşılaşılan sorunlar. II.Cilt, s. 1-12. Uluslararası III. Mustafakemalpaşa Sempozyumu. 13- 15 Mayıs. Bursa.
Yazgan, S., Değirmenci, H., Büyükcangaz, H., Demirtaş, Ç., 2000. Bursa yöresi zeytin yetiştiriciliğinde sulama sorunları. s. 275-282. Türkiye 1. ve 2.’lik. Sempozyumu. 6-9 Haziran. Bursa.
Yıldırım, O., Korukçu, A., 1999. Damla Sulama Sistemlerinin Projelenmesi. A.Ü. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, 272s., Ankara.