Ein hethitisches Hieroglyphensiegel im Mardin Museum

2008 yılında, Mardin-Nusaybin karayolunda bir antikacının arabasında illegal bir şekilde elde edilmiş nesneler Jandarma tarafından müsadere edilmiştir. Bu nesnelerin arasında Hitit Hiyeroglifli bir mühür de vardı. Mührün buluntu yeri, bu şekilde elde edilmiş buluntuların çoğunda olduğu gibi belirsizdir. Bakırdan (?) olan üzengi biçimli hareketli tutamağı nedeniyle Hitit Mühür Sanatı'nda nadir bulunan bir örnektir. Bu tipteki mühürlerin metal tutamakları genellikle kayıp olduğundan Mardin'deki mühür önem taşımaktadır. Bahsi geçen tutamak tipini belgeleyen örnekler Boğazköy (madeni disk: Boehmer-Güterbock 1987: 214) ve Ugarit'ten (Laroche 1956:157) bilinmektedir. Bunların dışında buluntu yeri bilinmeyen dört mühür daha belgelenmiştir: Bibliotheque Nationale (taş kalot: Masson 1975: No. 1), Louvre Museum (taş disk: Masson 1975: No. 12), Borowski (gümüş kalot: Poetto-Salvatori 1981: No. 16) ve Aciman Özel Kolleksiyonlarında (taş kalot: Güterbock 1980: res. 5) belgelenmiştir. Mardin Müzesi'nde yer alan mühür aynı mühür tipi için yeiıi bir örnek oluşturmaktadır. Eski envanter numarası 7482, yeni envanter numarası 2010-6856 olan mühür kırmızı bir taştan (Radiolith) yapılmış bikonveks bir düğme mührüdür. Kenarı üç yivli bir profile sahip ve ekseni boyunca delinmiştir. Tutamağı metaldendir (bakır?). Ölçüler: çap: 2,3 cm kalınlık: 1,7 cm kenar yüksekliği: 0,8 cm tutamağın yüksekliği: 2 cm A Tarafı: (Res. 1, 2, 3) Taralı bir bant tarafından sınırlanan orta alanda L.395 nü (sekiz dikey çizgi) - L.105 (m)uwa hiyeroglif işaretleri yer alır. Bu işaretler sayesinde mührün sahibinin adını Nu(m)uwa olarak tespit etmek mümkündür. Bu isim henüz belgelenmemiştir. Sola dönük ikinci işaretin (L.105) her iki tarafında iyilik semboller (L.370) yer alır. Sağ altta dört ışınlı bir yıldız (L.186) sembol olarak yer alır. îsmi temsil eden işaretlerin altında' doldurma motifi olarak sağ ve solda kısa bir çizgi arasında bir "okucu" motifi mevcuttur. B Tarafı: (Res. 4, 5, 6) A tarafında yer alan işaretler aynı düzende, ancak küçük farklılıklarla görülmektedir. L.105 işareti burada sağa doğru yönlendirilmiş ve L.395 işareti yedi kısa çizgi ile verilmiştir. Altındaki "okucu" burada tek başında yer alır. Mühür tarafımızdan MÖ 13. yy'a tarihlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Mardin

___

Boehmer, R. M. - H. G. Güterbock 1987 Die Glyptik von Boğazköy (Boğazköy-Hattusa 14,2), Berlin.

Güterbock, H. G.1980 «Seals and Sealing in Hittite Lands", From Athens to Gordion: Memorial Symposium for R. S. Young (ed. K. de Vries), Philadelphia: 31-63.

L. = Zeichennummer in: E. Laroche, Les Hieroglyphes Hittes, Paris 1960.

Laroche, E. 1956 "Documents hieroglyphiques Hittites provenant du palais d'Ugarit", Ugaritica III (ed. C. F. A. Schaeffer), Paris: 97-160.

Masson, E.1975 "Quelques sceaux Hittites hieroglyphiques", Syria 52: 213-239.

Poetto, M. - S. Salvatori 1981 Collezione anatolica di E. Borowski (Studia Mediterranea 3), Pavia.