Sembolik Bilgi Tabanlı Sektörlerde Bilgi, Öğrenme ve İnovasyon Kanalları: Trabzon Kuyumculuk Kümesi Örneği

Firmaların piyasalarda tutunabilmeleri için rekabet kilit bir öneme sahiptir ve bu kilidin anahtarı inovasyondur. İnovasyonun temeli ise bilgi ve öğrenmedir. Bilgi ve öğrenme becerileri kümülatif bir niteliğe sahiptir. Kümeler hem bu birikim için havuz vazifesi görmekte hem bunların yayılım merkezi olmakta hem de bilgi ve öğrenmenin üretim üssü konumundadırlar. Çalışmamızın amacı, doğal küme özelliği taşıyan sembolik bilgi tabanlı geleneksel bir sektörde, firmaların inovasyon süreçleri için gerekli olan bilgi kanalları ve öğrenme süreçlerinin yerel ve yerel ötesi kanallarını tespit etmektir. Ayrıca firmaların inovasyon düzeyi ile bu kanallar arasındaki farklılaşmayı da belirlemek çalışmanın bir diğer amacıdır. Anketlerle elde edilen veriler SPSS ile hem betimsel hem de istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Sonuçlara göre küme içindeki firmalar yerel ve yerel ötesi bağlantılar vasıtasıyla inovasyon süreçlerini gerçekleştirmektedirler. Firmaların inovasyon düzeyine göre bu bağlantıların önemi de değişmektedir. İnovasyon düzeyi yüksek olan firmalar yereldeki bilgiyi daha çok kullanmaktadır. Çalışma, geleneksel bir kümenin bilgi ve öğrenme süreçlerinin yerel ve yerel ötesi bağlantılarını analiz etmesi bakımından literatüre katkı sunmayı hedeflemektedir.

Knowledge, Learning and Innovation Channels in Symbolic Knowledge Based Sectors: The Case of Trabzon Jewelry Cluster

Competition is a key factor for firms to hold on in the markets, and the key to this lock is innovation. The basis of innovation is knowledge and learning. Knowledge and learning skills builds through a cumulative processes. Clusters serve as a pool for this accumulation, and are the production base of knowledge and learning.Our study aims to determine the knowledge channels and learning processes required for innovation activities of firms. For this, it was chosen the symbolic knowledge-based Trabzon jewelry cluster that have a natural cluster property. In addition, it is another aim of the study to determine difference between these channels with the innovation level of firms. The data obtained through surveys were analyzed both descriptively and statistically with SPSS. According to the results, firms in the clustering perform their innovation processes through local and non-local connections. The importance of these connections varies according to the level of innovation of firms. Firms with a high level of innovation use local knowledge more often. The study target to contribute to the literature, analyzing the local and non-local connections of knowledge and learning processes in a traditional cluster.

Keywords:

Innovation, Knowledge and Learning Channels, Jewelry Clustering, Regional Development Trabzon,

PDF

___

Akın, H. (2008). Kuyumculuk Sektörünün Vergilendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi /tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
Akmermer, B., Ayyıldız, H. (2016). Kuyumculuk sektörünün Porter'in beş güç modeli ile rekabetçilik analizi: Trabzon ili örneği. KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 33-46. http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_1ddf6.pdf
Altuğ, F. (2017). Yakınlık Türlerinin Farklı Bilgi Tabanlarına Sahip Sektörlerde Bilgi, Öğrenme ve Yenilik Süreçlerine Etkisi: Eskişehir Örneği. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonuc Yeni.jsp adresinden edinilmiştir.
Altuğ, F. (2019). İnovasyonun coğrafyası: Bilgi türleri ile bilgi yayılma kanalları arasındaki yapısal ilişkiler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 17(1), 1-24. doi: 10.33688/aucbd.544383
Altuğ, F. (2020). İnovasyonun coğrafyası: Coğrafi ve ilişkisel yakınlıkların bilgi yayılması ve öğrenme süreçlerine etkisi. Ege Coğrafya Dergisi, 29(1), 151-165. https://dergipark.org.tr/tr /pub/ecd
Altuğ, F., Yılmaz, M. (2018). Farklı bilgi tabanlarına sahip sektörlerde yakınlık türlerinin bilgi, öğrenme ve yenilik/inovasyon süreçlerine etkisi: Eskişehir örneği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 58(1), 844-881. doi: 10.33171/dtcfjournal.2018.58.1.40
Armatlı Köroğlu, B. (2004). SME Networks as New Engines of Economic Development and Innovativeness. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
Asheim, B., Gertler, M. S. (2004). The Geography of Innovation: Regional Innovation Systems. Jan Fagerberg, David C, Mowert, Richard R. Nelson (Eds.) The Oxford Handbook of Innovation içinde 291-317. Oslo, Berkeley ve New York: Oxford University Press.
Asheim, B., Coenen, L. (2005). Knowledge Bases and regional ınnovation systems: Comparing Nordic clusters. Research Policy, 34(8), 1173-1190. doi:10.1016/j.respol.2005.03.013
Asheim, B., Coenen, L., Vang, J. (2007). Face-to-face, buzz and knowledge bases: Socio-spatial implications for learning and innovation policy. Environment and Planning C: Government and Policy, 25, 655-670. . doi:10.1068/c0648
Asheim, B., Boschma, R., Cooke, P. (2011). Constructing regional advantage: Platform policies based on related variety and differetiated knowledge bases. Regional Studies, 45(7), 893-904. doi.org/10.1080/00343404.2010.543126
Başkaya, M. (2014). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Trabzon’da Ekonomik Hayat. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
Bell, G. G. (2005). Clusters, networks, and firm innovativeness. Strategic Management Journal, 26(3), 287-295. doi; 10.1002/smj.448
Branzei, O., Vertinsky, I. (2006). Strategic pathways to product innovation capabilities in SMEs. Journal of Business Venturing, 21(1), 75-105. doi: 10.1016/j.jbusvent.2004.10.002
Breschi, S., Malerba, F. (2005). Clusters, Networks and Innovation. Oxford: Oxford University Press.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analiz El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Cantekin, H. M. (2014). Türk Kuyumculuk Sektöründe Güvenin Karanlık Yüzü: Nitel Bir Değerlendirme. Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
Cooke, P. (2001). Regional innovation systems, clusters, and the knowledge economy. Industrial and corporate change, 10(4), 945-974. http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdf viewer?vid=0&sid=ccc37daa-4223-4f4f-8125- 0f9bd2feb5b4%40sessionmgr4006
Çiğdem, S. (2007). Eskiçağ’da Trabzon limanı: Askeri ve ekonomik yönden gelişimi ve doğu-batı ilişkilerindeki rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 133-155. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423871720.pdf
Demirligil, H. (2018). Parametrik Olmayan (Non Parametric) Hipotez Testleri. Şeref Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (85-112). Ankara: Dinamik Akademi.
Durucu, N. (2015). Trabzon kuyumculuğu. Uluslararası Karadeniz Havzası Halkbilim Araştırmaları Dergisi, 3, 112-183. https://drive.google.com/file/d/0B_UAtINCNrrnY1MxZ2Rja3o3dUU/vie w
Eceral, T. Ö., Köroğlu, B. A., Uğurlar, A. (2009). Jewellery clusters: Comparative evaluation of İstanbul Kapaliçarşi and world cases. Ekonomik Yaklasim, 20(70), 121-143. doi:10.54 55/ey.10683
Elçi, Ş. (2007). İnovasyon: Kalkınma ve Rekabetin Anahtarı. Ankara: Nova Yayıncılık.
Eraydın, A., Armatlı-Köroğlu, B. (2005). Innovation, networking and the new industrial clusters: The characteristics of networks and local innovation capabilities in the Turkish industrial clusters. Entrepreneurship & Regional Development, 17(1), 237-266. doi:10.1080/0898562 0500202632
Evliya Çelebi. (2008). Seyahatname. Yücel Dağlı ve Ali Kahraman (Eds.), Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi (Cilt 2). İstanbul: YKY.
Evren, Y. (2010). İstanbul’da Kültür Ekonomisini Döndüren Çarklardan Biri: Mücevher Tasarımı ve Kuyumculuk: Sektörel Araştırma Raporu. İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü: İstanbul. http://www.envanter.gov.tr/files/yayin/ISTANBULDA_MUCEVHER_TASARIMI.pdf
Gregersen, B., Johnson, B. (1997). Learning economies, innovation systems and European integration. Regional Studies, 31(5), 479-490. https://doi.org/10.1080/00343409750132270
Guta, C., W. (2011). Effects of Learning and Innovation on Development: The Case of Malawi. The University of Manchester, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Manchester. https://www.research.manchester.ac.uk/portal/files/54513407/FULL_TEXT.PDF
Gürbüz, M., Bilici, S. (2012). Kuyumculukta Bölgesel Uzmanlaşma ve Kümelenme: Kahramanmaraş Örneği. TÜCAUM VII. Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (185-195), Ankara. http://tucaum.ankara.edu.tr/wpcontent/uploads/sites/280/2015/08/semp7_24.pdf
Kalaycı, Ş. (2018). Faktör Analizi. Şeref Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (321-335). Ankara: Dinamik Akademi.
Keeble, D., Lawson, C., Moore, B., Wilkinson, F. (1999). Collective learning processes, networking and ‘institutional thickness' in the Cambridge region. Regional Studies, 33(4), 319-332. https://doi.org/10.1080/713693557
Kirat, T., Lung, Y. (1999). Innovation and proximity: Territories as loci of collective learning processes. European Urban and Regional Studies, 6(1), 27-38. https://www.researchgate.net/profile/Thierry_Kirat/publication/258136797_Innov ation_and_Proximity_Territories_as_Loci_of_Collective_Learning_Processes/links/555b41c708ae6aea08169853.pdf
Kıymalıoğlu, Ü., Ayoğlu, D. (2011). Türk imalat sanayinde yığılma ekonomileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2), 198-209. http://journal.dogus.edu.tr/index.php/duj/article/viewFile/109/125
Köroğlu, B. A. (2012). İstanbul kuyumculuk kümesi yenilik ve tasarım kapasitesi. Ekonomik Yaklasim, 23(84), 81-102.
Köroğlu, B. A., Eceral, T. Ö., Varol, Ç. (2012). Sanayi kümelerinde ağların mekânsal örüntüsü: İstanbul kuyumculuk sektörü üretim ağları. METU JFA, 29(1), 119-138. doi:10.4305/METU. JFA.2012.1.7
Köse, B. A. (2012). Ortaçağda Trabzon ve Çevresinin Tarihi Coğrafyası. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTez Merkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
Manniche, J. (2012). Combinational knowledge gynamics: On the usefulness of the differentiated knowledge bases model. European Planing Studies, 20(11), 1823-1841. https://doi.org/10.10 80/09654313.2012.723423
Marshall, A. (1920). Principles of Economics. London: Macmillan.
Martin, R., Moodysson, J. (2011). Comparing knowledge bases: On the geography and organization of knowledge sourcing in the regional ınnovation system of Scania, Sweden. European Urban and Regional Studies, 20(2), 170-187. doi: 10.1177/0969776411427326
Mattes, J. (2012). Dimensions of proximity and knowledge bases: Innovation between spatial and non-spatial factors. Regional Studies,, 46(8), 1085–1099. https://doi.org/10.1080/00343 404.2011. 552493
Müderrisoğlu, B., Gezici Korten, E. F. (2015). Mevcut yığılmaların kümelenmeye dönüşümünde ılişkilerin mekânsal dağılımı ve yakınlık olgusu. Planlama Dergisi, 25(2), 107-121. doi: 10.5505/planlama.2015.40085
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD, 1996). The Knowledge-Based Economy. OECD: Paris https://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/? cote=OCDE/GD%2896%29102&docLanguage=En
Özbek, O. (2009). Kuyumculuk Sektörü İzmir’in Turizm Merkezi Olma Hedefinde Anahtar Rol Oynayabilir. İzmir: İzmir Ticaret Odası. http://www.izto.org.tr/portals/0/iztogenel/dokumanlar /kuyumculuk _sektoru_izmirin_turizm_merkezi_ o_ozbek_26.04.2012%2019-26-23.pdf
Özdamar, K. (2015). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
Porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nations. New York: Free Press.
Porter, M. (1998a). Clusters and the New Economics of Competition (Vol. 76): Harvard Business: Boston.
Porter, M. (1998b). On Competition. Boston M.A.: Harvard Business Press
Saxenian, A. L. (1994). Regional Advantage: Culture and Competition in Silicon Valley and Route 128. Cambridge: Harvard University Press.
Schumpeter, J. A. (1934). The Theory of Economic Development. Cambridge: Harvard University Press.
Scott, A. J. (2000). The Cultural Economy of Cities: Essays on the Geography of Image-Producing Industries. London: Sage.
Seymen, N. (2018). Geçmişten Günümüze Zanaat ve Zanaat Mekânlarının Değişimi: Trabzon Kenti Örneği.. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTez Merkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Shaver, M. J., Flyer, F. (2000). Agglomeration economies, firm heterogeneity and foreign direct ınvestment in the United States. Strategic Management Journal, 21(12), 1175-1193. http://eds.b.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid= 0&sid=a1cb0e09-8f72-468f-aae8-4543798f3682%40pdc-v-sessmgr05
Şahinalp, M. S., Günal, V. (2012). Osmanlı şehircilik kültüründe çarşı sisteminin lokasyon ve çarşı içi kademlenme yönünden mekansal analizi. Milli Folklor, 24(94), 149-166.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı. Mustafa Baloğlu, (Çev.), Ankara: Nobel.
Tan, B. S., Thai, V. V. (2015). Global knowledge hubs: Introducing a new conceptual model. International Journal of Knowledge-Based Development, 6(2), 131-151. http://www.mimt.gov.ir/parameters/mimt/ modules/cdk/upload/conte nt/file_manager/12182/1452523970469hp340qsv4a1bj38dek4m9m3rk1.pdf#page=48
Ticaret Bakanlığı. (2018). Mücevherat Sektör Raporu. Ankara: İhracat Genel Müdürlüğü Maden, Metal ve Orman Ürünleri Dairesi.
Ticaret Bakanlığı. (2020). Mücevherat Sektör Raporu. Ankara: İhracat Genel Müdürlüğü Maden, Metal ve Orman Ürünleri Dairesi. https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/M%C3%9CCEVHERAT%20SEKT%C3%96R%20 RAPORU%202020.pdf
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM, 2020). İhracat Rakamları. 02.06.2020 tarihinde https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari adresinden alındı.
Trabzon Yatırım Destek Ofisi. Yatırım Destek ve Tanıtım Stratejisi: Trabzon. https://www.doka.org.tr/dosyalar/editor/files/ trabzon-ili-yatirim-destek-ve-tanitim-stratejisi.pdf
Tuncel, C. O. (2012). İnovasyon Sistemleri ve Ekonomik Gelişme: Bursa Bölgesi İmalat Sanayinde İnovasyon Süreçleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Bursa: Nilüfer Akkılıç Kütüphanesi Yayınları.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK, 2020). Dış Ticaret İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046
www.trabzonvakfi.org.tr. Erişim Tarihi 06Temmuz 2020
www.sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi 26 Ekim 2020

ISSN: 1303-5851
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2003
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi