Güney/Güneybatı Pisidia Sarnıçlarına Bir Örnek: Sia Çifte Sarnıcı

Antikçağda kurulan kentlerin hidrolojik düzenlemelerine, altyapı çalışmalarına ve sarnıçlara ilgisiz kalınması Anadolu’da gerçekleştirilen kazı ve yüzey araştırmalarına ait rapor ve sonuçlarının neredeyse tamamına yakın bölümünde karşımıza çıkar. Bu makalenin amacı bir Pisidia kenti olan Sia yakınlarında bulunan ve yöre halkı tarafından Çifte Sarnıç ya da sadece Çifte diye adlandırılan bir su yapısının tanıtılıp modern literatüre kazandırılmasıdır. Bunu yaparken kentin araştırma birikimine ve tespit edilen sarnıcın lokasyonu, tanıtımı, betimlenmesinin yanı sıra mimari tipolojisinin belirlenmesine ve işlevine ait değerlendirmelerde bulunulacaktır. Son olarak, tipolojik açıdan incelendiğinde Anadolu’da günümüze değin bir benzeri bulunmayan Sia Çifte Sarnıcı’nın Pisidia kentlerindeki diğer örneklerle karşılaştırılması yapılarak çalışma sistemi belirlenmeye çalışılacaktır. Kullanılan malzeme, uygulanan yapım tekniği ve bulunduğu kontekst kronolojik bir bütünlük içerisinde değerlendirilip strüktürün inşa edildiği dönem hakkında tarihlendirmeye gidilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Su Sistemleri • Sarnıç • Pisidia • Şehircilik • Hellenistik Dönem

An Example of South/South West Pisidian Water Cisterns: The Double Water Cistern of Sia

In the results and reports from archaeological excavations and field surveys conducted in Anatolia most frequently the hydrological conditions and the water-related infrastructures of ancient cities are ignored. This paper presents an unpublished hydraulic structure known locally as the Çifte Sarnıç – or simply Çifte – which is located near the Psidian city of Sia. Firstly a detailed description and the full localization of the monument is given, followed by its architecture and function and its unique typological features are investigated. The double cistern at Sia, of which there is no other example in Anatolia, is compared to related examples in Pisidian cities in the attempt to determine how it was operated as part of a functioning system. Finally, the construction materials employed, the construction technique and the context are assessed as to the chronological parameters and a dating for this double water cistern at Sia is proposed.

Keywords:

Water Supplies • Cistern • Pisidia • Urbanism • Hellenistic Period,

PDF

___

Plin. nat (= Gaius Plinius Secundus “Yaşlı”, Naturalis Historia) Kullanılan Metin ve Çeviri: Gaius Plinius Secundus, Natural History. Trans.: H. Rackham, vol. I-V. Cambridge, Massachusetts - London 19613 - 19996 (The Loeb Classical Library).
Theophr. h. plant (= Theophrastos, Peri Phyton Historias) Kullanılan Metin ve Çeviri: Theophrastus, Enquiry into Plants. Trans.: A. Hort. Cambridge, Massachusetts - London 1916 (The Loeb Classical Library).
Vitr. (= Vitrivius, De Architectura) Kullanılan Metin ve Çeviri: Vitrivius, On Architecture. Trans.: F. Granger. Cambridge - Massachusetts - London 1998 (The Loeb Classical Library).
Adam 2008 J. P. Adam, La Construction Romaine. Paris 2008.
Aydal et al. 1998 S. Aydal – S. Mitchell – L. Vandeput, “1996 Yılı Pisidia Yüzey Araştırmaları”. AST XV (1998) 275-294.
Bean 1960 G. Bean, “Notes and Inscriptions from Pisidia II”. Anatolian Studies 10 (1960) 43-82.
Berard 1892 V. Berard, “Inscriptions d'Asie Mineure”. BCH XVI (1892) 417-446.
Bingöl 1984 O. Bingöl, “Bayraklı (Eski İzmir) Çatı Kiremitleri”. Anadolu (Anatolia: 1976/77) XX (1984) 51-81.
Brinker 1990 W. Brinker, Wasserspeicherung in Zisternen: Ein Beitrag des Wasserversorung früher Städte (Mitteilungen des Leichweiss-Instituts für Wasserbau der Technischen Univesität Braunschweig, 109). Braunschweig 1990.
Büyükyıldırım 1994 G. Büyükyıldırım, Antalya Bölgesi Tarihi Su Yapıları. Ankara 1994.
Chamonard 1924 J. Chamonard, Exploration Archéologique de Délos, VIII: Le Quartier du Théâtre: Etude sur l’habitation Délienne à l’époque Hellénistique, 2: Construction et Technique, Appendice. Paris 1924.
El Khatib-Boujibar 1992 N. El-Khatib Boujibar, “Le Probleme de l'alimentation en eau a Lixus.”. Ed. Ecole Française de Rome, Actes du Colloque de Larache (8-11 Novembre 1989). Rome (1992) 305-323.
Er 2006 Y. Er, Klasik Arkeoloji Sözlüğü. Ankara 2004.
Kürkçü 2014 M. Kürkçü, L'urbanisme et les Aménagements Hydrauliques de Termessos. II Volumes. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Université de Paris-Sorbonne. Paris 2014.
Mamoun – Charpentier 2009 A. Mamoun – G. Charpentier, “La Gestion de l’eau dans un Village des Campagnes de la Syrie du Nord”. Eds. M. Mouton – M. Al-Dbiyat, Stratégies d’acquisition de l’eau et société au Moyen-Orient Depuis l’Antiquité. Beyrouth (2009) 149-156.
Martin – Ginouves 1985 R. Martin – R. Ginouves, Dictionnaire Méthodique de l'architecture Grecque et Romaine. Tome I. Matériaux, Techniques de Construction, Techniques et Formes du Décor. Roma 1985.
Orlandos 1966 A. Orlandos, Les Matériaux de Construction et la Technique Architecturale des Anciens Grecs I. Paris 1966.
Öziş 1987 Ü. Öziş, Su Mühendisliği Açısından Anadolu'daki Eski Su Yapıları. İzmir 1987.
Pamir – Yamaç 2012 H. Pamir – İ. Yamaç, “Antiokheia ad Orontes Suyolları”. ADALYA XV (2012) 33-63.
Riera 1994 I. Riera, “Le testimonianze Archeologiche”. Utilitas Necesseria. Sistemi İdraulici nell'Italia Romana, a cura di I Riera. Milano (1994) 163-466.
Şimşek – Büyükkolacı 2006 C. Şimşek – M. Büyükkolacı, “Laodikya Antik Kenti Su Kaynakları ve Dağıtım Sistemi”. ADALYA IX (2006) 83-103.
Tanrıöver et al. 2006 E. Tanrıöver – N. O. Baykan – N. Baykan, “The Water Supply Systems of Caria, an Inventory Study”. Ed. G. Wilinger, Cura Aquarium in Ephesus, Volume I. Leuwen - Paris (2006) 127-132.