Serbest Zaman Engelleri ile Engellerle Baş Etme Stratejileri arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Keşifsel Bir Çalışma

Bu çalışmanın amacı serbest zaman engelleri ile serbest zaman engelleri ile baş etme stratejileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evreni Akdeniz Üniversitesinde okuyan üniversite öğrencilerinden oluşurken, araştırma örneklemi ise Akdeniz Üniversitesinde okuyan 386 üniversite öğrencisinden oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem seçimi yöntemi olarak kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplamak amacıyla Beggs ve ark. tarafından son hale getirilmiş ve Yerlisu Lapa tarafından Türkçeye adapte edilmiş “Serbest Zaman Engelleri ile Baş Etme Stratejileri Ölçeği” ile Alexandris ve Carroll tarafından geliştirilen ve Karaküçük ve Gürbüz tarafından Türkçeye adapte edilen ve yine Gürbüz ve ark. tarafından yapı geçerliği sınanan “Boş Zaman Engelleri Ölçeği”nin kısa formu kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde; serbest zaman engelleri olarak tanımlanan U1 kanonik değişkenine en önemli katkıların .75 ile tesis/hizmet/ulaşım, .73 ile zaman eksikliği ve .67 ile sosyal ortam sağlamaktadır. Serbest zaman engelleri ile baş etme stratejileri olarak tanımlanan V1 kanonik değişkenine en önemli katkının ise .73 ile fiziksel uygunluk stratejilerinin olduğu görülmektedir. V1 kanonik değişkenine katkı sağlayan diğer değişkenleri ise sırasıyla; .66 ile beceri stratejileri, .62 ile finansal yönetim, .59 ile zaman yönetimi stratejileridir. Sonuç olarak, serbest zaman engelleri kümesinin varyansının %9.70’i serbest zaman engelleri ile baş etme stratejileri tarafından açıklanırken, serbest zaman engelleri ile baş etme stratejileri kümesinin %10.41’inin serbest zaman engelleri kanonik değişkeni tarafından açıklandığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Serbest Zaman Engelleri, Serbest Zaman Baş Etme Stratejileri, Kanonik Korelasyon

Investigation of the Relationship between Leisure Constraints and Negotiation Strategies: An Exploratory Study

The aim of this study is to investigate the association between the leisure constraints and the negotiation strategies with the leisure constraints. The research population of this study is the students of Akdeniz University, while the research sample consists of 386 students attending Akdeniz University. Convenience sampling method is chosen for sampling of this study. “Leisure Negotiation Strategies Scale” finalized by Beggs et al. and adapted into Turkish by Yerlisu Lapa was used for data gathering purposes; together with the short form of “Leisure Constraints Questionnaire” developed by Alexandris and Carroll and adapted to Turkish by Karaküçük and Gürbüz, who also tested the scale for construct validity. Examining the research findings, it is observed that the most significant contributions to the U1 canonical variate come from .75 facilities/services & accessibility, .73 time and .67 social environment. The most significant contribution to the V1 canonical variate that is defined as the leisure constraints coping strategies comes from the .73 physical fitness strategies. Other variates that contribute to the V1 canonical variate are .66 skill-acquisition, .62 financial management and .59 time management strategies, respectively. In conclusion, it is discovered that 9.70% of the variance of leisure constraints cluster is explained by the leisure constraints negotiation strategies; whereas 10.41% of the variance of leisure constraints negotiation strategies cluster is explained by the canonical variate of leisure constraints.

Keywords:

Leisure Constraints, Negotiation Strategies, Canonical Correlation Analysis,

PDF

___

Alexandris, K., & Carroll, B. (1997). An analysis of leisure constraints based on different recreational sport participation levels: Results from a study in Greece. Leisure Sciences, 19, 1-15.
Alexandris, K., Kouthouris, C., & Girgolas, G. (2007). Investigating the relationships among motivation, negotiation, and alpine skiing participation. Journal of Leisure Research, 39(4), 648-667.
Beggs, B.A., Elkins, D.J., & Powers, S. (2005). Overcoming barriers to participation in campus recreational sports. Recreational Sports Journal, 29(2),143-155.
Bialeschki, M.D., & Pearce, K.D. (1997). “I don't want a lifestyle—ı want a life”: The effect of role negotiations on the leisure of lesbian mothers. Journal of Leisure Research, 29(1), 113-131.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Chen, S.F., Lou, S.J., & Ma, S.M. (2018) Role of positive emotions in the constraint process: The case of Taiwanese college students. Leisure Studies, 37(5), 574-588.
Coble, T.G., Selin, S.W., & Erickson, B.B. (2003). Hiking alone: Understanding fear, negotiation strategies and leisure experience. Journal of Leisure Research, 35(1), 1-22.
Crawford, D.W., & Godbey, G. (1987). Reconceptualizing barriers to family leisure. Leisure Sciences, 9(2), 119-127.
Crawford, D.W., Jackson, E.L., & Godbey, G. (1991). A hierarchical model of leisure constraints. Leisure Sciences, 13(4), 309-320.
Çakır, V.O., Şahin, S., Serdar, E., & Parlakkılıç, Ş. (2016). Kamu çalışanlarının serbest zaman engelleri ile yaşam tatmini düzeylerinin incelenmesi. Journal of Tourism Theory and Research, 2(2), 135-141.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik Spss ve Lisrel Uygulamaları. (4.Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
Dishman, R.K., Sallis, J.F., & Orenstein, D.R. (1985). The determinants of physical activity and exercise. Public Health Reports, 100(2), 158–171.
Elkins, D.J. (2004). Levels of perceived constraint: A comparative analysis of negotiation strategies in campus recreational sports. Unpublished Doctoral Thesis. Indiana University, Indiana.
Elkins, D.J., Beggs, B.A., & Choutka, E. (2007). The contribution of constraint negotiation to the leisure satisfaction of college students in campus recreational sports. Recreational Sports Journal, 31(2), 107-118.
Gümüş, H., Işık, Ö., Karakullukçu, Ö., & Yıldırım, İ. (2014). Ortaöğretim kurumlarında serbest zaman fiziksel aktivite kısıtlayıcıları. International Journal of Science Culture and Sport, Special Issue 1, 814-825.
Güner, B. (2015). Kadınların spor ve serbest zaman etkinliklerine katılım sorunlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 22-29.
Gürbüz, B., Öncü, E., & Emir, E. (2012). Boş zaman engelleri ölçeği: Yapı geçerliğinin test edilmesi, 12.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, (s. 339-343), 12-14 Aralık, Denizli, Türkiye.
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., & Anderson, R.E. (1998). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Prentice Hall Int. Inc.
Henderson, K.A. (1991). The contribution of feminism to an understanding of leisure constraints. Journal of Leisure Research, 23(4), 363-377.
Henderson, K.A., & Allen, K.R. (1991). The ethic of care: Leisure possibilities and constraints for women. Society and Leisure, 14(1), 97-113.
Henderson, K.A., & Bialeschki, M.D. (1993). Exploring an expanded model of womenʼs leisure constraints. Journal of Applied Recreation Research, 18(4), 229-252.
Henderson, K.A., & Dialeschki, M.D. (1991). A sense of entitlement to leisure as constraint and empowerment for women. Leisure Sciences, 13(1), 51-65.
Henderson, K.A., Bedini, L.A., Hecht, L., & Schuler, R. (1995). Women with physical disabilities and the negotiation of leisure constraints. Leisure Studies, 14(1), 17-31.
Hubbard, J., & Mannell, R.C. (2001). Testing competing models of the leisure constraint negotiation process in a corporate employee recreation setting. Leisure Sciences, 23(3),145-163.
Jackson, E. L. (2005). Leisure constraints research: Overview of a developing theme in leisure studies. In E. L. Jackson (Eds.). Constraints to leisure (pp. 3–19). State College, PA: Venture Pub., Inc.
Jackson, E.L. (1988). Leisure constraints: A survey of past research. Leisure Science, 10(3), 203-215.
Jackson, E.L. (1993). Recognizing patterns of leisure constraints: Results from alternative analyses. Journal of Leisure Research, 25(2), 129-149.
Jackson, E.L., & Rucks, V.C. (1995). Negotiation of leisure constraints by junior-high and highschool students: An exploratory study. Journal of Leisure Research, 27(1), 85-105.
Jackson, E.L., Crawford, D. W., & Godbey, G. (1993). Negotiation of leisure constraints. Leisure Sciences, 15, 1–11.
Kachigan, S. K. (1991). Multivariate Statistical Analysis: A Conceptual Introduction. New York: Radius Press.
Karaca, A.A., & Yerlisu Lapa, T. (2016). Serbest zaman katılımı, psikolojik iyi olma ve serbest zaman engelleri ile baş etme stratejilerinin üniversite öğrencileri üzerinde incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(2), 3293- 3304.
Karaküçük, S., & Gürbüz, B. (2007). Boş zaman engelleri ölçeği-28: Ölçek geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1, 3-10.
Koca, C., Henderson, K.A., Asci, F.H., & Bulgu, N. (2009). Constraints to leisure-time physical activity and negotiation strategies in turkish women. Journal of Leisure Research, 41(2), 225-251.
Köse, E. (2018). Denetimli serbestlik yasasından yararlanan bireylerin serbest zaman fiziksel aktivite katılım engellerine ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi, (s. 269-270), 10-13 Mayıs, Bodrum/Muğla, Türkiye.
Köse, E., & Yerlisu Lapa, T. (2018). Denetimli serbestlik yasasından yararlanan bireyler: serbest zaman fiziksel aktivite kısıtlayıcıları. Spormetre, 17(2), 119-137.
Little, D.E. (2000). Negotiating adventure recreation: How women can access satisfying adventure experiences throughout their lives. Loisir et societe/Society and Leisure, 23(1), 171-195.
Little, D.E. (2002). Women and adventure recreation: reconstructing leisure constraints and adventure experiences to negotiate continuing participation. Journal of Leisure Research, 34(2), 157-177.
Livengood, J.S., & Stodolska, M. (2004). The effects of discrimination and constraints negotiation on leisure behavior of american muslims in the post-september 11 America. Journal of Leisure Research, 36(2), 183-208.
Loucks-Atkinson, A., & Mannell, R.C. (2007). Role of self-efficacy in the constraints negotiation process: The case of individuals with Fibromyalgia syndrome. Leisure Sciences, 29, 19-36.
Ma, S.M., Tan, Y., & Ma, S.C. (2002). Testing a structural model of psychological well-being, leisure negotiation, and leisure participation with Taiwanese college students. Leisure Sciences, 34(1), 55-71.
Özşaker, M. (2012). Gençlerin serbest zaman aktivitelerine katılamama nedenleri üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 126-131.
Pinto, B., Marcus, B., & Clark, M. (1996). Promoting physical activity in women: the new challenges. American Journal of Preventive Medicine, 12(5), 395-400.
Ravid, R. (1994). Pratical Statistics for Educators. Newyork: University Pres in America.
Samdahl, D.M., & Jekubovich, N.J. (1997). A critique of leisure constraints: Comparative analyses and understandings. Journal of Leisure Research, 29(4), 430-452.
Scott, D. (1991). The problematic nature of participation in contract bridge: A qualitative study of group-related constraints. Leisure Sciences, 13(4), 321-336.
Shaw, S.M. (1994). Gender, leisure, and constraint: Towards a framework for the analysis of women's leisure. Journal of Leisure Research, 26(1), 8-22.
Shaw, S.M., Bonen, A., & McCabe, J.F. (1991). Do more constraints mean less leisure? Examining the relationship between constraints and participation. Journal of Leisure Research, 23(4), 286-300.
Son, J.S., Mowen, A.J., & Kerstetter, D.L. (2008a). Do age and gender matter in the constraint negotiation of physically active leisure? Journal of Leisure Research, 40(2), 267-289.
Son, J.S., Mowen A.J., & Kerstetter, D.L. (2008b). Testing alternative leisure constraint negotiation models: An extension of Hubbard and Mannell's study. Leisure Studies, 30(3), 198-216.
Stanis, S.A., Schneider, I.E., Chavez, D.J., & Shinew, K.J. (2009). Visitor constraints to physical activity in park and recreation areas: Differences by race and ethnicity. Journal of Park and Recreation Administration, 27(3), 78-95.
Temurtaş, A. (2016). Herkes için çok değişkenli istatistik. C.O. Güzeller (Eds) içinde. Kanonik korelasyon analizi (ss.102). Ankara: Maya Akademi.
White, D.D. (2008). A structural model of leisure constraints negotiation in outdoor recreation. Leisure Sciences, 30(4), 342-359.
Yerlisu Lapa, T. (2014). Leisure negotiation strategies scale: A study of validity and reliability for university students. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation, 36(3), 201-215.
Yerlisu Lapa, T., & Haşıl Korkmaz, N. (2017). Fiziksel aktivite düzeyinin pozitif ve negatif duygu durumuna etkisinin cinsiyete göre karşılaştırılması: Akdeniz ve Uludağ Üniversiteleri örneği. Journal of Human Sciences, 14(4), 3177- 3187.