Lale YILDIZ, Olcay KİREMİTCİ, Meliha CANPOLAT

Beden Eğitimine Yönelimin Fiziksel Aktiviteye Yönelik Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerine Etkisi: Lise Öğrencileri Örneği

Bu çalışma, lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye yönelik üstbiliş farkındalık düzeylerinin, beden eğitimi derslerine yönelimleri ile etkileşimini ve mevcut durumun özel-devlet okul ve cinsiyet değişkenleri açısından olası farklarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya, yaş ortalaması 15.5±.99 olan 244’ü kız ve 157’sı erkek olmak üzere toplam 401 lise öğrencisi katılmıştır. Çalışmada, Beden Eğitimi Sınıflarında Öğrenme ve Performans Yönelimi (Kiremitci, 2013) ile Fiziksel Aktiviteye Yönelik Üstbiliş (Kiremitci, 2016) ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, betimsel istatistik, normallik testi ve basit doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçları, genel örneklem için çabasız sonuca yönelim boyutu negatif, diğer tüm boyutların pozitif yönde üstbilişsel farkındalığı yordama özelliğine sahip olduğu belirlenmiştir (p<.05). Cinsiyet değişkeni ayrıştırıcı bir değişken olarak dikkate alındığında, kız öğrencilerde öğrenci merkezli öğrenme yönelimi, erkek öğrencilerde ise yarışma yönelimi en etkili katsayıya sahip alt boyutlar olarak hesaplanmıştır (p<.05). Özel-devlet okul farklılığına göre ise, ortak bir şekilde öğrenci merkezli öğrenme yönelimi en yüksek kat sayıya sahip alt boyut olarak dikkat çekmektedir (p<.05). Elde edilen sonuçlar, motivasyonel yönelimlerin üstbilişsel farkındalık üzerindeki etkisinin, ancak öğrenci merkezli bir öğrenmenin gerçekleştirilebilmesi ile mümkün olacağını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Beden Eğitimi, Fiziksel Aktivite, Motivasyonel Yönelim, Üstbilişsel Farkındalık, lise öğrencileri

The Effects of Orientation to Physical education on Metacognitive Awareness Levels towards Physical Activity: Example of High School Students

This study was carried out for the purpose of examining the interaction between the metacognitive awareness levels of high school students towards physical activities and the differences in the current situation in respect of the school type and gender variables. A total of 401 high school students were involved in the study, 244 of whom were female and 157 of whom were male with the average age of 15.5 ±.99. In the study, the scales of Learning and Performance Orientation in Physical Education Classes (Kiremitci, 2013) and Metacognition towards Physical Activities (Kiremitci, 2016) were used. Descriptive statistics, normality test and simple linear regression analysis were applied. In the analysis of obtained data. The results of the analysis indicate that the dimension of effortless orientation to result is negative for the general sample and all other dimensions positively have the feature of predicting metacognitive awareness (p<.05). When gender variable was considered as a distinguishable variable, studentcentered learning orientation in girls and competition orientation in boys were assessed to be the sub-dimensions with the most effective coefficient (p<.05). In accordance with the difference in school types, student-centered learning orientation gets the attention as the sub-dimension with the highest coefficient in public and private school students (p<.051). The obtained results indicate that the effects of motivational orientations on metacognitive awareness levels can be possible only with conducting a student-centered learning.

Keywords:

Physical education, physical activity, motivational orientation, metacognitive awareness, high school students,

PDF

___

Ahn, S., & Fedewa, A. (2011). A Meta-analysis of the Relationship Between Children’s Physical Activity and Mental Health. Journal of Pediatric Psychology, 36(4), 385–397.
Akpunar, B. (2011). Biliş ve üstbiliş (metabiliş) kavramlarının zihin felsefesi açısından analizi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4), 353-365.
Aydın, S., & Yerdelen, S. (2015). Lise Öğrencilerinin Biyoloji Dersinde Kullandıkları Üst biliş Stratejilerinin Başarı Hedef Yönelimleri ve Öz-Yeterlik Algıları ile İlişkisinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 781-792.
Çalık, T., ve Kurt, T. (2010). Okul İklimi Ölçeği’nin (OİÖ) Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180.
Doğan, A. (2013). Üstbiliş ve Üstbilişe Dayalı Öğretim. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 6-20.
Ergül, M.A, Tınaz, C., ve Ertaç, M. (2016). Lise öğrencilerinin spora yönelik farkındalık düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi: Tenis branşı örneği. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe, 27(2), 69–83.
Engür, M. (2013). Başarısızlık korkusu: performans başarısızlığı değerlendirme envanteri (PBDE)-türkçe versiyonunun psikometrik özellikleri. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 2(6),78 K:159.
Flavell, J. H. (1987) Speculation about the nature and development of metacognition. In F. Weinert, & R. Kluwe (Ed.), Metacognition, motivation, and understanding (21-29). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Haslofça, F. (2013). Beden eğitimi programlarının oluşturduğu motivasyonel iklimin hedef Yönelimlere ve Derse İlişkin Tutuma Etkisi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4, 33-47.
Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37(164), 237-250.
Kiremitci, O. (2013). Validity and reliability of the learning and performance orientations in physical education classes questionnaıre: Turkish secondary school students. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation, 35(1), 39-51.
Kiremitci, O., Gençer, T., ve Demiray, E. (2014). Öğretmenlerin mesleğe yönelik davranış ve yaşantı modellerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 66-74.
Kiremitci, O. (2016). Psychometric properties of turkish version of metacognition applied to physical activities scale (mapas-tr): A study on early adolescents. International Online Journal of Educational Sciences, 8(3), 55-62.
Papaioannou, A. (1994). Development of a questionnaire to measure achievement orientations in physical education. Research Quarterly for Exercise and Sport, 65(1), 11-20.
Selçuk, Z. (2000). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Settanni, M., Magistro, D., and Rabaglietti, E. (2012). Development and preliminary validation of an instrument to measure metacognition applied to physical activity during early adolescence. Cognition, Brain and Behavior, An Interdisciplinary Journal, 16(1), 67-87.
Telford M.R., Telford D.R., Olive L., Cochrane T., and Davey R. (2016). Why Are Girls Less Physically Active than Boys? Findings from the LOOK Longitudinal Study. PLOS One A Peer- Reviewed, Open Access Journal, 11(3),1-11.
Theodosiou, A., and Papaioannou, A. (2005). Motivational climate, achievement goals and metacognitive activity in physical education and exercise involvement in out-of-school settings. Psychology of Sport and Exercise, 2,1–19.
Theodosiou, A., Mantis K., and Papaioannou, A. (2008). Student self-reports of metacognitive activity in physical education classes. age-group differences and the effect of goal orientations and perceived motivational climate. Educational Research and Review, 3(12), 353–364.
Todorovich, R.J., and Curtner-S, D.M. (2003). Influence of the motivational climate in physical education on third grade students' task and ego orientation. The Journal of Classroom Interaction, 38(1), 36-46.
Tuzcuoğlu, S., ve Özcan, G. (2014). Lisanslı olarak spor yapan ve spor yapmayan ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 158-175.