Şirketlerin Türev Ürün Kullanımını Etkileyen Faktörler: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma

Şirketlerin türev ürün kullanım düzeyine etki eden faktörleri araştırmak amacı ile yapılan bu çalışmada Borsa İstanbul’da işlem gören 185 şirkete ait 8 yıllık veri seti oluşturulmuş ve panel EKK yöntemi kullanılmıştır. Döviz türev, faiz türev ve toplam türev ürün kullanımına etki eden faktörlerin ayrı ayrı incelendiği çalışmada şirket büyüklüğünün türev ürün kullanımında önemli bir faktör olduğu ve büyük şirketlerin daha fazla türev ürün kullandığı yönünde sonuçlar elde edilmiştir. Türev ürün kullanımını etkileyen bir diğer faktör ise finansal sıkıntı olasılığındaki artıştır. Yüksek seviyede uzun vadeli borcu bulunan şirketlerin türev ürün kullanım düzeyi artmaktadır. Çalışmada ayrıca değişken faizli borcu ve döviz pozisyon açığı fazla olan diğer bir ifade ile döviz kuru ve faiz oranı değişiminden kaynaklanan risklere karşı duyarlılıkları fazla olan şirketlerin daha fazla türev ürün kullandığı yönünde güçlü bulgular elde edilmiştir. Son olarak büyüme fırsatlarının faiz türev ürün kullanımını artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

On The Determinants of Corporates’ Derivatives Usage An Application on Istanbul Stock Exchange

In this paper, which is aimed at researching the factors influencing the level of firms’ derivatives usage, 8-year dataset for 185 companies whose shares are traded in Borsa Istanbul has been set up and further analyzed by panel OLS methodology. Investigating these factors on FX derivatives, interest rate derivatives and total usage separately, we have found that company size is a major factor explaining use of derivatives and big companies use more of these instruments. Another factor increasing usage is increased level of financial distress. Companies with higher long-term debts use higher amounts of derivative instruments. Moreover, among the results of this research are the findings which indicate that companies with more floating rate debts and short FX position, i.e. those which are more sensitive to risks due to changes in interest and FX rates, use more derivatives. A terminal result suggests that growth opportunities increase usage of interest rate derivatives.

Keywords:

Derivatives, Risk management Hedging, BIST,

PDF

___

Afza, T. ve Alam A. (2011). Corporate derivatives and foreign exchange risk management: a case study of non-financial firms of Pakistan. The Journal of Risk Finance, 5, 409-420.
Ahmad, N. ve Haris, B. (2012). Factors for using derivatives: Evidence from Malaysian non-financial companies. Research Journal of Finance and Accounting, 9, 79-87.
Ahmed, H., Azevedo, A. ve Guney, Y. (2015). Agency conflicts and hedging financial risks decisions: Evidence on corporate governance influence. European Financial Management Association, 2015, 440-463.
Allayannis, G. ve Ofek, E. (2001). Exchange rate exposure, hedging, and the use of foreign currency derivatives. Journal of International Money and Finance, 20, 273-296.
Anbar, A. ve Alper, D. (2011). Bankaların türev ürün kullanım yoğunluğunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, 50, 77-94.
Bartram, M., Brown, G. ve Fehle, F. (2009). International evidence on financial derivatives usage. Financial Management, 38(1), 185-206.
Berkman, H. ve Bradbury M. (1996). Empirical evidence on the corporate use of derivatives. Financial Management, 25(2), 5-13.
Berkman, H., Bradbury, M., Hancock, P. ve Innes, C. (2002). Derivative financial instrument use in Australia. Accounting and Finance, 42, 97-109.
Borokhovich, K., Brunarski, K., Crutchley, C. ve Simkins, B. (2004). Board composition and corporate use of interest rate derivatives. The Journal of Financial Research, 27(2), 199-216.
Carroll, A., O’Brien, F. ve Ryan, J. (2017). An examination of European firms’ derivatives usage: The importance of model selection. European Financial Management, 23(4), 648-690.
Charumathi, B. ve Kota, H. (2012). On the determinants of derivative usage by large Indian non-financial firms. Global Business Review, 13(2), 251-267.
Demir, S. (2009). Döviz riskinden korunma yöntemleri ve kullanılma nedenleri: İMKB örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 41, 156-170.
Doğan, Z. (2013). Borsa İstanbul’da işlem gören firmaların türev araç kullanımını etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp veri tabanından erişildi. (Tez No: 342369)
Dündar, R. Z. (2011). Riskten korunma amaçlı türev ürün kullanımının belirleyenleri ve İMKB-30 için bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp veri tabanından erişildi. (Tez No: 289603)
Elliot, W., Huffman, S. ve Makar, S. (2003). Foreign-denominated debt and foreign currency derivatives: Complements or substitutes in hedging foreign currency risk?. Journal of Multinational Financial Management, 13, 123-139.
Fok, R.C.W., Carroll, C. ve Chiou, M.C. (1997). Determinants of corporate hedging and derivatives: a revisit. Journal of Economics and Business, 49, 569-585.
Froot, A.K., Scharfstein, D.S. ve Stein, C.J. (1993). Risk management: Coordinating corporate investment and financing policies. The Journal of Finance, 48(5), 1629-1658.
Gay, G.D. ve Nam, J. (1998). The Underinvestment problem and corporate derivatives use. Financial Management, 27(4), 53-69.
Geczy, C., Minton, B. ve Schrand, C. (1997). Why firms use currency derivatives. The Journal of Finance, 50(4), 1323-1354.
Graham, J. ve Rogers, D. (2002). Do firms hedge in response to tax incentives?, The Journal of Finance, 57(2), 815-839.
Howton, S.D. ve Perfect, S.B. (1998). Currency and interest-rate derivatives use in US firms. Financial Management, 27(4), 111-121.
Judge, A. (2006). Why and how UK firms hedge?. European Financial Management, 12(3), 407-441.
Knoph, J., Nam, J., ve Thornton, J. (2002). The volatility and price sensitivities of managerial stock option portfoliosand corporate hedging. The Journal of Finance, 57(2), 801-813.
Lel, U. (2012). Currency hedging and corporate governance: A cross-country analysis. Journal of Corporate Finance, 18, 221-237.
Leland, H. (1998). Agency costs, risk management and capital structure. The Journal of Finance, 53(4), 1213-1243.
Levin, A., Lin, C. ve Chu, J. (2002). Unit roots tests in panel data: Asymptotic and finite sample properties. Journal of Econometrics, 108, 1-24.
Lin, C. ve Smith, S. (2007). Hedging, financing and investment decisions: A simultaneous equations framework. The Financial Review, 42, 191-209.
Maddala, G. S. ve Wu, S. (1999). A comparative study of unit root tests with panel data and a new simple test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics (61), 631–52.
Nance, D.R, Smith, C. ve Smithson, C. W. (1993). On the determinants of corporate hedging. The Journal of Finance, 48(1), 267-284.
Nguyen, H. ve Faf, R. (2002). On the determinants of derivative usage by Australian companies. Australian Journal of Management, 27(1), s. 1-24.
Ozcakir-Yilmaz, F. (2015). Is vertical integration a substitute for derivative hedging in mitigating risk?. Doktora Tezi. http://udspace.udel.edu/handle/19716/17184 adresinden erişildi. Rogers, D. A. (2002). Does executive portfolio structure affect risk management? CEO risk-taking incentives and corporate derivatives usage?. Journal of Banking and Finance, 26, 271-295.
Shaari, N. A., Hasan, N. A., Palanimally, Y. R. ve Mohamed, R. K. (2013). The determinants of derivative usage: A study on Malaysian firms. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business, 5(2), 300- 316.
Smith, C. W. ve Stultz R. M. (1985). The determinants of firms' hedging policies. The Journal of Financial and Quantitative Analysis, 20(4), 391-405.
Stultz, R.M. (1984). Optimal hedging policies. Journal of Fınancial and Quantitative Analysis, 19(2), 127-140.
Tanrıöven, C. ve Yenice, S. (2014). Bankaların türev araç kullanımlarının risklilik ve karlılık üzerine etkisi - Türkiye örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 25-46.
Visvanathan, G. (1998). Who uses interest rate swaps? A cross-sectional analysis?. Journal of Accounting, Auditing and Finance, 13(3), 173-200.