Girişimcilikte Dijitalleşme: Kadın Girişimciler Üzerinde Nitel Bir Araştırma

Ekonomik büyüme ve kalkınmanın temel kaynağı olarak görülen girişimcilik faaliyetleri, günümüz teknolojik gelişmeler ışığında hızla değişime ayak uydurma çabası içerisindedir. Ülkelerin girişimcilik ekosisteminde girişimci firma sayılarının arttırılmasında, kadın girişimci rolünün de etkisi gerek araştırmacılar gerekse politika yapıcıları tarafından vurgulanmaktadır. Bu çalışmanın amacını, kadın girişimcilerin girişimcilikte dijitalleşmeyle ilgili bakış açılarını ve dijitalleşmeyi nasıl uygulamaya koyduklarının belirlenmesi oluşturmaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik araştırma deseni kullanılarak yürütülmüştür. Araştırma verileri, Amasya ilinde faaliyet gösteren 18 kadın girişimciler ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla yüz yüze görüşülerek elde edilmiştir. Verilerin analizinde nitel araştırmalarda kullanılan Maxqda 2022 nitel analiz programı kullanılmıştır. Analiz sonuçlarında “Girişimcilikte Dijitalleşme” ana temasında; “Demografik Özellikler”, “Firma Yapısı”, “Girişimcilik Algısı”, “Kadın Girişimci Olmak” ve “Dijitalleşme Algısı” alt temalar elde edilerek; alt temalar ve kodlamalar arasındaki örüntü katılımcı alıntılarıyla incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Girişimcilik, Kadın Girişimcilik, Dijitalleşme

Digitalization in Entrepreneurship: A Qualitative Study on Women Entrepreneurs

Entrepreneurial activities, which are considered as the fundamental source of economic growth and development, strives to keep up with the rapid developments in technology. The role of women entrepreneurs in increasing the number of entrepreneurial companies is emphasized both by researchers and policymakers. The purpose of this study is to investigate women entrepreneurs’ view on digitalization in entrepreneurship and how they implement digitalization. The data was obtained through semi-structured interviews with 18 women entrepreneurs from the province of Amasya. The obtained data was analyzed with the qualitative analysis software Maxqda 2022. According to the results of the analysis, sub-themes of “Demographic Traits”, “Organizational Structure”, “Perception of Entrepreneurship”, “Being a Woman Entrepreneur”, and “Perception of Digitalization” have been determined under the main theme of “Digitalization in Entrepreneurship”, and the pattern between the sub-themes and the codes has been analyzed through participants’ quotes from the interviews.

Keywords:

Entrepreneurship, Women Entrepreneurship, Digitalization,

PDF

___

Acar, Z. M. ve Çağlar, N. (2019). Kırsal alanda kadın girişimciliği: Batı akdeniz bölgesinde TKDK’dan hibe alan kadınlar üzerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 902-920.
Aksay, B. (2019). Türkiye’de kadın girişimciliğinin son 10 yılı: Alanyazın taraması ve öneriler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35(1), 35-51.
Altınay, F. ve Altınay, Z. (2018). Women as social entrepreneurship and use of technology. European Journal of Sustainable Development, 7(3), 183-183.
Amanda, B., Ulrike, G., Tatiana S. M. ve Leon, S. (2021). Women’s entrepreneurship and culture: gender role expectations and identities, societal culture, and the entrepreneurial environment. Small Business Economics. 58(5), 985-996.
Arslan, İ. K. ve Toksoy, M. D. (2017). Türkiye’de kadınları girişimciliğe yönelten faktörler karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 1(1), 123-148.
Bakay, M. E., Müftüoğlu, M., Naltbantoğlu, A. ve Çoçan, E. (2020). Kırsal kesimlerdeki kadın girişimciliği ve girişimci kadınların karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel bir araştırma: Manisa-demirci örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, Special Issue on Business and Operations Research, 295-306.
Ballı, A. İ. K. (2017). Kadınların girişimci olma nedenleri ve önlerindeki engeller: kadın girişimci adayları üzerine uygulamalı bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 42-63.
Berg, B. ve Lune, H. (2015). Qualitative research methods for the social sciences. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (H. Aydın, Çev.) Konya: Eğitim Kitabevi.
Bogdan, R. C. ve Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Boston, Allyn and Bacon.
Bouzari, P., Salamzadeh, A., Soleimani, M. ve Ebrahimi, P. (2021). Online social networks and women’s entrepreneurship: A comparative study between ıran and hungary. Journal Women's Entrepreneurship and Education, (3-4), 61-75.
Bozat, Z. A. (2017). Kadın girişimciler ve inovasyon; topluluktan faydalanma (crowdsourcing) yönteminin getirebileceği çözümler: Şişli bölgesindeki kadın girişimciler. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 26-37.
Bullough, A., Guelich, U., Manolova, T. ve Schjoedt, L. (2021). Women’s entrepreneurship and culture: gender role expectations and identities, societal culture, and the entrepreneurial environment. Small Business Economics, 58(1), 985-996.
Brookfield, S. (1992). Ethnographic research methods course notes, teachers college. Columbia University. Brush, C.G., Carter, N.M., Gatewood, E.J., Greene, P.G. ve Hart, M. M. (2006). Growth-oriented women entrepreneurs and their business. Edward Elgar Publishing.
Büyükbeşe, T., Dikbaş, T. ve Doğan, İ. (2022). Kadın girişimcilerin covid-19 pandemi sürecindeki girişimcilik algıları: Kayseri ve Gaziantep örneği. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 7(2), 219-248.
Cantillon, R., (1931). Essai sur la nature du commerce en generale. Henry Higgs (Ed.), London, Macmillan for Royal Economic Society
Chouksey, M. ve Bedarkar, M. (2022). ICT adoption by women entrepreneurs in India: A qualitative study using focus group discussion. 2022 IEEE Technology and Engineering Management Conference, 112-117.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design, choosing among five approaches. Thousand Oaks, Sage.
Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırmalar için 30 temel beceri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Cropley, A. (2002). Qualitative research methods: an introduction for students of psychology and education. University of Latvia: Zinatne.
Cukier, W. ve Chavoushi, Z. H. (2020). Facilitating women entrepreneurship in Canada: The case of WEKH. Gender in Management: An International Journal, 35(3), 303-318.
Çabuk, S., Doğan Südaş, H. ve Köksal Araç, S. (2015). Kadın girişimcilerin iş yaşam süreçlerinin incelenmesi: Adana ilindeki girişimciler üzerinde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 423-441.
Çağıran Kendirli, H. ve Şenöz, A. (2019). Hizmet sektöründe kadın girişimciler: Çorum araştırması. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 4(1), 93-118.
Çakıcı, A. (2004). Kadın girişimcilerin işyeri kararlarındaki etkisi üzerine yapılan bir araştırma. Verimlilik Dergisi, (2).
Çetin Karabat, B. ve Sönmez, Ö. A. (2012). Bölgesel kalkınmada kadın girişimciliğinin rolü. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-12.
Çınar, D. ve Dalaman, Z. B. (2022). Türkiye’deki kadın girişimciliğinin önündeki engeller. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 117-130.
Dabbous, A., Barakat, K. A. ve Kraus, S. (2023). The Impact of digitalization on entrepreneurial activity and sustainable competitiveness: A panel data analysis. Technology in Society, 73.
Demirel, Z. H. ve Bakırtaş, H. (2022). İş hayatında kadınların güçlendirilmesi ve aile ilişkisine etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 3129-3158.
Dimelik Şenel, A. ve Sevim, U. (2022). Kadın girişimciliği üzerine bir araştırma: Giresun örneği. Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 171-185.
Dy, A. M., Marlow, S. ve Martin, L. (2016). A web of opportunity or the same old story? women digital entrepreneurs and intersectionality theory. Human Relations. 70(3), 286-311.
Ece, S. (2019). Comprasion of entrepreneurial personality characteristics of male and female entrepreneurs. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 14(54), 208-214.
Eroğlu, D. ve Parsova, G. (2018). Kır kökenli kadın girişimciliğinin ekonomik şiddet ve toplumsal cinsiyet bağlamında analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 153-166.
Erol, Y. ve Çiçek, A. (2020). Kadın girişimcilerin iş kurma süreçlerinde karşılaştığı sorunlar ve demografik faktörlerle ilişkisi: Orta anadolu örneği. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(1), 72-94.
Eru, O. (2019). Bolu ili’nde faaliyet gösteren kadın girişimcilerin pazarlama bilgi düzeyleri üzerine bir inceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 806- 825.
Filizöz, B. ve Yaraş, D. (2020). Kadın girişimci profilinin belirlenmesine yönelik Tr72 bölgesinde bir araştırma. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(8), 179-196.
Galindo, M-A. ve Ribeiro, D. (2012). Women’s entrepreneurship and economics. Springer: New York.
GEM (2021/2022). Golbal Entrepreneurship Monitor, 2021-2022 Raporları.
GEM (2022). Golbal Entrepreneurship Monitor, 2022 Raporu.
Glaser, B. (1978). Theoretical sensitivity. San Francisco, University of California.
Gül M. ve Gül, G. (2018). Balıkesir ilinde kadın girişimci profili ve sorunları: Yiyecek sektörü üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (56), 82-96.
Hansen, B. (2019). The digital revolution–digital entrepreneurship and transformation in Beijing. Small Enterprise Research, 26(1), 36-54.
https://www.gemconsortium.org/reports/womens-entrepreneurship (Erişim Tarihi: 19.02.2023)
https://www.hurriyet.com.tr/ik-yeni-ekonomi/turkiyede-kadin-istihdami-ve-girisimciligi-raporu-aciklandi-42183767 (Erişim Tarihi:19.02.2023)
Kelly, G. ve McAdam, M. (2022). Women entrepreneurs negotiating identities in liminal digital spaces. Entrepreneurship Theory and Practice.
Kırçiçek, Ö. B. ve Aytar, O. (2021). Kadın girişimciliği: Motivasyon faktörleri üzerine bir araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 493-515.
Kızılaslan, N. ve Karaömer, M. (2015). Kırsal kadınların girişimcilik özellikleri ve girişimciliği etkileyen faktörlerin logit analizi ile değerlendirilmesi (Hatay ili araştırması). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(1), 151-166.
Kirzner, I. M. (1973). Competition and entrepreneurship. Chicago, IL, University of Chicago Press.
Knight, F. H. (1921). Risk, uncertainty and profit. New York: Houghton Mifflin.
Kraus, S., Jones, P., Kailer, N., Weinmann, A., Chaparro-Banegas, N. ve Roig-Tierno, N. (2021). Digital transformation: An overview of the current state of the art of research. SAGE Open, 11(3).
Lazic, A. ve Jovic, M. (2019). Strategic digital transformation of organisations. Proceedings of the 5th IPMA SENET Project Management Conference, 108(1), 184-188.
Lenka, S., Parida, V. ve Wincent, J. (2017). Digitalization capabilities as enablers of value co-creation in servitizing firms. Psychology & Marketing, 34(1), 92-100.
Lepeley, M-T., Kuschel, K., Beutell, N., Pouw, N. ve Eijdenberg, E. L. (2020). The wellbeing of women in entrepreneurship. Human Centered Management.
Lester, S. (1999). An introduction topphenomenological research. Taunton, Stan Lester Developments.
Lezki, Ş. ve Cengiz, A. (2019). Eskişehir’de kadın girişimcilerin motivasyon faktörleri üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), 814-833.
Marcelo, S., Sanchez, F. ve Rosa, M. (2017). Digital technologies and rural women’s entrepreneurship. Prisma Social, 18(1), 259-277.
Miles, M. ve Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA, Sage.
Miric, M., Yin, P. ve Fehder, D. C. (2023). Population-Level evidence of the gender gap in technology entrepreneurship. Strategy Science, 8(1), 62-84.
Morkoç, H., Karabulut, E., Aktaşoğlu, C. ve Arslan, R. (2021). Koronavirüs (Covid-19) pandemi sürecinin Bartın ilindeki kadın girişimciler üzerine etkileri. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 451-466.
Mukovic, N. (2018). Karadağ’da kadınların çalışma hayatındaki yeri ve kadınları girişimciliğe yönelten faktörler karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 2(3), 53-74.
Muzanenhamo, A. ve Rankhumise, E. (2022). Literature review on digital entrepreneurship in South Africa: A human capital perspective. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 10(2), 464-472.
Neergaard, H. ve Ulhøi, J. P. (2007)., Handbook of qualitative research methods in entrepreneurship, Edward Elgar Publishing.
Nişancı, Z. N. ve Ödemiş, G. (2022). Kadın girişimcilerin iş-yaşam dengesinin demografik faktörler açısından değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Journal of Business Innovation and Governance, 5(1), 44-72.
Olsson, K. A. ve Bernhard, I. (2020). Keeping up the pace of digitalization in small businesses–women entrepreneurs’ knowledge and use of social media. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 27(2), 378-396.
Omar, F. I., Rahim, S. A. ve Dimyati, H. A. (2019). Analysis of digital inclusion pattern and entreprenuership transformation. Jurnal Komunikasi-Malaysian Journal of Communication, 35(2), 313-330.
Oyuryüz, Z. ve Gürel, A. (2015). Girişimci kadınlar ve iş-yaşam dengesinin sağlanmasında engel ve fırsatların analizi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 47-54.
Özkaya, M. O. (2009). Kadın girişimcilere yönelik “strateji geliştirmede” yerel yönetimlerle iş birliği içinde olmak, mümkün mü?. Journal of Management and Economics Research, 7(11), 56-72.
Özsungur, F. (2019). Kadın girişimcilik motivasyonu üzerine bir araştırma: Adana ili örneği. Kadın Çalışmaları Uluslararası Forumu, 74(1), 114-126.
Paoloni, P. ve Lombardi, R. (2019). Advances in gender and cultural research in business and economics. Springer Proceedings in Business and Economics.
Parviainen, P., Tihinen, M., Kaariainen, J. ve Teppola, S. (2017). Tackling the digitalization challenge: how to benefit from digitalization in practice. International Journal of Information Systems and Project Management, 5(1), 63-77.
Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park: CA, Sage.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. London: Sage Publications.
Ramaswamy, G. (2013). Psychosocial and psycho-entrepreneurial predictors-an exploratory study on Indian women entrepreneurs. Women’s Studies, 42(2), 163-192.
Rubin, H. J. (1983). Applied social research, Columbus, OH: Charles E. Merrill.
Saleem, F., Asıf, M. ve Lodhi S. (2022). The role of ınstitutions in women’s entrepreneurial performance. Journal of Hunan University, 49(3).
Sayın, H. C. ve Ergin, B. Z. (2018). Ekonomik kalkınma ve büyüme için bir fırsat olarak kadın girişimciler. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 1(1), 15-29.
Schumpeter, J. (1934). The theory of economic development. Harvard University Press: Cambridge MA.
Selvi Hanişoğlu, G. ve Özgür, G. (2021). Türkiye’de kadın girişimcilerin ve finansman alternatiflerinin analizi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 36-45.
Setyaningrum, R. P., Norisanti, N., Fahlevi, M., Aljuaid, M. ve Grabowska, S. (2023). Women and entrepreneurship for economic growth in Indonesia. Organizational Psychology, 13.
Shamaki, H., Ibrahim, U. A. ve Philemon, N. A. (2022). Evaluating the influence of digital technology on the performance of female-owned enterprises in Nigeria. Journal Women's Entrepreneurship and Education, (1-2), 39-60.
Sharan, M. (2009). Qualitative research: A guide to design and ımplementation. San Francisco: John Wiley-Sons.
Shubalyi, O., Rud, N., Shubala, I., Gordiichuk, A., Potomkina, O. ve Kosinskyi, P. (2021). Assessment of economic activity of the rural population by age and gender groups: A case study of Ukraine. Scientific Papers-Series Management Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 21(2), 555-568.
Solmaz, E. E. ve Özdemir, H. Ö. (2021). Tarım işletmelerinde kadın girişimciliği. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 4(1), 3-15.
Straková, J., Talíř, M. ve Váchal, J. (2022). Opportunities and threats of digital transformation of business models in smes. Economics and Sociology, 15(3), 159-171.
Sümer, E. ve Güven, S. (2019). Kadın girişimcilerin iş doyumlarının incelenmesi: Yalova örneği. Journal of Management and Economics Research, 17(2), 1-20.
Şahin, E. (2009). Kadın girişimcilik ve Konya ilinde kadın girişimcilik profili üzerine bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 286-309.
Şencan Kukuş, T. ve Sırkıntıoğlu Yıldırım, Ş. (2023). Kadın girişimci profili üzerine bir analiz: Amasya ili örneği. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2).
Taşdemir, D. S. (2021). Sosyo-Ekonomik kalkınmada kadın girişimciler ve işletmeleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16(2), 76-90.
TOBB (2022). Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 2022 İstatistikleri.
Toprakçı Alp, G. ve Aksoy, B. (2019). Kadın girişimciliği ve sosyal sermaye: Nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 127-148.
Turan, N. ve Hepkul, A. (2016). Girişimciliğin motivasyonel faktörlerinin cinsiyet açısından incelenmesi: Mikro işletmelerde bir saha araştırması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36(1), 663-685.
TÜİK (2022). Türkiye İstatistik Kurumu Ağustos Verileri.
Uluköy, M. ve Demireli, C. (2014). Cinsiyetin girişimcilik profili üzerine etkisi: Erkek girişimcilik ve kadın girişimciliğin karşılaştırmalı analizi. Journal of Management and Economics Research, 12(22), 47-55.
Uygun, T. ve Günaydın, C. (2019). Kadın girişimciliğine genel bir bakış ve Türkiye’deki kadın girişimcilerin analizi. Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 3(1), 34-64.
Yadav, V. ve Unni, J. (2016). Women entrepreneurship: Research review and future directions. Journal of Global Entrepreneurship Research, 6(1), 1-18.
Yetim, N. (2002). Sosyal sermaye olarak kadın girişimciler: Mersin örneği. Ege Academic Review, 2(2), 79-92.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yirik, Ş. ve Yıldırım, B. (2014). Turizm sektöründeki kadın girişimcilerin bireysel değerleri ile risk ve belirsizlik algıları arasındaki ilişkilerin alan araştırması ile incelenmesi: Antalya örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 97-111.
Yüksel, A., Yanık, A. ve Ayazlar, R., (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yürük, E. ve Engindeniz, S. (2020). Kadın üreticilerin girişimcilik kararlarını etkileyen faktörlerin analizi: İzmir’in bayındır ilçesi örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 26(2), 177-189.
Zeytünlü, G. ve Yazgan, Ç. Ü. (2022). Pandemi sürecinde kadın girişimcilerin iş ve aile yaşamları: Ankara örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1381-1398.