Çalışan Ebeveynlerin Rekreasyonel Etkinliklere Katılımını Engelleyen ve Kolaylaştıran Unsurların İncelenmesi

Amaç: Bu araştırmanın amacı, çalışan ebeveynlerin rekreasyonel etkinliklere katılımını etkileyen faktörleri incelemek ve bu faktörlerin engelleyici veya kolaylaştırıcı etkilerini anlamaktır. Yöntem: Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Çalışma grubu amaçsal örneklem yöntemlerinden tipik durum örneklem yöntemi ile belirlenen %55,3’ü (145) erkek, %44,7’si (117) kadın olmak üzere toplam 262 gönüllü katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak demografik bilgi formu, “Serbest Zaman Engelleri Ölçeği” (SZEÖ) ve “Serbest Zaman Kolaylaştırıcıları Ölçeği” (SZKÖ) kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel gösteriminde, normallik analizleri ve tanımlayıcı istatistik analizlerin ile bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve pearson korelasyon testi yapılmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgular doğrultusunda, çalışan ebeveynlerin serbest zaman engelleri ve serbest zaman kolaylaştırıcılarına bağlı olarak eğitim düzeyi, çalışma durumu, aktivitelere katılım sıklığı ve serbest zamanı değerlendirme şekli değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ölçek alt boyutları arasındaki ilişki düzeyini belirlemek için yapılan korelasyon analizi sonucunda çalışan ebeveynlerin serbest zaman engelleri ile kolaylaştırıcıları arasında düşük düzeyde pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Sonuç olarak çalışan ebeveynlerin serbest zamanlarını etkileyen önemli değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğunu ve bu ilişkilerin daha fazla araştırma ve dikkat gerektirdiğini vurgulamaktadır. Bu bulgular, serbest zamanı daha etkili bir şekilde yönetme stratejileri geliştirmek için değerli bilgiler sunabilir.

Anahtar Kelimeler:

Serbest zaman, rekreasyon, engeller, kolaylaştırıcılar

Investigation of the Factors Constraining and Facilitating the Participation of Working Parents in Recreational Activities

Purpose: The aim of this study is to examine the factors affecting working parents' participation in recreational activities and to understand the constraints or facilitating effects of these factors. Method: The study was designed in the relational survey model, one of the quantitative research methods. The study group consisted of a total of 262 volunteer participants, 55.3% (145) of whom were male and 44.7% (117) of whom were female, determined by the typical case sampling method, one of the purposive sampling methods. Demographic information form, " Leisure Constraints Questionnaire " (LCQ) and “Leisure Facilitators Scale” (LFS) were used as data collection tools in the study. In the statistical representation of the data, normality analysis and descriptive statistical analysis, independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Pearson correlation test were performed. Results: In line with the findings obtained, statistically significant differences were found in the variables of education level, employment status, frequency of participation in activities and the way of utilizing leisure time depending on the leisure constraints and leisure facilitators of working parents. As a result of the correlation analysis conducted to determine the level of relationship between the sub-dimensions of the scale, it was determined that there was a low level positive and statistically significant relationship between working parents' leisure constraints and facilitators. Conclusion: In conclusion, it emphasizes that there are statistically significant relationships between important variables affecting working parents' leisure time and that these relationships require further research and attention. These findings may provide valuable insights for developing strategies to manage leisure time more effectively.

Keywords:

Leisure, recreation, constraints, facilitators,

PDF

___

Alexandris, K., & Carroll, B. (1997). An analysis of leisure constraints based on different recreational sport participation levels: Results from a study in Greece. Leisure Sciences, 19(1), 1-15. https://doi.org/10.1080/01490409709512236
Alexandris, K., & Carroll, B. (1997). Demographic differences in the perception of constraints on recreational sport participation: results from a study in Greece. Leisure Studies, 16(2), 107-125. https://doi.org/10.1080/026143697375449
Aslan, Ş. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber. Eğitim Yayınevi.
Beggs, B. A., Stitt, J. E., & Elkins, D. J. (2004). Leisure motivation of participants and nonparticipants in campus recreational sports programs. Recreational Sports Journal, 28(1), 65-77. https://doi.org/10.1123/rsj.28.1.65
Beşikçi, T. (2020). Üniversite kampüslerinde rekreasyon uygulamalarının serbest zama engelleri, kolaylaştırıcıları ve doyumu üzerine etkileri (Doktora Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
Broadhurst, R. (2001). Managing environments for leisure and recreation. London and New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
Brymer, E. (2009). Extreme sports as a facilitator of ecocentricity and positive life changes. World Leisure Journal, 51(1), 47-53. https://doi.org/10.1080/04419057.2009.9674581
Chick, G., & Dong, E. (2005). Cultural constraints on leisure. In E. L. Jackson (Ed.), Constraints to leisure (pp. 169–183). State College, PA: Venture Publishing.
Crawford, D. W., & Godbey, G. (1987). Reconceptualizing barriers to family leisure. Leisure Science, 9(2), 119-127. https://doi.org/10.1080/01490408709512151
Crawford, D. W., Jackson, E. L., & Godbey, G. (1991). A hierarchical model of leisure constraints. Leisure Sciences, 13(4), 309-20. https://doi.org/10.1080/01490409109513147
Diaz, R., Miller, E. K., Kraus, E., & Fredericson, M. (2019). Impact of adaptive sports participation on quality of life. Sports medicine and arthroscopy review, 27(2), 73-82. https://doi.org/10.1097/JSA.0000000000000242
Doğaner, S. (2019). Kamu ve özel sektör çalışanlarının fiziksel aktiviteye katılmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 155-166. https://doi.org/10.25307/jssr.615534
Gürbüz, B., & Henderson, K. (2014). Leisure activity preferences and constraints: perspectives from Turkey. World Leisure Journal, 56(4), 300-316. https://doi.org/10.1080/16078055.2014.958195
Gürbüz, B., Öncü, E., & Emir, E. (2012). Leisure constraints questionnaire: testing the construct validity. 12th International Sports Sciences Congress, 339-343, 12-14 December, Pamukkale University, Denizli, Turkey.
Gürbüz, B., Öncü, E., ve Emir, E. (2015). Serbest zaman kolaylaştırıcıları ölçeğinin türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. III. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, 5-7 Kasım, Eskişehir.
Gürbüz, B., Öncü, E., ve Emir, E. (2019). The Turkish adaptation of leisure facilitator scale: a validity and reliability study. Physical Education of Students, 23(2), 64-69. https://doi.org/10.15561/20755279.2019.0202
Henderson, K. A., & Allen, K. (1991). The ethic of care: leisure possibilities and constraints for women. Loisir et Société, 14 (1), 97-113. https://doi.org/10.1080/07053436.1991.10715374
Hubbard, J., & Mannell, R. C. (2001). Testing competing models of the leisure constraint negotiation process in a corporate employee recreation setting. Leisure Sciences, 23(3), 145–163. https://doi.org/10.1080/014904001316896846
Jackson, E. L., & Henderson, K. (1995). Gender-based analysis of leisure constraints. Leisure Sciences, 17(1), 31-51. https://doi.org/10.1080/01490409509513241
Jackson, E. L., & Searle, M. S. (1985). Recreation non-participation and barriers participation: concepts and models. Society and Leisure, 8(2), 693-707. https://doi.org/10.1080/07053436.1985.10715236
Jackson, E. L., Rucks, V. C. (1995). Negotiation of leisure constraints by junior-high and high- school students: an exploratory study. Journal of leisure research, 27(1), 85-105. https://doi.org/10.1080/00222216.1995.11969978
Jun, J., & Kyle, G. T. (2011). The effect of ıdentiy conflict/facilitation on the experience of constraints to leisure and constraint negotiation. Journal of Leisure Research, 43(2), 176-204. https://doi.org/10.1080/00222216.2011.11950232
Kang, H. Y., Kim, H. H., Choi, H. W., Lee, W. I., & Lee, C. W. (2017). Relationship between leisure facilitators and serious leisure among female korean college soccer participants. Asian Social Science, 13(4), 117-124. https://doi.org/10.5539/ass.v13n4p117
Karaküçük, S., ve Gürbüz, B. (2006). Boş zaman engelleri ölçeği’nin üniversite öğrencileri için geçerliği ve güvenirliği, 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri Kitabı, ss. 1149, Muğla, Turkiye.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
Kelly, J. R. (1982). Leisure, New Jersey: Prentice Hall.
Kim, B., Heo, J., Chun, S., & Lee, Y. (2011). Construction and ınitial validation of the leisure facilitator scale. Leisure/Loisir, 35(4), 391-405. https://doi.org/10.1080/14927713.2011.648402
Koca, C., Henderson, K. A., Asci, F. H., & Bulgu, N. (2009). Constraints to leisure-time physical activity and negotiation strategies in turkish women. Journal of Leisure Research, 41(2), 225-251. Koçak, F. (2017). Leisure constraints and facilitators: perspectives from Turkey. European Journal of Physical Education and Sport, 3(10), 32-46. https://doi.org/10.5281/zenodo.852540 Kraus, R. (1966). Recreation today: program planning and leadership. Englewood Cliffs, NJ, Prentice-Hall. Lee, Y. G., & Bhargava, V. (2004). Leisure time: Do married and single individuals spend it differently?. Family and consumer sciences research journal, 32(3), 254-274. https://doi.org/10.1177/1077727X03261631 Özkan, S. ve Harmandar Demirel, D. (2018). Kamu personelinin serbest zaman etkinliklerine katılımına engel teşkil eden faktörler ile serbest zaman etkinliklerine katılımı kolaylaştıran faktörlerin incelenmesi. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi, Bodrum, TÜRKİYE.
Öztürk, H. (2013). Sanayi çalışanlarının rekreatif aktivitelere katılımlarının örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeylerine etkisi (Gaziantep uygulaması), (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Pala, F., Dinç, S. C. (2013). Kamu kurumlarında görev yapan personelin serbest zaman etkinliklerine katılımını engelleyen faktörlerin belirlenmesi, 2. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, Aydın, Turkey, 632-637.
Palen, L. A., Patrick, M. E., Gleeson, S. L., Caldwell, L. L., Smith, E. A., Wegner, L., & Flisher A. J. (2010). Leisure Constraints for adolescents in cape town, south africa: A qualitative study. Leisure Sciences, 32(5), 434–452. https://doi.org/10.1080/01490400.2010.510975
Pigram, J. J. (1983). Outdoor recreation and resource management, (First Edition). Palgrave Macmillan; London.
Raymore, L. A. (2002). Facilitators to leisere. Journal of Leisure Research, 34(1), 37-51. https://doi.org/10.1080/00222216.2002.11949959
Roster, C.A. (2007). Girl power and participation in macho recreation: the case of female Harley riders. Leisure Sciences 29(5), 443-461. https://doi.org/10.1080/01490400701544626
Sa, H. J., Lee, C. W., Kim, M. J., Chun, S. B., & Nam, S. B. (2015). Leisure facilitators and recreation specialization for female participants in running events. Asian Social Science, 11(27), 175-184. https://doi.org/10.5539/ass.v11n27p175
Sarol, H. (2017). Bireylerin fiziksel aktiviteye katılımını engelleyen ve kolaylaştıran faktörlerin belirlenmesi, Journal of Human Sciences, 14(4), 4354-4364. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i4.5121
Seviç, M. (2019). Serbest zaman engelleri ve ilgilenimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Sakarya Üniversitesi örneği (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
Shaw, S. M. (1994). Gender, leisure, and constraint: towards a framework for the analysis of women's leisure. Journal of Leisure Research, 26(1), 8-22. https://doi.org/10.1080/00222216.1994.11969941
Silva, O., & Correia, A. (2008). Facilitators and constraints in leisure travel participation: the case of the southeast of Portugal. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 2(1), 25-43. https://doi.org/10.1108/17506180810856121
Stebbins, R. A. (2016). Serbest zaman fikri (Temel İlkeler). (Demirel, M., Ekinci, N. E., Üstün, Ü. D., Işık, U., Gümüşgül, O. Çev.), Spor Yayınevi ve Kitabevi, Ankara.
Swinton, A. T., Freeman, P. A., Zabriskie, R. B., & Fields, P. J. (2008). Nonresident fathers' family leisure patterns during parenting time with their children. Fathering: A Journal of Theory, Research, and Practice about Men as Fathers, 6(3), 205-225. https://doi.org/10.3149/fth.0603.205
Şahin, İ., ve Kocabulut, Ö. (2014). Sportif rekreasyon aktivitelerine düzenli katılımı engelleyen faktörlerin incelenmesi: Akdeniz üniversitesi turizm fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Journal of Recreation And Tourism Research, 1(2), 46-67.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Nobel Yayın Dağıtım.
Torkildsen, G. (2005). Leisure and recreaation management, (5. Edition), Routledge, Taylor and Francis Group.