Türkiye'de akademide sosyal politika geleneğinin doğuşu ve gelişimi üzerine tarihsel bir yeniden değerlendirme

Sosyal politika Türkiyede üniversitelerde ve diğer akademikplatformlarda giderek yaygınlaşmakta ve popüler bir disiplin halinegelmektedir. Bu sürece, yakın tarihlere kadar sosyal politikadisiplininin esas gelişme platformu olan Çalışma Ekonomisi veEndüstri İlişkileri bölümlerinin yanı sıra; sosyoloji, siyaset bilimi gibideğişik disiplinlerden gelen akademisyenler de alana ilişkin araştırma,yayın ve diğer etkinlikleriyle katkıda bulunmaktadırlar. Bir diğergelişme ise Türkiyede sosyal politika düşüncesinin doğuş vegelişimine ilişkin bazı farklı görüşlerin ortaya çıkmış olmasıdır.Bugüne kadar Türkiyede sosyal politika geleneğinin oluşumunda ikiana çizginin varlığı kabul edilirdi. Buna göre, birinci çizgiyi 1930lardaİstanbulda Gerhard Kessler başlatmış, bu çizgiye 1950li yıllardaAnkarada Cahit Talasın öncülük ettiği ikinci çizgi eklenmişti. Buyazımızda esas olarak, Türkiyede sosyal politika geleneğini veöncülerini farklı biçimde kurgulayan bazı yeni ve farklı yorumlarıinceleme konusu yapıyoruz. Geleneğin öncüsü ve sürdürücüsüakademisyenlerin alana katkılarından hareket ederek yapmışolduğumuz değerlendirmeler, bugüne kadarki kabullerin isabetliolduğunu ortaya koymaktadır. Buna karşılık, bu gelenek veoluşturucuları konusundaki bilgimizi yetersiz görüyor ve bu konudadaha çok çalışma yapmanın gerekirliğini vurguluyoruz. Anahtar sözcükler: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileribölümleri, Cahit Talas, Gerhard Kessler, Orhan Tuna, Sosyal politika,Türkiyede sosyal politika geleneği.

A historical re-evaluation on the rise and development of social policy tradition in academia in Turkey

"Social policy" is becoming increasingly common and apopular discipline in universities and other academic platforms inTurkey. Labour Economics and Industrial Relations Departmentswhich have been the main development platform for the idea ofsocial policy until recently as well as academics from differentdisciplines such as sociology and political science contribute to thisprocess with research, publications and other activities related to thefield. Another development is the emergence of some differentopinions concerning the rise and development of the idea of socialpolicy in Turkey. Until now, the existence of two main lines in theformation of the tradition of social policy in Turkey was considered.Accordingly, Gerhard Kessler launched the first line in Istanbul in1930s; the second line led by Cahit Talas was added to this line inAnkara in the 1950s. In this article, we are mainly examining somenew and different interpretations which construct the tradition andprecursors of social policy in Turkey in different formats. Ourevaluations based on the contributions to the field of the academicswho are the precursors and followers of the tradition reveal thatassumptions made so far are accurate. However we consider that ourknowledge about this tradition and its creators is insufficient and weemphasize the need for further study in this field.

___

  • Buğra, Ayşe (2008); Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Dereli, Toker (2013); “Türkiye’de Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Eğitimi Paneli, Soru ve Tartışmalar”, 14. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Yayını, Ankara: 1112-1132.
  • Fındıkoğlu, Z. Fahri (1964); “Türk Sosyolojisinde İki Alman Sosyoloğu: Prof. Kessler ve Prof. Rustow”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası , Cilt: XXIII, Sayı: 3-4’den ayrı bası, İstanbul.
  • Hänlein, Andreas; Gerhard Kessler (2006): Türkiye’de Sürgün Bir Alman Sosyal Politikacı, Çeviren: Alpay Hekimler, Çalışma ve Toplum, Sayı: 8, 2006/2: 31-47.
  • Hänlein, Andreas (2008); Gerhard Kessler’in Hayatı ve Türkiye’de Sosyal Politika’nın Gelişmesindeki Katkıları, Çeviren: Alpay Hekimler, Sosyal Siyaset Konferansları , Sayı: 54: 203-213.
  • Kessler, Gerhard (1934a); Büyük Şehirlerin İçtimaî Çehresi , Belediye Matbaası, İstanbul.
  • Kessler, Gerhard (1934b); Sosyoloji, Notu tutan: Fahri Galip, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Talebesi Cemiyeti Yayını, İstanbul.
  • Kessler, Gerhard (1938); İçtimaiyata Başlangıç, Çeviren: Fındıkoğlu Ziyaeddin Fahri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını, İstanbul.
  • Kessler, Gerhard (1942); “Türk İş İstatistikleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt:4, Sayı:1, İlkteşrin 1942: 236-254.
  • Kessler, Gerhard (1943); “Türkiye’de Çocuk Say’i”, Çeviren: Orhan Tuna, İş Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 34, Nisan 1943: 69-78.
  • Kessler, Gerhard (1945); İçtimaî Siyaset, Çeviren: Orhan Tuna, Gençlik Kitabevi Neşriyatı, İstanbul.
  • Kessler, Gerhard (1948); “Zonguldak ve Karabük’teki Çalışma Şartları”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: 9, No. 3, Nisan 1948: 173-196.
  • Koray, Meryem (2013); “Akademik Alanda Sosyal Politika Nereye?”, Çalışma ve Toplum , Sayı: 36, 2013/1: 15-39.
  • Makal, Ahmet (2002); Türkiye’de Çok Partili Dönemde Çalışma İlişkileri: 1946-1963, İmge Yayınları, Ankara.
  • Makal, Ahmet (2008); “Çeyrek Yüzyılın İçinden Kendimize Bakmak: Kuruluşlarının 25. Yılında Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum , Sayı: 16, 2008/1, ss. 11-26.
  • Makal, Ahmet (2013); “Türkiye’de Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümleri’nde Eğitimin Mevcut Durumu ve Geleceği”, 14. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Yayını, Ankara: 1080-1089.
  • Makal, Ahmet (2013); “Türkiye’de Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Eğitimi Paneli, Soru ve Tartışmalar”, 14. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Yayını, Ankara: 1112-1132.
  • Özdemir, Ömer Furkan (2013); Türkiye’de Sosyal Politikanın Gelişiminde Cahit Talas’ın Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Taşcı, Faruk (2013); “Türkiye’de Sosyal Politika Bilimi Geleneği”, 14. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Yayını, Ankara: 1108-1112.
  • Tuna, Orhan (1940); “İş Hukuku ve Milli Korunma Kanunu”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: 1, No. 3, Nisan 1940: 330- 351.
  • Tuna, Orhan (1943); “Sanayide Çocuk Say’i ve Çocuk Say’inin Korunmasına Matuf Mevzuat”, İş Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 34, Nisan 1943: 214-236.
  • Tuna, Orhan (1944-1945); “İş İstatistikleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt:6, No.1-2, Ekim 1944-Ocak 1945: 325-348.
  • Tuna, Orhan (1966-1967); “Türkiye’de Cebri Tahkim Sistemi Tatbikatı”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası , Cilt:26, Sayı:1-4, Ekim 1966- Eylül 1967: 35-52.
  • Tuna, Orhan (1969); “Türkiye’de Sendikacılık ve Sendikalarımız”, Sosyal Siyaset Konferansları, Yirminci Kitap, İstanbul, 1969: 255-268.
  • Zaim, Sabahaddin (1956); İstanbul Mensucat Sanayiinin Bünyesi ve Ücretler, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını, İstanbul.
  • Zaim, Sabahaddin (1982); “Önsöz”, Prof. Dr. Orhan Tuna’ya Armağan, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını, İstanbul.
  • http://spl.metu.edu.tr/course-requirements