Sağlık Sektöründe Kamu Sendikalaşması

Sendikalar çalışanların sosyal haklarının korunması çerçevesinde örgütlendiği kuruluşlardır. Türkiye’deki sendikalaşma süreci ilk olarak işçi hareketleri ile başlamıştır. 1961 Anayasası ile kamu görevlilerine de sendika kurma hakkını verilmiştir ve ilk memur sendikası 1965 kurulmuştur. Anayasalardaki değişiklikler, sendikalaşma ile ilgili çıkan kanunlar ve iktidar değişiklikleri kamu sendikalaşmasının farklı dönemlerde kesintiye uğramasına neden olmuştur. Özellikle 2000’li yıllarda artan kamu çalışanlarının sendikalaşması sağlık sektöründe çalışan sağlık personellerini de etkilemiştir. Günümüzde 348.571 kamu görevlisi sağlık çalışanı sendika üyesidir ve sağlık sektöründe 21 sendika faaliyet göstermektedir. Sağlık çalışanlarının sendikalaşma oranı ise %73.67’dır. Sağlık hizmet kolunda Sağlık-Sen, Türk Sağlık-Sen ve SES ise en çok üye sayısına sahip sendikalardır. Bu çalışmada Türkiye’deki sendikalaşmanın tarihsel gelişimi, kamuda hizmet veren sağlık çalışanlarının sendikalaşması ve sağlık hizmet kolunda bulunan en çok üye sayısına sahip sendikalar incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Sendika, Sağlık Sektörü, Kamu Sektörü

Unions are organizations that aim to protect employees‘social rights. Unionization process in Turkey has started firstly with the labor movements. With the Constitution of 1961, public servants has been given to establish public servant unions and first public servant unions was established in 1965 Changes in the Constitution, in the law about unionizations and government changes have led to disruption of public unionizations in different periods. In particular, the increasing unionization of public servants in the 2000s also affected health care workers in the health sector. Today, 348 571 health civil servants are union members and there are 21 unions in the health sector. The unionization rate is about 73.67% of health care workers. Sağlık-Sen, Türk Sağlık-Sen and SES are the unions that have the most members in the health sector, respectively. In the study the historical development of unionization, the unionization process of public health workers and the unions that have the most number in the health sector will be examined.

Keywords:

Union, Health Sector, Public Sector,

___

Akın, L. (2012), ‘Sendikaların İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasına Katkısı’, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3: 106-124.
Aksoy, A. (2013), ‘Hemşirelik Ve Mesleki Örgütlenme’, Yönetici Hemşireler Derneği Bülteni, 14-16.
Ar, K. N. (2007), ‘Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Ücretlerin Gelişmesi’, DEU Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Doktora Tezi.
Arcak, R. ve Kasımoğlu, E. (2006), ‘ Diyarbakır Merkezdeki Hastane ve Sağlık Ocaklarında Çalışan Hemşirelerin Sağlık Hizmetlerindeki Rolü ve İş Memnuniyetleri’, Dicle Tıp Dergisi, 33(1):23-30.
Benli, A. (2003), ‘Türkiye'de Kamu Çalışanlarının Sendikalaşma Çabaları Ve Sorunları’, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (46): 89-128.
Çam Tosun, F. ve Soydan, T.(2013), ‘Eğitim Öğretim Ve Bilim Hizmetleri İşkolundaki Sendikalar Ve Etkinliklerine İlişkin Öğrenci Görüşleri’, Kastamonu Eğitim Dergisi (21)3: 1133-1150.
Çap, İ. B. ve Durmuşkaya, C. (2014), ‘Türkiye’de Sendikacılığın Tarihi Gelişimi Ve Sendikalaşma Oranının Azalma Sebepleri’, European Journal of Social Sciences Education and Research, 2(3): 33-47.
Demir, F. (2013), ‘Sendikaların Kuruluşu ve İşleyişi’, Çalışma ve Toplum Dergisi, 4: 17- 42.
Eraslan, L.(2012), “Günümüz Öğretmen Sendikacılığının Değerlendirilmesi”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 1(1):59-72.
Eren, H.(2002), ‘Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’nun Öngördüğü Memur Sendikacılığı’, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1-4):105-132.
Etiler, N. ve Urhan, B. (2008), ‘Kocaeli İlinde Kamu Sektöründe İstihdam Edilen Hekimlerin Çalışma Koşulları’, Ulusal Çalışma İlişkileri Kongresi,
Girgin, A.İ. (2011), ‘Sendika Kurma Hakkı’, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Gökçe, (2009), ‘İlköğretim Öğretmenlerinin Öğretmen Örgütlerine (Sendikalara) Üye Olmama Sebepleri’,Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,
Işıklı, A. (1996), ‘Küreselleşme ve Demokratikleşme’, Ümit Yayıncılık, Ankara.
Koç, Y. (1992), ‘Memur Sendikacılığında Ulaşılan Nokta ve Sorunlar’, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, 146(16):6-9.
Koçak, B. (2006), ‘Üniversite Hastanelerinde Çalışan Hemşirelerin Sağlıkta Özelleştirme Ve Sendikalaşma Konusunda Görüşlerinin İncelenmesi’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Yüksek Lisans Tezi.
Mahiroğulları, A. (2001), ‘Türkiye’de Sendikalaşma Evreleri Ve Sendikalaşmayı Etkileyen Unsurlar’, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (1):161- 190.
Mıhcıoğlu, C. (1968), ‘Türkiye’de Kamu Personeli Sendikaları’, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
Okur, Z. (2013), ‘6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Bakımından Sendika Üyeliğinin Kazanılması ve Sona Ermesi’, Çalışma ve Toplum Dergisi, 4: 69-110.
Özaydın, M. M. ve Han, E. (2014), ‘Sendika Üyesi Kamu Görevlilerinin “Sendika- Siyaset” İlişkisine Yönelik Yaklaşımları Üzerine Bir Alan Araştırması’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2):57-73.
Özerkmen, N. (2003), ‘Geçmişten Günümüze Türkiye'de Anayasa ve Yasalarda Sendikal Hakların Düzenlemesi ve Getirilen Kısıtlamalar’, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43(1):239-257.
Şişli, Z. (2000), ‘Sendikaların Örgütsel Yapısı Ve Katılımcılık’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Tüysüz, C.(2010), ‘Uluslararası Belgelerde Sendika Hakkı’, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Tüzen, H. (2007), ‘Sendikacılık, Ahilik Ve Teori Z’, TSA Dergisi, 11(2):85-104.
Urhan, B. ve Etiler, N. (2011), ‘Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Analizi’, Çalışma ve Toplum,(2):191-215.
Yılmaz Eser, B. (2009), ‘Sendikacılıkta Yaşanan Değişim Ve Yeni Yönelimler’, Sosyal Politika Dergisi, 11(4):53-59.
Yılmaz, E. (2010), ‘Türkiye’de İşçi Sendikalarının Önündeki Sosyal, Siyasal Ve Ekonomik Engeller’, e-Journal of New World Sciences Academy Social Sciences, 5(3):176-185.
Yorgun, S. (2005), ‘Küreselleşme Sürecinde Türk Sendikacılığında Yeni Yönelişler Ve Alternatif Öneriler’, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3: 137-162.
www.tbmm.gov.tr. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Kanun No: 2709 Kabul Tarihi: 7.11.1982
www.iskanunu.com. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
www.iskanunu.com. 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu
www.csgb.gov.tr.
www.sagliksen.org.tr SAĞLIK – SEN (Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası) Tüzüğü
www.turksagliksen.org.tr TÜRK SAĞLIK – SEN (Türkiye Sağlık ve Sosyal Hizmetler Kolu Kamu Görevlileri Sendikası) Tüzüğü.
www.ses.org.tr SES (Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası) Tüzüğü.
http://ekutuphane.sagem.gov.tr/kitaplar/healht_statistics_yearbook__2013.pdf The Mınıstry Of Health Of Turkey Health Statıstıcs Yearbook 2013,
http://sosyalpolitika.fisek.org.tr/saglik-iskolu-ve-calisanlari, Ilgaz, B. Sağlık İşkolu ve Çalışanları, erişim tarihi: 21.09.2015.
http://www.sdplatform.com/Dergi/137/Orgutlu-meslek-orgutlu-toplum.aspx, Çelik, F. (2008), ‘Örgütlü meslek, örgütlü toplum!’