Rabia Seda ÖZEN, Seda ERKEKLİ, Ercan YAVUZ

X, Y VE Z KUŞAKLARININ KARİYER ALGILARINA YÖNELİK METAFOR ALGILARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Literatüre bakıldığında, doğum yılları, yaşanılan ve öğrenilen dönemlerin sosyo-kültürel, sosyo- ekonomik, teknolojik ve daha birçok değişkene göre ayrılmış ve “kuşak” olarak tabir edilen bir kavramla karşı karşıya gelmekteyiz. Kuşak olgusu; hemen hemen benzer periyotlarda dünyaya gelmiş, benzer çağlarda, benzer şartlarda yaşamış ortak yükümlülüklere sahip bireyler grubu şeklinde ifade edilmektedir. Bu kavramı daha detaylı incelemek, kuşak üyelerinin çalışmamızda konu edindiğimiz kariyer algılarını anlamamız açısından oldukça önem arz etmektedir. Kuşakların sınıflandırılmasında doğdukları yıl ve dönem faktörleri göz önünde bulundurulmuştur. Söz konusu faktörlerin, kariyer algısı üzerindeki etkisi araştırmanın problemini oluşturmaktadır. Araştırma, farklı kuşaklara mensup katılımcıların, kariyer algılarındaki farklılıklarını dört mevsim metaforu ile ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yaşayan 180 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Örneklem oluşturulurken araştırmaya katılacak katılımcıların yalnızca doğum tarihleri dikkate alınmıştır. Çalışmada verileri analiz etmek için araştırmacılar tarafından belirlenen ve dört mevsimden oluşan metafor grubu kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre; X, Y ve Z kuşaklarının kariyer algılarının, metafor sınırlaması yapılmasına rağmen, farklılıkları olduğu saptanmıştır. Söz konusu farklılıkların daha çok, metaforik benzetme yapılmasının nedeni açıklanırken ortaya çıktığı tespit edilmiş.

PDF

___

Adıgüzel, O., & Batur, Z. H., & Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: Mobil yaklaşımlar. S.D.Ü. S.B.E. Dergisi, 1(19), 165-181.

Arslan, A., & Staub, S. (2015). Kuşak teorisi ve girişimcilik üzerine bir araştırma. K.A.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 6(11), 1-24.

Aşık, A. N. (2019). X ve Z kuşağı tüketicilerin yiyecek tercihlerini etkileyen faktörler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2599-2611.

Aydın, Ç., & Başol, G. (2014). X ve Y kuşağı: Çalışmanın anlamında bir değişme var mı? Eloctronic Journal of Vacational Colleges, 4(4), 2-15.

Bayramoğlu, G. (2018). X ve Y kuşağının liderlik davranışı açısından karşılaştırılması. Ege Akademik Bakış Dergisi, 18(1), 15-30.

Betz, L.C., & Smith, K. (2010). Testing the transition preparation training program: A randomized controlled trial. Int J Child Adoleschealth, 3(4), 595–607.

Bilonozhko, N., & Syzenko, A. (2020). Effective reading strategies for generation z using authentic texts. Arab World English Journal: Special Issue on the English Language in Iraqi Context, 1(2), 121- 130.

Çetin, C., & Karalar, S. (2016). X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14 (28), 157-197.

Çaycı, B., & Karagülle, E.A. (2014). X kuşağından Z kuşağına değişen mahremiyet algısı. International Trend and Issues in Communication& Media Conference, 190-196.

Demirkaya, H., & Akdemir, A., & Karaman, E., & Ataman, Ö. (2015). Kuşakların yönetim politikası beklentilerinin araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 186-204.

Dinçer, İ. F., & Akoava, O., & Kaya, F. (2013). Meslek yüksekokulu turizm otel işletmeciliği programı öğrencilerinin kariyer planlaması üzerine bir araştırma: İstanbul Üniversitesi ve Gümüşhane Üniversitesi örneği. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 43-56.

Geçit, Y., & Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1.sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, (23), 1-19.

Glass, A. (2007) Understanding generational differences for competitive success. Industrial and Commercial Training, 39(2), 98-103.

Göksel, A., & Güneş, G. (2017). Kuşaklar arası farklılaşma: X ve Y kuşaklarının örgütsel sessizlik davranışı bağlamında analizi. G.Ü. İ.İ.B.F Dergisi, 19(3), 807-828.

Güneş, A., & Fırat, M. (2016). Açık ve uzaktan öğrenmede metafor analizi. AUA Dergisi, 2(3), 115-129.

Gündüz, Ş., & Pekçetaş, T. (2018). Kuşaklar ve örgütsel sessizlik/seslilik. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1), 89- 115.

Gürbüz, S. (2015). Kuşak farklılıkları: Mit mi, gerçek mi? İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 39-57.

Güveli, E., & İpek, S.A., & Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının metematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkısh Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.

Kahlon,Y. & Fujii, H. (2020). Framework for metaphor based spatial configuration design: A case study of japanese rock gardens.Thematic Collection: Design Cognition and Computing, 34(2), 223- 232.

Karaçam, S., & Aydın, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(2), 545-572.

Kraus, M. (2017). Comparing generation x and generation y on their preferred emotional leadership style. Journal Of Applied Leadership And Management, Hochschule Kempten -University Of Applied Sciences. Professional School of Business &Technology, Kempten, (5), 62-75.

Kuznek, E., & Güzel, B. (2019). Sanal kaytarma ve iş performansı ilişkisi: kuşaklar teorisi yaklaşımı. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2729-2746.

Koçak, A, & Arun, Ö. (2013). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4 (3), 21-28.

Mert, G., & Neslihanoğlu, S. (2020). Y kuşağının kariyer algısı ve gelecek beklentisi: Kocaeli organize sanayi bölgesi örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 927-945.

Metin, S., & Kızıldağ, D. (2017). X ve Y kuşaklarının kariyer beklentilerinin farklılaşması: otomotiv sektöründe bir araştırma. M.K.Ü. S.B.E. Dergisi, 14(40), 340-363.

Misican, D., & Bedir,E. (2017). Değişimin ortaya çıkardığı yeni kuşağın değişen kariyer algısı: Bilişim sektörü uygulaması. Çalışma İlişkileri Dergisi, 8 (1), 118-137.

Monterio., A.T., & Giuliani, C.A., & Arroyo, C.J., & Belli, C.H., & Oliveria, D.E. (2020). Relations between generational cohorts and generations x and y: Multicultural study an coca-cola soft drinks. Brazillian Journal of Management, 13(2), 333-354.

Mücevher, M. & Erdem, R. (2018). X kuşağı akademisyenler ile y kuşağı öğrencilerinin birbirine karşı algıları. Süleymen Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(22), 60-74.

Oliveria, A. F. (2020). Playing trough metaphors: an analysis of metaphor use in life simulation games. Rev. Estud. Ling,BeloHorizonte, 28(2), 871-891.

Özdemir, Y., & Aras, M., & Özdemir, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin kariyer algılamalarına metaforik bir bakış:Türk, Azeri, Türkmen, Kazak ve Kırgız öğrencileri örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 114-133.

Özdemir, Y. (2013). Marmara Bölgesi’ndeki işletmelerin ik yöneticilerinin kariyer anlayışındaki değişime yönelik değerlendirmeleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 22(1), 257- 274.

Özler, E.D. (2009). İşletmecilik kuram ve uygulama. Ankara: Detay Yayıncılık.

Özer, P.S.& Eriş, E.D. & Özmen, T.N. Ö. (2013). Kuşakların farklılaşan iş değerlerine ilişkin emik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38), 123-142.

Öztürk, C.A. (2017). Kariyerlerde kuşak ve toprak: Kariyer algısında doğulan coğrafi konum ve kuşağın etkisi. Siyaset ve Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(5), 155-166.

Sakdiyakorn, M., & Wattanachorensil, W. (2017). Generational diversity in theworkplace: A systematik reviev in the hospitally context. Cornell Hospitally Quarterly, 59(2), 1-35.

Solmaztürk, A.B., & Gürer, A. (2020). Kariyer uyum yeteneklerinin x, y ve z kuşakları bakımından incelenmesi: Bir alan araştırması. Turkish Studies -Social, 15(3), 1471-1487.

Sökmen, A., & Aydıntan, B. (2016). Kariyer geleceği algısının iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisi: Bir kamu kurumunda araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(3), 251-263.

Taş, H. Y., & Demirdöğmez, M. & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.

Taşlıyan, M., & Arı, Ü. N., & Duzman, B. (2011). İnsan kaynakları yönetiminde kariyer planlama ve kariyer yönetimi: İİBF öğrencileri üzerinde bir alan araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 231-241.

Tekin M. (2015). Çalışma yaşamında kuşaklar ve işe yönelik tutumların incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. https://www.tdk.gov.tr/

Tüz, V.M. (2003). Kariyer planlamasında yeni yaklaşımlar. U.Ü. Fen Edebiyat Fakültesi S.B.E.Dergisi, 4(4), 169-176.

Ünal M. (2017). Y ve Z kuşaklarının yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.

Yelkikalan, N., & Akatay, A., Altın, E. (2010). Yeni girişimcilik modeli ve yeni nesil girişimci profili: İnternet girişimciliği ve y,m,z kuşağı girişimci. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 490- 506.

Yılmaz, N., & Özer, E., & Fetttahoğlu, R. (2020). Sağlık yöneticisi kavramına ilişkin bir metafor analizi.

Anemon Muş Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 115-124. Waal, A., & Peters, L., & Broekhuizen, M. (2017). Do different generations look differently at high performance organizations? Journal of Strategy and Management, 10(1), 86-101.