Muharrem GÖLÜKCÜ, Ramazan TOKER, Haluk TOKGÖZ, Orçun ÇINAR, Mehmet ÖZDEMİR

Kamkat (Fortunella margarita Swing.) Kabuk Uçucu Yağ Oran ve Bileşiminin Anaçlara Göre Değişimi

Rutaceae familyasının Fortunella cinsine ait kamkat üretimi ülkemizde artma eğilimindedir. Meyvenin özellikleri üretim yöntemi ve yetiştirme şartlarına önemli farklılıklar gösterebilmektedir. Bu çalışmada amaç Carrizo, Cleopatra, Flying Dragon, Kaba Limon, Troyer ve Volkameriana olmak üzere altı farklı anaç üzerine aşılı Nagami (Fortunella margarita Swing.) kamkat çeşidinin uçucu yağ verim ve bileşimi üzerine etkisini belirlemektir. Örneklerin uçucu yağ oranları anaçlara göre farklılıklar göstermiş olup %3.14 ile %4.44 aralığında değişim göstermiştir. Uçucu yağ bileşimlerinde ise önemli bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Örneklerde toplam 11 bileşenin tanımlaması yapılmış ve kabukta hakim uçucu yağ bileşeni limonen olup %95.17-95.62 aralığında dağılım göstermiştir. Bileşenler içerisinde diğerlerine oranla daha yüksek oranda bulunanlar β-mirsen, germakren D ve αpinen’dir. Çalışma sonuçları kamkatta anaçlara göre uçucu yağ oranında varyasyon oluşturulabileceğini ancak uçucu yağ bileşiminde önemli farklılıklar oluşturmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Anaç, Fortunella margarita Swing., Kamkat, Uçucu yağ bileşimi, Uçucu yağ oranı

PDF

___

Ahmad, M.M., S. Rehman, Z. Iqbal, F.M. Anjum and J.I. Sultan. 2006. Genetic variability to essential oil composition in four citrus fruit species. Pakistan Journal of Botany, 38(2): 319-324.
Anonim, 2011. TSE EN ISO 6571-Baharatlar, Çeşniler ve Tıbbi Bitkiler - Uçucu Yağ Muhtevasının Tayini (hidrodistilasyon yöntemi). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Barreca, D., E. Bellocco, C. Caristi, U. Leuzzi and G. Gattuso. 2011. Kumquat (Fortunella japonica Swingle) juice: Flavonoid distribution and antioxidant properties. Food Research International, 44: 2190-2197.
Başer, K.H.C. and G. Buchbauer. 2010. Handbook of esenntial oils. Science, Technology and Applications. CRC Press, New York. ISBN: 978-1-4200-6315-8.
Chiralt, A., J. Martinez-Monzo, T. Chafer and P. Fito. 2002. Limonene from citrus. In Functional Foods: Biochemical and Processing Aspects, Vol 2 (eds J. Shi, G. Mazza and M. Le Maguer,.) pp. 163–180, CRC Press, Boca Raton, FL.
Choi, H.S. 2005. Characteristic odor components of kumquat (Fortunella japonica Swingle) peel oil. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53: 1642–1647.
Cücü Açıkalın, E., M. Pekmezci ve T. Yeşiloğlu. 2009. Yerli Turunç, Carrizo ve Troyer Sitranjı anaçlarının Antalya koşullarında yetiştirilen Marsh Seedless altıntopunun yaprak karbonhidrat içerikleri ve mevsimsel değişimleri üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (3): 224-230.
Fisher, K. and C. Phillips. 2008. Potential antimicrobial uses of essential oils in food: is citrus the answer? Trends in Food Science & Technology, 19: 156-164.
Gölükcü, M., R. Toker and R. Coşkun. 2011. Effect of cultivation tecniques on essential oil composition of kumquat (Fortunella margarita). 4th International Congress on Food and Nutrition, p: 145, İstanbul.
Gölükcü, M., R. Toker, H. Tokgöz ve D. Yıldız Turgut, 2015. Farklı yöntemlerle elde edilen turunç (Citrus aurantium L.) kabuk yağlarının uçucu yağ bileşimleri. Derim, 32 (2): 161-170.
Hosni, K., N. Zahed, R. Chrif, I. Abid, W. Medfei, M. Kallel, N.B. Brahim and H. Sebei. 2010. Composition of peel essential oils from four selected Tunisian citrus species: Evidence for the genotypic influence. Food Chemistry, 123: 1098-1104.
Jayaprakasha, G.K., K.N. Chidambara Murthy, M. Etlinger, S.M. Mantur and B.S. Patil. 2012. Radical scavenging capacities and inhibition of human prostate (LNCaP) cell proliferation by Fortunella margarita. Food Chemistry, 131 (1): 184-191.
Koyasako, A., and R.A. Bernhard. 1983. Volatile constituents of essential oils of kumquat. Journal of Food Science, 48: 1807–1810.
Ladaniya, M. 2008. Citrus fruit: biology, technology and evaluation, Academic Press, San Diego, 573 s.
Morton, J.F. 1987. Kumquat Fortunella sp Swingle. s: 182-185. (Morton, J.F. (Ed.), Fruits of Warm Climates. Creative Resource Systems, Inc., Box 890, Winterville, Nort Carolina, USA.
Naef, R. 2011. Minor components in extracts of citrus fruits. s: 463-476 (Dugo, G., Mondello, L., (eds) Citrus Oils: Composition, Advanced Analytical Techniques, Contaminants, and Biological Activity). CRC Press, Taylor & Francis Group, New York.
Özek, G., F. Demirci, T. Özek, N. Tabanca, D.E. Wedge, S.I. Khan, K.H.C. Başer, A. Duran and E. Hamzaoglu. 2010. Gas chromatographic–mass spectrometric analysis of volatiles obtained by four different techniques from Salvia rosifolia Sm., and evaluation for biological activity. Journal of Chromatography A, 1217: 741–748.
Palazzolo, E., V.A. Laudicina and M.A. Germana. 2013. Current and potential use of citrus essential oils. Current Organic Chemistry, 17: 3042-3049.
Peng, L.W., M.J. Sheu, L.Y. Lin, J.T. Wu, H.M. Chiang, W.H. Lin, M.C. Lee and H.C. Chen. 2013. Effect of heat treatments on the essential oils of kumquat (Fortunella margarita Swingle). Food Chemistry, 136: 532-537.
Quijano, C.E. and J.A. Pino. 2009. Volatile compounds of round kumquat (Fortunella japonica Swingle) peel oil from Colombia. Journal of Essential Oil Research, 21:6, 483-485.
Shahidi, F. And Y. Zhong. 2005. Citrus oils and essences. pp. 49-66. In: Shahidi, F. (Ed.), Bailey’s Industrial Oil and Fat Products, Six Edition. John Wiley & Sons, Inc. USA.
Sun, J. 2007. D-Limonene: Safety and Clinical Applications. Alternative Medicine Review, 12 (3): 259-264.
Umano, K., Y. Hagi, T. Tamura, A. Shoji and T. Shibamoto. 1994. Identification of volatile compounds isolated from round kumquat (Fortunella japonica Swingle). J. Agric. Food Chem., 42 (9): 1888–1890.
Wang, Y.W., W.C. Zeng, P.Y. Xu, Y.J. Lan, R.X. Zhu, K. Zhong, Y.N. Huang and H. Gao. 2012. Chemical composition and antimicrobial activity of the essential oil of Kumquat (Fortunella crassifolia Swingle) Peel. International Journal of Molecular Sciences, 13: 3382–3393.
Yıldız Turgut, D., M. Gölükcü ve H. Tokgöz. 2015. Kamkat (Fortunella margarita Swing.) meyvesi ve reçelinin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri. Derim, 32 (1): 71-80.