Eskişehir'de Doğal Yayılış Gösteren Bazı Fumana Taksonları Üzerinde Biyosistematik Çalışmalar

Bu çalışmada Eskişehir ve çevresinde doğal yayılış gösteren Fumana aciphylla, F. laevis, F. procumbens, F. thymifolia ve F. paphlagonica taksonları biyosistematik açıdan incelenmiştir. Cistaceae familyasının önemli cinslerinden birisi olan Fumana çok yıllık çalı formlu ve kurakçıl bitki taksonlarını bünyesinde barındırmaktadır. Bu cins taksonlarının en ayırt edici özellikleri odunsu kök ve gövdesi, içe kıvrık alternat gövde yaprakları ve sarı renkli 5 loblu petalleridir. Çiçeklenme bahar aylarında başlayıp, vejetasyon dönemi yaz sonuna kadar sürmektedir. Genelde sıcak ve kurak iklimlere olan yüksek adaptasyonu ile bilinen Fumana taksonları özellikle Akdeniz ikliminin hâkim olduğu bölgelerde yetişmekle birlikte daha sıcak ve daha soğuk iklimlere uyum sağlayabilmiş taksonların varlığı da bilinmektedir. Eskişehir ve çevresinde yayılış gösterdiği bilinen 1’i endemik (F. paphlagonica) 5 Fumana (F. aciphylla, F. laevis, F. procumbens, F. thymifolia) taksonu morfo-anatomik ve palinolojik açıdan karşılaştırmalı olarak ilk kez bu çalışmada incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı Eskişehir’de doğal yayılış gösteren Fumana taksonlarının taksonomik, anatomik ve palinomorfolojik özelliklerini karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler:

Fumana, Morfoloji, Sistematik, Palinoloji, Taksonomi

Biosystematic Studies on Some Fumana Taxa Which Naturally Distributed in Eskişehir

In this study, Fumana aciphylla, F. laevis, F. procumbens, F. thymifolia and F. paphlagonica which naturally distributed in Eskişehir and its surroundings, were examined biosystematically. Fumana, one of the important genera of the Cistaceae family, contains perennial shrubs and xeric plant taxa. The most distinctive features of the Fumana taxa are woody root and stem, alternate, convoluted stem leaves and 5-lobed yellow petals. Flowering begins in the spring and the vegetation period lasts until the end of summer. Fumana taxa, which are generally known for their high adaptation to hot and arid climates, are especially grown in regions where the Mediterranean climate is dominant, but there are also taxa that can adapt to warmer and colder climates. In this study, 5 Fumana taxa (F. aciphylla, F. laevis, F. procumbens, F. thymifolia), 1 of which is endemic (F. paphlagonica), distributed in Eskişehir and its environs, were examined comparatively in terms of morpho-anatomical and palynology for the first time. The aim of this study is to comparatively reveal the taxonomic, anatomical and palynomorphological features of the naturally distributed Fumana taxa in Eskişehir/Turkey.

Keywords:

Fumana, Morphology, Systematics, Taxonomy, Palynology,

PDF

___

Nandi, O. I. (1998). Ovule and seed anatomy of Cistaceae and related Malvanae. Plant Systematics and Evolution, 209(3), 239-264.
Ukraintseva, V. V. (1993). Pollen morphology of the family Cistaceae in relation to its taxonomy. Grana, 32(S2), 33-36.
Heywood, V. H. (1968). Fumana (Dunal) Spach. In T. G. Tutin (Ed), Flora Europaea 2 (pp. 291-292). Cambridge University Press.
Pignatti, S., Guarino, R., & La Rosa, M. (2017). Flora d'Italia (Vol. 1).
Greuter, W. (1980). Med-checklist notulae, 1. Willdenowia, 13-21.
Güemes, J., & Molero, J. (1993). Fumana (Dunal) Spach. Flora iberica, 3, 422-436.
Güemes, J., & Boscaiu, M. (2001). The breeding system of Fumana ericifolia: first evidence of autogamy in woody Cistaceae. Nordic Journal of Botany, 21(5), 467-474.
Davis, P. H. (1972). Flora of the Turkey and the East Aegean Islands. Vol.1. Edinburgh University Press: London.
Carrió, E., Engelbrecht, M., García‐Fayos, P., & Güemes, J. (2020). Phylogeny, biogeography, and morphological ancestral character reconstruction in the Mediterranean genus Fumana (Cistaceae). Journal of Systematics and Evolution, 58(3), 201-220.
Erdtman, G. (1960). The acetolysis method, a revised description. Svensk Bot Tidskr, 54, 561-564.
Wodehouse, R. P. (1959). Pollen grains. Their structure, identification and significance in science and medicine. New York: Hafner.
https://www.bizimbitkiler.org.tr/v2/hiyerarsi.php?c=Fumana (accessed in 12/08/2021)
Öztürk, D., Sezer, O., Koyuncu, O., & Atila, O. (2008). Eskişehir’deki jipsli ve marnlı toprakların florası. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 11(2), 137-151.
Güemes, J. (1999). A new species of Fumana (Cistaceae) from Rif, Morocco. Folia Geobotanica, 34(3), 363-372.
Rivas, C. S. D. (1979). Pollen morphology of spanish Cistaceae. Grana, 18(2), 91-98.
Walker, J. W. (1974). Aperture evolution in the pollen of primitive angiosperms. American Journal of Botany, 61(10), 1112-1137.