Şeker pancarı (Beta vulgaris L.) tarımında küskütün (Cuscuta campestris Yunc.) verim ve kaliteye etkisi

Küsküt (Cuscuta spp.) tam parazit bitkidir ve konukçusu üzerinde canlılığını devam ettirir. Bu çalışmada, şeker pancarı verim ve kalitesine küsküt (Cuscuta campestris Yunc.)’ün etkisi araştırılmıştır. Bu araştırma, Kahramanmaraş’ın en fazla şeker pancarı üretilen Göksun ve Afşin ilçelerinde 2015 yılında yapılmıştır. Deneme alanında iki yetiştirme ortamı (küsküt ile bulaşık ve küskütsüz=kontrol) ve iki şeker pancarı çeşidi (Valentina ve 551) yer almıştır. Araştırma sonucunda küskütün şeker pancarı verim ve kalitesine olan etkisinin sodyum içeriği dışında önemli olduğu belirlenmiştir. Küsküt ile bulaşık parsellerde şeker pancarı verim ve kalite değerlerinin kontrole göre önemli derecede azaldığı belirlenmiştir. Küskütlü ve küskütsüz şeker pancarı parsellerinde sırasıyla; kök verimi 57.4 ve 83.1 t/ha, yaprak verimi 18.4 ve 32.9 t/ha, şeker varlığı %16.4 ve %18.2, arıtılmış şeker varlığı %14.05 ve %14.93, arıtılmış şeker verimi 8.2 ve 12.4 t/ha olarak bulunmuştur. Şeker pancarında saflığı bozan maddelerden amino azotu 0.60 ve 0.87, sodyum 0.51 ve 0.54 ve potasyum 5.4 ve 7.9 mmol/100 g olarak tespit edilmiştir. Yine küsküt ile bulaşık parsellerde şeker pancarı köklerinin daha fazla çatallanma gösterdiği belirlenmiştir. Çeşitler arasında ise şeker varlığı haricinde önemli farklılıklar tespit edilmiş, Valentina çeşidi 551 çeşidine göre hem kök hem de yaprak verimi yönünden üstün bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Şeker pancarı, küsküt, infekteli, yoğunluk, verim

Effect of dodder (Cuscuta campestris Yunc.) on yield and quality in sugar beet (Beta vulgaris L.) cultivation

Dodder (Cuscuta spp.) is a complete holo parasite plant and survives on its host. In this study, the effects of dodder (Cuscuta campestris Yunc.) were investigated on yield and quality of sugar beet. This research was carried out Goksun and Afsin districts in 2015 in Kahramanmaras province, where the sugar beet was the most produced. Two growing media (infected with dodder and uninfected=control) and two sugar beet cultivars (Valentina and 551) were used in the experiment area. As a result of the research, it was determined that the effect of dodder on sugar beets’ yield and quality was significant except sodium content. It was detected that yield and quality values of sugar beet at the infected parcel with dodder were reduced significantly according to the uninfected parcel. In the parcels infected with dodder and uninfected, respectively, it was found the root yield was as 57.4 and 83.1 t/ha, the leaf yield was as 18.4 and 32.9 t/ha, the sugar content was as %16.4 and %18.2, purified sugar content was as %14.05 and %14.93, purified sugar yield was as 8.2 and 12.4 t/ha. It was found 0.60-0.87 of amino nitrogen, 0.51-0.54 of sodium and 5.4-7.9 mmol/100 g of potassium from substances disrupting sugar beet purity. At the same time, it was determined that sugar beet roots showed more bifurcation in parcels infected with dodder. Among the varieties, it was detected significant differences except sugar presence, both root and leaf yield of Valentina cultivar were more superior than 551 cultivar.

Keywords:

sugar beet, dodder, infected, density, yield,

PDF

___

Ada R., Akınerdem F., Öztürk Ö., 2012. Şeker pancarı çeşitlerinin bazı tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. 1. Uluslararası Anadolu Şeker Pancarı Sempozyumu, 20-22 Eylül 2012, Kayseri, 173-177.
Akça A., Işık D., 2016. Kayseri ili şeker pancarı (Beta vulgaris L.) ekiliş alanlarında bulunan yabancı otların tespiti. Bitki Koruma Bülteni, 56 (1), 115-124.
Aly R., Westwood J., Cramer C., 2003. Crop protection against parasites/pathogens through expression of sarcotoxin-like peptide. Patent No. WO02094008.
Aly R., 2007. Conventional and biotechnological approaches for control of parasitic weeds. In Vitro Cellular and Developmental Biology-Plant, 43 (4), 304-317.
Anonim, 2010. Türk şeker sektör raporu. Ankara. s, 3.
Anonim, 2015. Uzun yıllar (1971-2015) tüm parametreler bülteni. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Meteroloji Genel Müdürlüğü, Ankara.
Anonim, 2016. Dünya, AB ve Türkiye şeker istatistikleri. Pankobirlik, s.1-42.
Atherton P., Dutton J., Madsen R., Pews R., 1998. International commission for uniform methods of sugar analysis. Proceedings of 22nd session Berlin. International Media Limited PO Box 26 Port Talbot West Glamorgan SA13 1NX, UK.
Costea M., Stefanović S., 2010. Evolutionary history and taxonomy of the Cuscuta umbellata complex (Convolvulaceae), evidence of extensive hybridization from discordant nuclear and plastid phylogenies. Taxon, 59, 1783-1800.
Çakmakçı R., Oral E., 1998. Seyreltmeli ve seyreltmesiz şeker pancarı tarımında farklı tarla çıkışlarının verim ve kaliteye etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22, 451-461.
Çatal M.İ., 2013. Konya koşullarında bazı şeker pancarı çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 36 s., Konya.
Davis P.H., 1978. Flora of Turkey and the East Aegean islands. Vol. 6, University of Edinburg, England.
Dawson J.H., 1984. Control of Cuscuta in alfalfa. In: Proceedings 3 rd International Symposium Parasitic Weeds, A review, Allepo, Syria, 188-199 p.
Dawson J.H., Musselman L.J., Wolswinkel P., Dorr I., 1994. Biology and control of Cuscuta. Reviews Weed Science, 6, 265-317.
Demirel D., Akınerdem F., 2016. Farklı zamanlarda hasat edilen ve tarla silosunda bekletilen şeker pancarında silolama süresinin verim ve kaliteye etkisi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (2), 143-156.
Demirhan T., Akınerdem F., 2011. Geç dönemde farklı form ve dozlarda uygulanan azotun şeker pancarında verim ve kalite üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 48 s., Konya.
Erel K., 1980. Azot ve potasyum gübrelemesinin şeker pancarında verim ve kaliteye etkisi. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., Şeker Enstitüsü Çalışma Yıllığı-4, Ankara, 114-117.
Esendal E., 1989. Çarşamba ovasında şeker pancarının verim ve kalitesine değişik azotlu gübre çeşidi ve miktarlarının etkileri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 4, 1-24.
Fang R.C., Musselman L.J., Plitmann U., 1995. Cuscuta. In: Flora of China. Wu C.Y., Raven P.H. (Eds.). Vol. 16. Science Press, Beijing, Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, 322-325 p.
Faostat, 2014. Production quantity. faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault (Access date: 23.03.2014).
Güncan A., 1993. Türkiye’de şeker pancarında yabancı ot mücadelesi. Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, Adana, 227 s.
Güncan A., 2001. Yabancı otlar ve mücadele prensipleri. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders kitabı, 275 s.
Gürsoy O.V., 1982. Yabancı ot kontrolünün temel esasları ve şeker pancarı tarımındaki tatbikatı. Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Yayını, Ankara, 61 s.
Gürsoy O.V., 1987. Yabancı ot mücadelesinin şeker pancarının verim ve kalitesine olan etkisi. I. Uluslararası Anadolu Şekerpancarı Sempozyumu, 20-22 Eylül 2012, Kayseri, 250-260 s.
Gürsoy O.V., 2001. Orta Anadolu şeker pancarı ekim alanlarında sorun olan yabancı otlar ve bunlara karşı uygun savaş yöntemlerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 129 s., Tokat.
Hull R., 2002. Matthew’s plant virology. Academic Press, California, USA, 1001 p.
İlbaş A.İ., 1995. Van’da farklı miktarlarda uygulanan azot, fosfor ve potasyumlu gübrelerin şeker pancarında verim ve kaliteye etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 100 s., Van.
Kadıoğlu İ., Doğar G., Ciğer Ü., 2015. Şeker pancarı ekim alanlarında görülen küsküt (Cuscuta campestris Yunck.)’ün tanımı, zararı ve yaygınlık durumu. İstilacı Bitkiler Çalıştayı/Invasive Plants Work, 22 Mayıs 2015, Tokat, 18 (3), 15-16.
Kaya Z., Toprak R., 2014. Damla yöntemiyle uygulanan kısmi kök bölgesi sulama tekniğinin şeker pancarının verim ve kalitesi üzerine etkisinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 45 s., Konya.
Kubadinow N., Wienenger L., 1972. Bestimmung des α‐ Aminostickstoff in Zuckerrüben und Betriebssäften der Zuckerproduktion. Zucker 25, 43-47.
Lanini W.T., Kogan M., 2005. Biology and management of Cuscuta in crops. Ciencia Investigation Agronomy, 32 (3), 127-141.
Lian J.Y., Ye W.H., Cao H.L., Lai Z.M., Wang Z.M., Cai C.X., 2006. Influence of obligate parasite Cuscuta campestris on the community of its host Mikania micrantha. Weed Research, 46, 441-443.
Nadler-Hassar T., Rubin B., 2003. Natural tolerance of Cuscuta campestris to herbicides inhibiting amino acid biosynthesis. Journal of Weed Research, 43 (5), 341-347.
Nemli Y., 1978. Çiçekli parazitlerden Cuscuta L.’nin Anadolu türleri üzerinde morfolojik ve sistematik araştırmalar. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Doçentlik Tezi, İzmir.
Nemli Y., Öngen N., 1982. Türkiye’nin Trakya bölgesi küsküt türleri (Cuscuta spp.) üzerinde taksonomik araştırmalar. Tübitak Doğa Bilim Dergisi, 6 (3), 147-154.
Nemli Y., 1986. Anadolu’da kültür alanlarında bulunan küsküt türleri (Cuscuta spp.); yayılışları ve konukçuları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (3), 11-21.
Önen H., 1995. Tokat Kazova’da yetiştirilen şeker pancarlarında sorun olan yabancı otlar ile uygulanan farklı savaş yöntemlerinin verime olan etkileri üzerinde araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 71 s., Tokat.
Parker C., Riches C.R., 1993. Parasitic weeds of the world: biology and control. CAB International, Wallingford, UK. 304 pp.
Pişkin A., İnal A., 2014. Damla sulama yöntemi ile şeker pancarına verilen potasyumun verim ve kalite üzerine etkisi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 1 (2), 67-73.
Şahin M., 2002. Toprak kompaktlaşmasının şeker pancarı verim ve kalitesine etkileri. İkinci Ulusal Şeker Pancarı Üretimi Sempozyumu, 10-11 Eylül 2002, Ankara, (1), 378- 392.
Takada S., Hiroyuki D., Hayashida M., 1988. Interaction between varietial characteristics and environmental factors. Proceedings of the Japanese Society of Sugar Beet Technology. 30, 23-28.
Tepe I., Deveci M., Keskin B., 1997. Küsküt (Cuscuta approximata Bab.)’ün bazı yonca çeşitlerini parazitleme ve zarar seviyeleri üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Herboloji Kongresi, 1-4 Eylül 1997, İzmir, 355-360.
Turhan M., Pişkin A., 2004. Değişik dozlarda uygulanan azotun şeker pancarının verim ve kalitesine etkisi. Türkiye 3. Ulusal Gübre Kongresi, 11-13 Ekim 2004, Tokat, 433- 440.
Tursun N., Tursun A.Ö., Kaçan K., 2003. Kahramanmaraş ili ve ilçelerinde şeker pancarı ekim alanlarında sorun olan yabancı otların belirlenmesi. Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, 6 (2), 166- 173.