Cansu SAYDAM, Ümit ARSLAN, Figen ERSOY, İbrahim Özer ELİBÜYÜK

Bursa ilinde şarka hastalığının (Plum pox virus) yaygınlığının belirlenmesi

Plum pox virus (PPV)’nin neden olduğu şarka hastalığı sert çekirdekli meyve ağaçlarında ciddi ekonomik kayıplara neden olan en önemli viral hastalıktır. Bursa ilinde sert çekirdekli meyve bahçelerinde şarka hastalığının yaygınlığını belirlemek amacıyla sürveyler gerçekleştirilmiştir. Örnekler Yenişehir, Gürsu, Osmangazi, Mudanya, Orhangazi ve İnegöl ilçelerinden nisan-haziran 2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Toplam 166 tane sert çekirdekli meyve ağacından (erik, şeftali, nektarin ve kiraz) ve badem ağacından toplanan yaprak örnekleri test edilmiştir. Toplanan örneklerde virüs varlığını tespit etmek için DAS-ELISA (double antibody sandwich enzyme linked immunosorbent) testi kullanılmıştır. DAS-ELISA sonuçlarına göre, Bursa'da PPV’nin yaygınlığı ortalama %24.1 olarak bulunmuştur. En yüksek PPV enfeksiyonu, %57.1 oranı ile İnegöl'de belirlenmiştir. Orhangazi, Gürsu, Yenişehir, Osmangazi ve Mudanya ilçelerinin sırası ile %50.0, %27.3, %25.0, %10.0 ve %7.1 oranında PPV ile enfekteli olduğu bulunmuştur. En yüksek PPV enfeksiyonu erikte (%41.7) saptanmış, bunu nektarin (%40) ve şeftali (%16.5) izlemiştir. PPV, kiraz ve badem ağaçlarında tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

PPV, sert çekirdekli meyveler, sürvey, DAS-ELISA, şarka

Determination of prevalence of sharka disease (Plum pox virus) in Bursa

Sharka disease caused by Plum pox virus (PPV) is the most important viral disease of stone fruit trees and causes serious economic losses. Surveys were carried out to define the prevalence of sharka disease in stone fruit orchards in Bursa province. Samples were collected from Yenisehir, Gursu, Osmangazi, Mudanya, Orhangazi and Inegol districts from April to June 2015. A total of 166 leaf samples from stone fruit (plum, peach, nectarine and cherry) and almond trees were tested. Double antibody sandwich enzyme linked immunosorbent assay (DAS-ELISA) was used to detect the presence of the virus in collected samples. Based on the results of DAS-ELISA, the prevalence of PPV in Bursa was found to be as average 24.1%. The highest PPV infection was found in Inegol with the infection rate of 57.1% and followed by Orhangazi, Gursu, Yenisehir, Osmangazi and Mudanya districts with the infection rate of 50.0%, 27.3%, 25.0%, 10.0%, and 7.1%, respectively. The highest PPV infection was detected in plum (41.7%) and then nectarine (40%) and peach (16.5%). PPV was not detected in cherry and almond trees.

Keywords:

DAS-ELISA, PPV, stone fruits, survey, sharka,

PDF

___

Akbaş B., Değirmenci K., Çiftçi O., Kaya A., Yurtmen M., Uzunoğulları N., Çelik N., Türkölmez Ş., 2011. Update on plum pox virus distribution in Turkey. Phytopathologia Mediterranea, 50, 75-83.
Azeri T., 1994. Detection of virus diseases of stone fruits in Aegean Region of Turkiye. 9th Congress of the Mediterranean Phytopathological Union, Turkish Phytopathological Society Publications, 18-24 Eylül 1994, Kuşadası, 511-513.
Barba M., Riccioni L., 1993. Improvement of diognostic methods to detect Plum pox virus in apricot plants. Agriculture, 139-141.
Brunt A.A., Crabtree K., Dallwitzitz M.J., Gibbs A. J., Watson L., 1996. Viruses of plants. CAB International, 1484 p.
Cambra M., Capote N., Myrta A., Ll´acer G., 2006. Plum pox virus and the estimated costs associated with sharka disease. EPPO Bulletin, 36, 202-204.
Candresse T., Svanella-Dumas L., Gentit P., Caglayan K., Cevik B., 2007. First report of the presence of Plum pox virus Rec strain in Turkey. Plant Disease, 91, 331.
Ceylan A., Gürcan K., Akbulut M., Ghaderi M., 2014. Kayseri’de yüksek şarka enfeksiyonu. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 30, 80-85.
Clark M.F., Adams A.N., 1977. Characteristics of microplate method of enzyme linked immunosorbent assay for detection of plant viruses. Journal of General Virology, 34, 475-483.
Crescenzi A., D’aquino L., Comes S., Nuzzaci M., Piazzolla P., 1997. Characterization of the sweet cherry isolate of plum pox potyvirus. Plant Disease, 81, 711-714.
Çelik N., Topkaya Kütük B., 2013. Antalya ilinde şarka virüs hastalığının belirlenmesi. Derim, 30, 1-10.
Çıtır A., İlbağı H., 2008. Serological identification of some important viruses on fruit trees and bushes in Tekirdağ province of Turkey. Acta Horticulturae, 781, 103-106.
Deligöz İ., Değirmenci K., Arlı Sökmen M., 2015. Samsun ilinde sert çekirdekli meyve türlerinde Şarka hastalığı etmeninin (Plum pox virus) belirlenmesi. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 30, 227-235.
Desvignes J.C., 1999. Virus diseases of fruit trees. Ed. Centre Technique Interprofessionnel des Fruits et Legumes (CTIFL), Paris, France.
Dunez J., 1986. Preliminary observations on virus and virus like diseases of stone fruit trees in Mediterranean and near east countries. FAO Plant Protection Bulletin, 34, 43-48.
Dunez J., Sutic D., 1988. Plum pox virus (PPV). In: European handbook of plant diseases. Smith I. M., Dunez J., Lelliot R. A., Phillips D. H., Archer S. A., (Eds.). Blackwell Scientific Publications, Oxford, UK, 44-46 p.
Elibuyuk I. O., 2003. Natural spread of Plum pox virus in Ankara, Turkey. JOurnal of Phytopathology, 151, 617-619.
Elibuyuk I. O., 2004. Current situation of sharka disease in Ankara, Turkey. Phytoparasitica, 32, 417-420.
Elibüyük İ. Ö., Erdiller G., 1991. Ankara ilinde kayısı, erik ve şeftali ağaçlarında görülen şarka hastalığının yayılış alanlarının tespiti ve tanısı üzerinde araştırmalar. 6. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 7-11 Ekim 1991, İzmir, 411-414 s.
Erdiller G., 1988. Investigation on the causes of fruit droping of apricot and plum trees in Ankara province. Journal of Turkish Phytopathology, 17, 98.
FAO, 2013. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize (Erişim tarihi: 17.03.2017). Gümüs M., Paylan I. C., Matic S., Myrta A., Sipahioglu H. M., Erkan S., 2007. Occurrence and distribution of stone fruit viruses and viroids in commercial plantings of prunus species in Western Anatolia, Turkey. Journal of Plant Pathology, 89, 265-268.
Gürcan K., 2016a. Trakya Bölgesi’nde Şarka hastalığının DASI-ELISA ve RT-PCR yöntemleri ile belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 309-326.
Gürcan K., 2016b. Bursa’da Plum pox virus (Şarka)’nın yaygınlığının ve genetik çeşitliliğinin belirlenmesi. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 32, 1-15.
İlbağı H., Cıtır A., Bostan H., 2008. Prunus spinosa L. a natural wild host of some important fruit viruses in Tekirdağ, Turkey. Proceedings of the Twentieth International Symposium on Virus and Virus-like Diseases of Temperate Fruit Crops, Fruit Tree Diseases, Antalya, Turkey. Acta Horticulturae, 781, 33-36.
Koç G., Baloğlu S., 2006. First report of sharka in the Çukurova region of Turkey. Journal of Plant Pathology, 88 (3 suppl.), 68.
Kurçman S., 1973. Nachweis des sharka-virus an aprikosen und pflaumenbaumen in Ankara. Journal of Turkish Phytopathology, 2, 124-129.
Labonne G., Lauriaut F., Yvon M., Quiot J. B., 1994. Dissémination du plum pox potyvirus par les pucerons: analyse des vecteurs potentiels du virus dans un verger d’abricotiers. Bulletin OEPP/EPPO, 24, 681-690.
Nemchinov L., Hadidi A., 1996. Characterization of the sour cherry strain of Plum pox virus. Phytopathology, 86, 575-580.
Nemeth M., 1994. History and importance of Plum pox in stone fruit production. EPPO Bulletin, 24, 525-536.
Sahtiyanci S., 1969. Virus de la sharka chez le prunier. Bulletin Phytosanitaire FAO, 17, 69.
Sertkaya G., Ulubaş Ç., Çağlayan K., 2003. Detection and characterization of plum pox potyvirus (PPV) by DASELISA and RT-PCR/RFLP analysis in Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 27, 213-220.
TÜİK 2016. http://rapory.tuik.gov.tr/17-03-2017- 16:36:17 1033532708635030763974770648.html? (Erişim tarihi:17.03.2017).
Ulubaş Serçe Ç., Candresse T., Svanella-Dumas L., Krizbai L., Gazel M., Çağlayan K., 2009. Further characterization of a new recombinant group of plum pox virus isolates, PPV-T, found in orchards in the Ankara province of Turkey. Virus Research, 142, 121-126.
Ulubaş Serçe Ç., Gazel M., Çağlayan K., Asma B. M., Badenes M. L., 2015. Screening for resistance to Plum pox virus in some local Turkish apricot cultivars and their crosses by molecular markers. Acta Horticulturae, 123-128.
Yürektürk M., 1984. Marmara bölgesinde sert çekirdekli meyvelerde görülen sharka hastalığı üzerinde araştırmalar. Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, 37 s.