Ersin AFACAN, İlknur YAZICILAR ÖZÇELİK, Gokhan COBANOGLU, Seyhan HASIRCI

PSİKOLOJİK BECERİ (MENTAL) ANTRENMANINDA ETİK DEĞERLER*

Öz Bu çalışmada, psikolojik beceri (mental) antrenmanın ne olduğu, etik konusunun spordaki yeri ve psikolojik beceri (mental) antrenmandaki etik değerler konusunda bir farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, metot olarak spor psikolojisi ve ahlak felsefesi gibi farklı alanlardaki kaynaklardan derlenmiş verilerin harmanlaması kullanılmıştır. Psikolojik beceri antrenmanı, danışmanın kullandığı psikolojik yöntemler yardımıyla danışan konumundaki spor insanının davranışlarının sistematik olarak iyileştirilmesi, düzeltilmesi ve geliştirilmesidir. Bu süreçte danışmanın değerleri ile danışanın değerleri örtüştüğü zaman psikolojik beceri antrenmanın etkinliği ve faydası artmaktadır. Danışmanlık sürecinde uygun etik prosedürleri sürdürmek mental destek hizmetlerini sağlamanın doğasında vardır. Fakat psikoloji beceri antrenman uygulamasında etik düşünceler hakkında son yıllarda artan bir tartışma ortamı görülmektedir. Örneğin, psikolojik beceri antrenman konusuyla ilgili etik standartları, Amerikan Psikoloji Derneği’nin 2002’de yayımlanan bazı etik standartlarına dayandıran bilim insanları bulunmaktadır. Hâlbuki etik (ahlak felsefesi veya törebilim); belirli yer ve zamana özgü olarak iyi davranışlarla kötü davranışların kurallarını belirleyen bir felsefe dalıdır. Bu nedenle etik uygulama; psikoloji, spor ve egzersiz psikolojisi uygulayıcılarının bir alanı olarak kabul edilmektedir. Etik yani ahlaki davranışlar sayesinde danışmanlar, danışan spor insanını çeşitli zararlardan korumak için girişimde bulunurlar. Bu çalışmanın amacı, yukarıda kısaca özetlenen bilgiler doğrultusunda psikolojik beceri antrenmanı ile etik değerler arasındaki bağlantıyı açıklamaya çalışmaktır. Dolayısıyla bu çalışmanın psikolojik beceri antrenman ile etik konusu arasındaki ilişkiyi çeşitli açılardan açıklama konusunda başka araştırmalara örnek ve teşvik edici olacağı tahmin edilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik beceri (mental) antrenmanı, etik, değer

PDF

___

KAYNAKÇA Afacan, E. (2019). Spor Felsefesi, Ankara:Akademisyen Yayınları. Afacan, E. (2019).6 Haftalık Psikolojik Beceri (Mental) Antrenmanının Futbol Hakemlerinin Özgüven, Kaygı ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerine Olan Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Manisa. Afacan, E., Avcı, N., Çobanoğlu, G. (2018). Sporda Danışmanlık Hizmetleri ve Mental Destek, Social Sciences Studies Journal, 4(20): Andersen, M.B.(2009). “Sport Psychology in Practice”, Handbook of Sports Medicine and Science Sport Psychology, John Wiley&Sons Ltd. Chichester Başer, E. (1996). Futbolda Psikoloji ve Başarı, Ankara:Sporsal Kuram Dizisi. Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları. Eisenberg, S., Delaney DJ. (1993). Psikolojik Danışma Süreci, Çeviren: Nihal Ören, Mehmet Takkaç, İstanbul: M.E.B.Yayınları. Fromm, E., & Arat, N. (1994). Kendini savunan insan: ahlak felsefesinin psikolojisine ilişkin bir araştırma. Say. Genç, D. A. (1998). Spor Hukuku. Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 46. Hançerlioğlu, O. (1982). Felsefe Ansiklopedisi Cilt:6, İstanbul: Remzi Kitabevi Hasırcı, S., Seiler, R., Stock A.(2018). Performans Sporcularında Zihinsel antrenman,Ankara:Ertem Matbaa. Koocher, G. P., & Keith-Spiegel, P. (2008). Ethics in psychology and the mental health professions. Leahy, T.(2011). “The Role of the Sport Psychologist”, Criticalocial Essays in Applied Sport Psychology, Ed. David Gilbourne-Mark Andersen, Human Kinetics, Champaign. Loland, S., McNamee, M. (2014). “Philosophy of Sport”, SocialSciences in Sport, Ed. Joseph Maguire, Human Kinetics, Champaign. McCann, S. (2005). “Roles: The Sport Psychologist”, The Sport Psych Handbook, Ed.Shane Murphy, Human Kinetics, Champaign. Porter, K. (2003). The Mental Athlete. Human Kinetics, Champaign. Ramsay, H. (2005). Reclaiming leisure: Art, sport and philosophy. Springer. Sayar, K. (2012). Terapi, İstanbul: Timaş Yayınları Singer, R.N.,Anshel, M.H. (2006). “Assessment, Evaluation andCounseling in Sport” The Sport Psychologist’s Handbook, Ed. Joaquin Dosil, John Wiley&Sons Ltd., Chichester Tan, H. (1992). Psikolojik Yardım İlişkileri, M.E.B. Yayınları, İstanbul. Tiryaki, Ş. (2000). Spor Psikolojisi, Eylül Yayınevi, Ankara. Tunalı, İ. (2010). Felsefeye Giriş, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul. Özoğlu, S. Ç. (1982). Eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Voigt, D., & Atalay, A. (1998). Spor sosyolojisi. Alkım Yayınları. Weinberg, R.S., Gould D. (2011).Foundations of Sport and Exercise Psychology, Human Kinetics.Champaign.