SERMAYE YAPILARININ BELİRLENMESİNDE FİNANSAL HİYERARŞİ TEORİSİ VE ÖDÜNLEŞME TEORİSİ: İMALAT SEKTÖRÜ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Bu çalışmada sermaye yapısı teorileri olarak literatürde yer alan finansal hiyerarşi teorisi ve ödünleşme teorisinin geçerliliğini test etmek için, BIST 100 endeksi imalat sektöründe faaliyet gösteren 132 işletmeye ait veriler ekonometrik analiz yöntemleri ile analiz edilmiştir. Bu kapsamda sermaye yapılarının geçerliliğini test etmek için panel veri analizi kullanılmıştır. Çalışma 2006-2016 yıllarını kapsamaktadır. Çalışmada bağımlı değişkenler, kısa vadeli borçların toplam aktiflere oranı, uzun vadeli borçların toplam aktife oranı, toplam borcun toplam aktife oranı, bağımsız değişkenler ise likidite oranı, firmanın varlık yapısı, karlılık oranları, firmanın büyüklüğü, borç dışı vergi, vergi düzeyi oranı olarak belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre kurulan tüm modellerde firma büyüklüğü, aktif karlılığı ve vergi oranları ile finansal kaldıraç oranları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir. BIST 100 endeksinde yer alan ve imalat sektöründe faaliyet gösteren şirketler açısında finansal hiyerarşi teorisinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

PECKING ORDER THEORY AND TRADE OFF THEORY IN DETERMINANT CAPITAL STRUCTURE: AN ECONOMETRICAL ANALYSIS ON THE MANUFACTURING SECTOR

In this study, the data of 132 businesses operating in the manufacturing sector in the BIST 100 index were analyzed by econometric methods to test the validity of the theory of pecking order theory and trade off theory, which are included in the literature as capital structure theories. In this context, panel data analysis was used to test the validity of capital structures. The study covers the years 2006-2016. The dependent variables of the study are determined as the ratio of short-term debt to total assets, the ratio of long-term debt to total assets, total debt ratio and the independent variables are determined as the liquidity ratio, the asset structure of the company, the profitability ratios, the size of the firm, the non-debt tax, and the tax level ratio. As a result of the study, it was determined that there was no statistically significant relationship between firm size, return on assets and tax rates and financial leverage ratios in all the established models. BIST 100 companies operating in the manufacturing sector have reached the conclusion that pecking order theory is valid.

___

ABDİOĞLU, Nida ve DEVRAN, Deniz (2015), "Borsa İstanbul'da İşlem Gören İmalat Sanayi Şirketlerinin Sermaye Yapılarının Firmaya Özgü Belirleyicileri", Sosyoekonomi, C. 23, Sy.6, ss.195-213.

AHMAD, Wahida ve ALİ, Noor Azillah Mohamad.(2017), "Pecking Order Theory: Evidence from Malaysia and Thailand Food and Beverages Industry". Journal Intelek, vol.12 no.1, pp.700-712.

AKAY, Ebru Çağlayan ve EFSUN, Aykut. (2016), "Bist'de Listelenen İmalat Sanayi Firmaları İçin Sermaye Yapısının Analizi ve Değerlendirilmesi: Kaplan Meier ve Cox Nispi Hazard Modeli", Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, C.4, Sy.1, ss.8-21.

AKMAN, Engin, GÖKBULUT, Rasim Ilker, NALİN, Halime Temel, ve GÖKBULUT, Elif (2015), "Capital Structure in an Emerging Stock Market: The Case of Turkey", Çankırı Karatekin Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, C.5, Sy.2, ss.639.

ALBAYRAK, Ali Sait ve AKBULUT, Ramazan (2012), "Karlılığı Etkileyen Faktörler: İMKB Sanayi Ve Hizmet Sektörlerinde İşlem Gören İşletmeler Üzerine Bir İnceleme". Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, C.4 Sy.7, ss. 55-82.

ALLİNİ, Alesandra, RAKHA, Soliman, MCMİLLAN, David, ve CALDARELLİ, Adele (2017), "Pecking Order and Market Timing Theory in Emerging Markets: The Case of Egyptian Firms",Research in International Business and Finance, vol.3 no.9, pp.12-34.

ARI, Ayşe ve ZEREN, Fatma (2011), "Co2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Ana- lizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.18, Sy.2, ss.37-47.

BANK, Semra (2016), "Sermaye Yapısı Kararlarında Yönetsel İrrasyonalite Açılımı: Geleneksel Teorilerden Farklılaşan Davranışsal Bir Bakış Açısı/İnsight on Managerial İrrationality in Capital Structure Decisions: A Behavioral Viewpoint Differentiating from Traditional The- ories", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, C.53, Sy.617, ss. 55.

BAYRAKTUTAN, Yusuf, ve DEMİRTAŞ, Işıl (2011), "Gelişmekte Olan Ülkelerde Cari Açığın Belirleyicileri: Panel Veri Analizi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.22, Sy. 2, ss. 1-28

BURUCU, Hümeyra, ve ÖNDES, Turan (2016), "Türk İmalat Sanayi Firmalarının Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörlerin Analizi/Analyzing the Factors That Influence Capital Struc- ture of Turkish Manufacturing", Çankırı Karatekin Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi= Cankırı Karatekin University journal of the Faculty of Economcs et Admimistrative Sciences, C. 6, Sy.1, ss.201.

BURUCU, Hümeyra, ve ÖNDEŞ, Turan (2015), "Finansal Hiyerarşi ve Dengeleme Teorisinin Geçerliliğinin Türk İmalat Sanayi Firmalarında Test Edilmesi", Sakarya İktisat Dergisi, C. 4, Sy.1, ss. 3-61.

ÇALIŞKAN, Zafer (2009), "OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.34, ss.117-137.

DE, Anupam ve BANERJEE, Arindam (2017), "Capital Structure and Its Determinants during the Pre and Post Period of Recession: Pecking Order vs. Trade off Theory". Indian Journal of Finance, vol.11 no.1, pp.44-58.

DEESOMSAK, Rataporn, PAUDYAL, Krishna ve PESCETTO, Gioia (2004), "The Determinants of Capital Structure: Evidence from The Asia Pacific Region". Journal of Multinational Financial Management, vol.14 no.4, pp.1-28.

DEMİRHAN, Dilek (2009), "Sermaye Yapısını Etkileyen Firmaya Özgü Faktörlerin Analizi: İmkb Hizmet Firmaları Üzerine Bir Uygulama", Ege Academic Review, C.10, Sy.2, ss.677- 697.

DOĞAN, Mesut (2013), "Sigorta Firmalarının Sermaye Yapısı İle Karlılık Arasındaki İliski: Türk Sermaye Piyasası Üzerine Bir İnceleme", Journal Of Accounting & Finance, C.57, ss.1-16.

DURUKAN, Banu (1997), "Hisse Senetleri İMKB'de İşlem Gören Firmaların Sermaye Yapısı Üzerine Bir Araştırma: 1990-1995", İMKB Dergisi, C.1 Sy.3, ss.75-91.

GÜL, Ekrem ve KAMACI, Ahmet (2012), "Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi", Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C.4 Sy.3, ss.81-89.

EROL, A. FERİT, AYTEKİN, Sinan ve ABİDOĞLU, Nida (2016), "İşletmelerin Sermaye Ya- pılarının Belirlenmesinde Finansal Hiyerarşi Teorisinin Kullanımı ve BIST'te Bir Uygula- ma." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.13, Sy.1, ss.94.

FRANK, Murray Z.ve GOYAL, Vidhan (2003), "Testing The Pecking Order Theory of Capital Structure, Journal of Financial Economics ", vol.67 no.2, pp.217-248.

GÜLŞEN, Ahmet Zafer, ve ÜLKÜTAŞ, Özge (2012), "Sermaye Yapısının Belirlenmesinde Finansman Hiyerarşisi Teorisi ve Ödünleşme Teorisi: İmkb Sanayi Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerine Bir Uygulama", Zonguldak Karaelmas University Journal of Social Sci- ences, C.7, Sy.15, ss.49-60.

İSKENDEROĞLU, Ömer, KARADENIZ, Erdinç ve ATIOĞLU, Eyüp (2012), "Türk bankacılık sektöründe büyüme, büyüklük ve sermaye yapısı kararlarının karlılığa etkisinin analizi", Es- kişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C.7, Sy.1, ss.291-311.

KISAKÜREK, Mehmet ve AYDIN, Yunus (2013), "İşletmelerde Sermaye Yapısı İle Kârlılık Arasındaki İlişkinin Analizi: 1992-2011 Yılları Arası Finansal Krizler Odaklı BIST'de Bir Uygulama", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C.14, Sy.2, ss. 97- 121.

KULA, Veysel (2001), "Verginin İşletmelerin Sermaye Yapılarına Etkisi", Maliye Dergisi, C.136, ss.18-35.

LIM, Thian Cheng (2012), "Determinants of Capital Structure Empirical Evidence from Finan- cial Services Listed Firms in China, International journal of economics and finance, vol.4 no.3 pp. 191-203.

NIU, Xiaoyan (2009), "Theoretical and Practical Review of Capital Structure and Its Determi- nants", International Journal of Business and Management, vol.3 no.3, pp.133-139.

NISHU, Nishu ve MAND, Harvinder Singh (2017), "Testing the Trade-off and Pecking Order Theory in Indian Cement Industry". Management Convergence, vol.7 no.2, pp. 31-38.

OKUYAN, Hasan Aydın ve TAŞÇI, H. Mehmet (2010), "İMKB'de İşlem Gören Reel Sektör İşlet- melerinde Sermaye Yapısının Belirleyicileri", Ekonomik Yaklaşım, C. 21, Sy.76, ss.55-72.

PAZARLIOĞLU, M. Vedat, ve GÜRLER, Özlem Kiren (2007), "Telekomünikasyon Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Yaklaşımı", Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, C.44, Sy. 508, ss. 35-43.

SARIOGLU, Serra Eren; KURUN, Engin ve GÜZELDERE, Harun (2013), "Sermaye Yapı- sının Belirleyicileri: BIST 100'de İşlem Gören Çimento, Otomotiv ve Bilişim Sektörleri- nin Sermaye Yapısı Analizi/Determinants of Capital Structure: A Study of the ISE Firms Operating in Cement, Automotive and Information Technology Industries", Ege Akademik Bakış, C.13,Sy.4, ss. 481.

SAYILGAN, Güven ve DOĞAN, Mehmet (2005), "Neden Artan Vergi Oranları İşletmeleri Borçla Finansmana Özendirir?", Bankacılar Dergisi, C.52, ss.8-38.

SAYILGAN, Güven ve UYSAL, Bahadır (2011), "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektörel Bilançoları Kullanılarak Sermaye Yapısını Belirleyen Faktörler Üzerine Bir Analiz:1996- 2008", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C.66, Sy.4, ss. 101-124.

SHYAM-SUNDER, Lakshmi ve MYERS, Stewart C. (1999), "Testing Static Trade off against Pecking Order Models of Capital Structure", Journal of financial economics, vol. 51 no.1, pp. 219-244.

TERİM, Burak., ve KAYALI, Cevdet Aytekin (2009), "Sermaye Yapısını Belirleyici Etmenler: Türkiye'de İmalat Sanayi Örneği", Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, Sy.1, ss.125-154.

YİĞİT, Mehmet, İNANÇ, Hüsamettin ve GÜNER, Ümit (2007), "Genişleme, Mali Yardım Ve Ekonomik Büyüme Perspektiflerinden Ab'nin İlk Dört Genişlemesinin Analizi", C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C.8, Sy.2, ss.81-96.

YÖRÜK, Nevin, KARACA, S. Serdar, HEKİM, Mahmut, ve TUNA, İsmail (2013), "Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörler ve Finansal Oranlar ile Hisse Getirisi Arasındaki İlişkinin ANFIS Yöntemi ile İncelenmesi: İMKB 100'de Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.13, Sy.2, ss.101-113.