Tanzimat Döneminde Osmanlı Devleti'nin Yönetim Sisteminde Temsil Kurullarının ve Yeni Kurumların Ortaya Çıkışı
Modern çağlarda hukukun üstünlüğü ilkesine dayalı olarak biçimlenen demokratik rejimlerin hayata geçirilmesinde, demokratik kurumların ve seçilmiş kurulların (meclislerin) hayati önemi vardır. Seçilmiş kurulların ve seçilmiş kişilerin etkinlik kazanmaya başladığı dönemler, toplumdaki modern demokratik değişimin ilk işaretlerini taşırlar. Bu tip kurum ve kurullar Osmanlı Devleti’nin son yüzyılında yaşanan ve Tanzimat Dönemi olarak adlandırılan modernleşme hareketleri sırasında ortaya çıkmaya başlamış, siyasi ve idari yapılanmaların şekillenmesinde belirgin roller oynamışlardır. Bu yönüyle bakıldığında, Osmanlı modernleşmesi sadece merkezi otorite tarafından başlatılan ve yürütülen bir hareket değil, aynı zamanda taşrada gelişen özgün şartların biçim verdiği kurum ve kurulların etkin olduğu bir süreçtir. Yenilikçi özellikler ve temsil niteliği taşıyan bu yapılanmalar, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına kadar uzanan modernleşme çabalarının önemli dönüm noktaları arasında yer almaktadırlar.
Emerging of the Reperesentative Councils and New Organisations within the Administrative System of the Ottoman State in the Tanzimat Era
Democratic organisations and elected councils are vitalto embody the democratic regimes shaped by the “ruleof law principle” of the modern times. The initial tracesof democratic change can be found in the momentswhen the elected organs and elected representativesstarted to become effective. Such organisations andcouncils have started to emerge during the modernizationperiods such as the Tanzimat Era in the last centuryof the Ottoman Empire and played a significantrole in political and administrative structuring. Whenconsidered from this point of view, modernization ofOttoman administration was not only a movementinitiated and handled by the central authority, but atime period where the organisations and councils werethe determinants shaped by the genuine conditions ofthe periphery. These reformist and representative structureswere the most important milestones of the modernizationprocess until the establishment of TurkishRepublic.
___
- İnalcık, Halil (2005). Doğu Batı, Makaleler I. Ankara: Doğu Batı Yay.
- Keleş, Ruşen (2012). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yay.
- Zürcher, Erik Jan (2010). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İstanbul: İletişim Yay.
- Yücel, Yaşar and Özer Ergenç (1990). “General Charesteristics of the Ottaman State Policy During The XVIII. and The XIX. Centuries”.Türk Tarih Kurumu, Belleten LIV (209): 233-243.
- Yücel, Yaşar (1974). “Osmanlı İmparatorluğunda Desantralizasyona (Adem-i merkeziyet) Dair Genel Gözlemler”. Türk Tarih Kurumu, Belleten XXXVIII (152): 657-708.
- Toksöz, Meltem (2012). “Reform ve Yönetim: Devletten Topluma, Merkezden Bölgeye Osmanlı Modernleşmesi”. Tanzimat, Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu. Ed. Halil İnalcık and Mehmet Seyitdanlıoğlu. Ankara: İş Bankası Kültür Yay. 209-226.
- Shaw, Stanford J. and Ezel Kural Shaw (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Volume II: Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey, 1808-1975. New York: Cambridge University Press.
- Shaw, Stanford J. (1970). “The Central Legislative Councils in the Nineteenth Century Ottoman Reform Movement Before 1876”. International Journal of Middle East Studies 1(1): 51-84.
- (2010). Tanzimat Döneminde Modern Belediyeciliğin Doğuşu, Yerel Yönetim Metinleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
- Seyitdanlıoğlu, Mehmet (1999). Tanzimat Devrinde Meclis-i Vâlâ (1838-1868). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
- Rzayeva, Roida (2005). ”Modernleşme Süreci Üzerine.” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 34: 413-421.
- Önen, Nizam ve Cenk Reyhan (2011). Mülkten Ülkeye, Türkiye’de Taşra İdaresinin Dönüşümü. İstanbul: İletişim Yay
- (2012). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Timaş Yay.
- (2008). Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. Ankara: Cedit Neşriyat.
- (2007). Batılılaşma Yolunda. İstanbul: Merkez Yay
- Ortaylı, İlber (2000). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri 1840-1880. Ankara: TürkTarih Kurumu Yay.
- Mardin, Şerif (1997). Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yay.
- Küçükömer, İdris (1994). Sivil Toplum Yazıları. İstanbul: Bağlam Yay.
- Kırlı, Cengiz (2015). Yolsuzluğun İcadı, 1840 Ceza Kanunu, İktidar ve Bürokrasi. İstanbul: Verita Yay.
- Keskin, Ertürk Nuray (2009). Türkiye’de Devletin Toprak Üzerinde Örgütlenmesi. Ankara: Tan Yay.
- Kasaba, Reşat (1988). The Ottaman Empire and The World Economy -The Nineteenth Century-. New York: State University.
- Kahraman, Hasan Bülent (2010). Türk Siyasetinin Yapısal Analizi, I – Kavramlar, Kuramlar, Kurumlar. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- (2012).“Tanzimat Nedir”. Tanzimat, Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu. Ed. Halil İnalcık and Mehmet Seyitdanlıoğlu. Ankara: İş Bankası Kültür Yay. 29-56.
- (2011). Rönesans Avrupası, Türkiye’nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yay
- (2006). Turkey and Europe in History. İstanbul: Eren Yay.
- Heper, Metin (1973). “Osmanlı-Türk Devletinde Bürokrasinin Siyasal Rolü: Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi Açısından Bazı Gözlemler”. Amme İdaresi Dergisi 5 (Temmuz): 29-40.
- (2011). Modern Türkiye Tarihi. İstanbul: Timaş Yay.
- (2010). Turkey, Islam, Nationalism and Modernity, A History, 1789-2007. London: Yale University Press.
- Findley, Carter (1980). Bureaucratic Reform in the Ottoman Empire, The Sublime Porte,1789-1922. New Jersey: Princeton University Press.
- Erbay, Yusuf and Hasan Akgün (2013). Modernleşmeden Küreselleşmeye Türkiye’de Yerel Yönetimler, Tarihi ve Bugünü. İstanbul: Kazancı Kitap.
- Eisenstadt, Shauel Noah (1963). The Political Systems of Empires. İllinois: Free Press of Glenceo.
- Davison, Roderic H. (1990). Essays in Ottoman and Turkish History, 1774-1923, The Impact of the West. Austin: University of Texas Press.
- Çadırcı, Musa (2007). Tanzimat Sürecinde Türkiye, Ülke Yönetimi. Ankara: İmge Kitabevi.
- Berkes, Niyazi (2002). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: YKY.
- ISSN: 1301-0549
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1996
- Yayıncı: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Eski Türklerin Askerî Gelenekleri: Türk Askerlerinin Doğu ve Batı Asya'da Oynadığı Roller
Tursynkhan KAIYRKEN, Zibagul ILYASSOVA, Ainur NOGAYEVA
İhvân-ı Safâ'nın Sanat Ontolojisi
Recaizade Mahmut Ekrem'in Atala Çevirisini Biçimlendiren Kültürel ve Estetik Kaygılar
Han'ın Mutfağından Bahçesaray'daki Kölelere:Toplumsal İlişkilerin Odağında Kilercibaşı Mehmed Ağa