Özalist Dış Politika: Aktif ve Rasyonel Bir Anlayış

Bu çalışma, Özal dönemi (1983-1993) Türkiye dış politikası eğilimi ve davranışının yeniden yapılandırılmasını tahlil etmektedir. Özal liderliği statik, ideolojik, pasif ve çekingen olan geleneksel dış politika söylemini terk etti. Özalist dış politika, bilakis, ekonomi ağırlıklı, pragmatik, çok boyutlu, pro-aktif, popüler ve alternatifler sunan bir anlayıştı. Bu bağlamda, Özalist Türkiye, Türk ve İslam dünyaları; Balkanlar, Ortadoğu ve Kafkaslar gibi yakın bölgeler; ve Batıyla (Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği) yakın ilişkiler kurdu. Özal, Türkiye’nin diğer uluslararası aktörlerle olan ilişkilerinde karşılıklı bağımlılığı sağlamaya çalıştı. Bundan dolayı, Türkiye’nin dış politikasını çeşitlendirmeye ve Türkiye’yi Batı bağımlılığından kurtarmaya çabaladı. İdeolojik endişelerden ziyade rasyonel hesaplamalara dayanan bir dış politika geliştirdi.

This study analyzes restructuring of Turkey’s foreign policy orientation and behavior during the Özal period (1983-1993). The Özal leadership abandoned traditional foreign policy discourse that was static, ideological, passive, and cautious. In contrast, Özalist foreign policy was economy-oriented, pragmatic, multi-dimensional, pro-active, popular, and proposing alternatives. In this framework, Özalist Turkey initiated close relations with the Turkish and Islamic worlds, with adjacent regions (the Balkans, the Middle East and Caucasia), and with the West (the United States and the European Union). Özal tried to achieve interdependence in Turkey’s relations with other international actors. Therefore, he attempted to diversify Turkey’s foreign policy and to free Turkey from the Western dependence. He set up foreign policy based on rational calculations rather than ideological concerns.