Menülerin Etiketlendirilmesi: Obezite Epidemisi ile Mücadelede Potansiyel Bir Strateji

Son 50 yıl içerisinde toplumda ve aile yapısında meydana gelen sosyo-kültürel değişimler, kadınların çalışma hayatına daha fazla girmeleri gibi nedenler ile toplu beslenme hizmetlerinden yararlanma oranları hızla artmaktadır. Toplu beslenme hizmetlerinden yararlanma oranının artışı ile paralel olarak obezite prevelansındaki artış nedeniyle, birçok halk sağlığı kuruluşu tarafından ev dışında tüketilen besinlerin obeziteye olan katkısına dikkat çekilmektedir, Yapılan araştırmalarda toplu beslenme hizmetlerinden yararlanan bireylerin hatalı besin seçimlerinin, çoğunlukla bilgi eksikliğinden kaynaklandığı belirtilmektedir. Eğer aşırı enerji alımına bilgi eksikliği neden oluyorsa, ev dışında tüketilen yemeklere ilişkin menülerde etiketlemenin yapılması enerji alımının azaltılmasını kolaylaştırabilir düşüncesi doğmuş ve bunun sonucunda zincir restoranlarda satışa sunulan menülerin etiketlendirilmesine dair düzenlemelere gidilmiştir. Besin ve İlaç Örgütü (FDA) tarafından 23 Mart 2010 tarihinde düzenlenen Hasta Haklarının Korunması ve Uygun Fiyatlı Tedavi Yasası 2010un 4205. bölümünde yer alan Restoranlarda Menülerin Etiketlendirilmesinin Gerekliliğine göre, zincir restoranlarda yer alan her bir standart menünün enerjisinin ve beslenme ile ilgili bilgilerinin menü kartlarında ve panolarında yer alması gerekmektedir. Bu yasal düzenleme, obezite ile mücadele kapsamında Amerikada ulusal çapta potansiyel bir strateji iken, ülkemizde henüz böyle bir düzenleme yasal olarak mevcut değildir.

Menu Labeling: As a Potential Strategy for Fighting the Obesity Epidemic

The factors such as the socio-cultural changes that have occurred in the society and in the family structure and the increasing number of women in the working life in the last 50 years lead to an increase in the rate of the use of mass nutrition services. Because of the increase in the obesity prevalence in parallel with the increase in the use of mass nutrition services, a lot of public health institutions call attention to the contribution of the nutrients consumed out of home to the obesity. The studies state that the incorrect choice of nutrients by the individuals using the mass nutrient services mostly arises from the lack of knowledge. The idea of use of labeling on the menus for the nutrients consumed out of home might help to reduce the excessive energy intake have arisen considering that the excessive energy intake is the result of lack of knowledge and the regulation regarding the labeling the food served at the chain restaurants has been put into force. According to Requirement for the Labeling of Menus in the Restaurants included in Section 4205 of Law on the Patient Protection and Affordable Care Act of 2010, prepared by Foods and Drug Agency (FDA) on 23 March 2010, information regarding the energy and nutrition in a standard menu served in the chain restaurants should be given on the menu cards and boards. While this regulation is a countrywide potential strategy in fighting against obesity in USA, we do not have such legislation in Turkey.

PDF

___

1.World Health Organization (WHO).Obesity and Overweight. May, 2012. Available at: http://www. who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/index.html Accessed September 5, 2012.
2.Satman İ, Şengül AM, Uygur S, Salman F, Baştar İ, Sargın M, Tütüncü Y, Karşıdağ K, Dinççağ N, Özcan C, Yılmaz MT. The TURDEP Group. Population based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: Results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diab Care 2002;25:1551-1556.
3.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 1998. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve ABD Uluslararası Kalkınma Teşkilatı, Ankara, Türkiye. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003.
4.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye.
5.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
6.Sijostrom LV. Morbidity of severely obese subjects. Am J Clin Nutr 1992;508-515.
7.Akbulut G, Özmen M, Besler T. Çağın hastalığı obezite. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Ek 2007;2-15.
8.Alphan E.Obezitenin Etiyolojisi (Eds: Baysal A, Baş M). Yetişkinlerde Ağırlık Yönetimi.1. Baskı.Ekspress Baskı A.Ş, İstanbul, 2008, s.17-35.
9.National Restaurant Association. Industry research. Available at: http://www.restaurant.org/research/ind_ glance.cfm Accessed August 2, 2012.
10.Increased restaurant industry sales, employment growth predicted in 2007 by National Restaurant Association economic forecast. Washington, DC: National Restaurant Association; December 12, 2006. Available at: http://www.restaurant.org/ pressroom/pressrelease. cfm?ID=1348. Accessed March 12, 2012.
11.USDA, Economic Research Service using data from Nationwide Food Consumption Survey 1977-78; Continuing Survey of Food Intakes of Individuals, 1989-91 and 1994-96; and National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2003-06 data. Available at: http://www.ers.usda.gov/media/977765/ summaryeib105.pdf Accessed February 19, 2013.
12.Guthrie JF, Lin BH, Frazao E. Role of food prepared away from home in the American Diet, 1977-78 versus 1994-96: Changes and consequences. J Nutr Educ Behav 2002;34:140-150.
13. ODougherty M, Harnack L, French S, Story M, Oakes JM, Jeffery RW. Nutrition labeling and value size pricing at fast-food restaurants: A consumer perspective. Am J Health Promot 2006:20(4):247-250.
14. Lando A, Labiner-Wolfe J. Helping consumers make more healthful food choices: Consumer views on modifying food labels and providing point-of-purchase nutrition information at quick-service restaurants. J Nutr Educ Behav 2007;39(3):157-163.
15. Krukowski R, Harvey-Berino J, Kolodinsky J, Narsana TR, Desisto PT. Consumers may not use or understand calorie labeling in restaurants. J Am Coll Health 2006;106(6):917920.
16. Kolodinsky J, Green J, Michahelles M, Harvey-Berino J. The use of nutritional labels by college students in a food-court setting. J Am Coll Health 2008;57(3):297 301.
17. Aaron J, Evans R, Mela D. Paradoxical effect of a nutrition labeling scheme in a student cafeteria. Nutr Res 1995;15(9):12511261.
18. Wootan M, Osborn M. Availability of nutrition information from chain restaurants in the United States. Am J Prev Med 2006;30(3):266268.
19. Wootan M, Osborn M, Malloy C. Availability of point-of-purchase nutrition information at a fast-food restaurant. Prev Med. 2006;43(6):458459.
20. Baş M, Bilici S,Bayrak ME, Tütüncüoğlu C. Tam Gün Okullara Yönelik Olarak Geliştirilen Menü Modelleri ve Örnek Öğle Yemeği Listeleri. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını. 1. Baskı. Deniz Matbaacılık, Ankara, 2010.
21. Ciğerim N, Beyhan Y.Menü Tipleri ve Çeşitli Menü Örnekleri. Yiyecek İçecek Hizmeti Veren İşletmelerde Menü Planlama, Umpro Eğitim Seminerleri, Ankara, 1994.
22. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliğ, Tebliğ No (2002/58). Resmi Gazete:25.08.2002-24857. Erişim: http://www.gkgm. gov.tr/mevzuat/kodeks/2002-58.html Erişim tarihi: 15 Ocak 2013.
23. Özgül E, Aksulu İ. Ambalajlı gıda ürünlerinde tüketicilerin etiket duyarlılığındaki değişimler. Ege Akademik Bakış Dergisi 2006;6 (1):1-10.
24. World Health Organization (WHO). Global Strategy on diet, physical activity and health. World Health Organization: Geneva, 2004.
25. Food and Drug Administration (FDA). Nutrition Labeling and Education Act of 1990.136 Cong Rec S16607, 101st Cong, 2nd Sess (1990).
26. Food and Drug Administration (FDA). Nutrition Labeling and Education Act of 1990.136 Cong Rec H5836, 101st Cong, 2nd Sess (1990).
27. Cowburn GS. Consumer understanding and use of nutrition labeling: A systematic review. Pub Health Nutr 2005;8(1):21-28.
28. Lando A and Labiner-Wolfe J. Helping consumers make more healthful food choices: Consumer views on modifying food labels and providing point-of-purchase nutrition information at quick-service restaurants. J Nutr Educ Behav 2007;39(3):157-163.
29. Arpacı N, Mercanlıgil S. Tüketiciye ulaşmada besin etiketleri, yöntemler ve uygulama farklılıkları (Eds: Mercanlıgil S, Rakıcıoğlu N, Besler T). Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Eğitim Serisi 1,ATA Ofset Matbaacılık, Ankara, 2010, s.83-99
30. The Patient Protection and Affordable Care Act (PPACA), H.R. 3590, Pub. L. No.111-148, 111th Cong. (2010).
31. Center for Science in the Public Interests.Supporters of National Menu Labeling Policy. Available at:http:// www.cspinet.org/new/pdf/compromise_endorsements. pdf Accessed August 5, 2012.
32. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2010-2014). Erişim: 5 Ağustos 2012. http://www.beslenme.saglik. gov.tr/content/files/home/turkiye_obezite_sismanlik_ ile_mucadele_ve_kontrolprogrami_2010_2014.pdf Erişim Tarihi:22 Ağustos 2012.
33. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı.Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı (2011-2015). Erişim: http://www.beslenme.gov.tr/content/files/yayinlar/kitaplar/ diger_kitaplar/turkiye_asiri_tuz_tuketiminin_ azaltilmasi.pdf Erişim Tarihi:18 Ocak 2013.
34. Tamara D, Christina YH, Mary TB, Lynn DS. Consumer awareness of fast-food calorie information in New York City after implementation of a menu labeling regulation. Am J Public Health 2010;100:25202525.
35. Driskell J, Schake M, Detter H. Using nutrition labeling as a potential tool for changing eating habits of university dining hall patrons. J Am Diet Assoc 2008;108(12):20712076.
36. Burton S, Creyer EH, Kees J, Huggins K. Attacking the obesity epidemic:the potential health benefits of providing nutrition information in restaurants. Am J Public Health. 2006;96:16691675.
37. Backstrand J, Wootan MG, Young LR, Hurley J. Fat Chance. Washington, DC: Center for Science in the Public Interest, 1997.
38. Jonas JS, Danielle B, Anthony JV.Calorie menu labeling on quick-service restaurant menus:an updated systematic review of the literature. Int J Behav Nutr Phys Act 2011;8:135.
39. Stubenitsky K, Aaron JI, Catt S, Mela DJ. The influence of recipe modification and nutritional information on restaurant food acceptance and macronutrient intakes. Public Health Nutr 2000;3:201209.
40. Yamamoto JA, Yamamoto JB, Yamamoto BE, Yamamoto LG. Adolescent fast food and restaurant ordering behavior with and without calorie and fat content menu information. J Adolesc Health. 2005;37(5):297402.
41. Gerend M. Does calorie information promote lower calorie fast food choices among college students? J Adolesc Health. 2009;44(1):8486.
42. Kozup J, Creyer E, Burton S. Making healthful food choices: The influence of health claims and nutrition information on consumers evaluations of packaged food products and restaurant menu items. J Mark 2003;67(2):1934.
43. Tandon PS, Wright J, Zhou C, Rogers CB, Christakis AD. Nutrition menu labeling may lead to lower- calorie restaurant meal choices for children. Pediatrics 2010;125:244248.
44. Harnack L, French S, Oakes JM, Story TM, Jeffery RM, Rydell AS. Effects of calorie labeling and value size pricing on fast food meal choices: From an experimental trial. Int J Behav Nutr Phys Act 2008;5:63.
45. Roberto CA, Larsen PD, Agnew H, Baik JA, Brownell. Evaluating the impact of menu labeling on food choices and intake. Am J Public Health 2010;100:312318.
46. World Health Organization (WHO). Nutrient profilling report of a WHO/IASO technical meeting London, UK, 4.6 October 2010,Switzerland:World Halth Organization.
47. World Heath Organization (WHO). Nutrition labels and the health claims: global regulatory environment.2004.Available at: http://whqlibdoc. who.int/publications/2004/9241591714.pdf Accessed January 25, 2013.
48. Almanza BA, Nelson D, Chai S. Obstacles to nutrition labeling in restaurants. J Am Diet Assoc 1997;97(2):157- 161.
49. Healthy Eating Research A National Program of the Robert Wood Johnson Foundation. Menu Labeling: Does Providing Nutrition Information at the Point of Purchase Affect Consumer Behavior? A Research Synthesis, June 2009. Available at: http://www.rwjf.org/ files/research/20090630hermenulabeling.pdf Accessed September 6, 2012.