Siyâset-i Pulf - Mâlf-i Timur ve Hânedân-ı û ve Sikkehâ-yi Anhâ (Timur ve Hanedânı Mensuplarının Para-Maliye Politikaları ve Kestirdikleri Sikkeler), bekuşeş: Behmen Ekber, Kitabh,âne-i Buzurg-i Ayetullah elUzmâ-yi Necepi Kum, çâp-I evvel

Öz Timur'un insanları dehşete düşüren seferlerinden sonra ele geçirilen ülkelerde zamanla yeniden düzen sağlanmıştı. O ve halefleri hakim oldukları ülkeleri bayındır bir hale getirmek ve halkın refahını sağlayabilmek için zirai ve ticari faaliyetlerin teşvik edilmesi ve istikrarın sağlanması gerektiğinin farkında idiler. Timur zamanında imar faaliyetlerinin yanında tarım da ihmal edilmiş değildi. Zafernâme müellifi Yezdi’ye göre "Timur'un ülke dahilinde işlenebilecek hiçbir yerin boş kalmasına gönlü razı değildi". Bu maksatla o, ele geçirilen ülkelerden pek çok insanı göçürerek, o zamana kadar iskan edilmemiş olan bazı yerleri iskana açmış, ülkenin çeşidi yerlerinde kanallar kazdırmıştı. Anadolu'dan göçürülen 30.000 çadır Kara Tatar, Isık Göl taraflarında yerleştirilmişlerdi. Şehirlerin yeniden inşası ve kanallar açılmasına oğlu Şahruh zamanında da devam edildi. O, 1410 yılında, Moğol istilasından beri harap bir halde bulunan Merv şehrinin yeniden imarını buyurmuş, bu arada Murgab ırmağından çıkan Merv suyunun harap olan seddi de onarılmış, 12 fersah uzunluğunda kanal açılmış ve etraftan ahali getirilerek bölgeye yerleştirilmişti. Eserini 1494'te tamamlayan İsfizari, bu yöredeki tarımdan övgü ile söz ederek, Herat ahalisinin giyecek ve yiyeceğinin buranın ürünlerinden sağlandığını kaydeder. Şahruh 1435 yılında Kara Koyunlular üzerine sefere çıkıp, Kazvin'e geldiğinde, Azerbaycan ve Irak-ı Acem'de boş kalan toprakların yeniden işlenmesi için çağrıda bulunarak, köylüden 5 yıl süre ile vergi alınmayacağını ilan ettirmişti.

Anahtar Kelimeler:

Timur, Kara Tatar, Isık Göl, Azerbaycan, Irak-ı Acem

PDF

___

Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1999'a Kadar), 7. Baskı, İstanbul 1999.
Bahriye Salnamesi, On Sekizinci Tertip, Matbaa-i Bahriye, Sene 1328. Bal, Nurcan, Süleyman Nutki Bey'in Hatıraları, GKB. DKK Yay., İstanbul 2003.
Batmaz, Şakir, Bilinmeyen Yönleriyle Osmanlı Bahriyesi, İstanbul 2010. Batmaz, Şakir, Abdülhamit Donarîmasında Bir Bahriyeli, Donanma Zabiti Emin
Yüce'nin Hatıraları, Timaş Yayınları, İstanbul 2010. Batmaz, Şakir, II. Abdülhamit Devri Osmanlı Donanması, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kayseri 2002.
Gencer, Ali İhsan, "Özel Bahriye Mektepleri Hakkında Bir Genelge (1851)", İstanbul Ü. Edebiyat Fak. Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı: 7-8, , İstanbul 1977, s.413-417.
Gencer, Ali İhsan, Bahriyemde Yapılan Islahat Hareketleri ve Bahriye Nezaretinin Kuruluşu (1789-1867),TTK Yayınları Ankara, 2001.
Gençoğlu, Mustafa, Osmanlı Devletince Batiya Eğitim Amacıyla Gönderilenler (1830-1908) -Bir Grup Biyografi Araştırması-, Hacettepe Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2008.
İhsanoğlu, Ekmeleddin, "Tanzimat Öncesi ve Tanzimat Dönemi Osmanlı Bilim ve Eğitim Anlayışı", 150. Yılında Tanzimat, Yayma Hazırlayan; H. Dursun Yıldız, TTK Yayını, Ankara 1992, s. 335 - 395.
Koçer, Hasan Ali, Türkiye'de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773 - 1923), MEB. Yayınları, İstanbul 1991.
Kurtoğlu, Fevzi, Deniz Mektepleri Tarihçesi (1928-1939), Genel Kurmay Bşk. Deniz Şubesi Yayınları, İstanbul 1941.
Safvet, Bahriyemiz Tarihinden Filasalar, Matbaa-i Bahriye, Nisan 1329.
Sayacı, Kenan, Deniz Harp Okulu Tarihçesi, DKK Yayınları. Tarihsiz. Soy demir, Selman, Osmanlı Donanmasında Yabancı Müşavirlerin Etkileri (18 ve 19.Yüzyıllar), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2007.
Şehsuvaroğlu, Halûk Y., Deniz Tarihine Ait Makaleler, DKK Yay., İstanbul 1965.
TDV İslâm Ansiklopedisi, "Bahriye Mektebi" Maddesi, İstanbul 1991, c. 4, s.509.
Ünlü, Rasim, Deniz Lisesi Tarihçesi, DKK Yayınları. Tarihsiz.
Woods, Sir Henry F., Türkiye Anıları, (Çeviren: Fahri Çöker), Milliyet Yay. İstanbul 1976.