Ebi Abdullah el-Hatib el-Iskafi’nin El-Mecelis Kitabında Kur'ani Meseleler

İslami mirasımız, bilimin her alanında, özellikle de Arap dili ve İslami ilimler bakımından zenginliği ile tanınmaktadır. Bu mirasın pek çok kitabı bize ulaştı ve seçkin bilim insanları tarafından büyük bir kısmı tahkik edilmeye çalışıldı ve dünyanın dört bir yanındaki okuyuculara sunuldu. Diğer büyük bir kısmı ise, tahkik edilmeyi ve okuyuculara ulaştırılmayı beklemektedir. Hicri 420 yılında vefat eden Ebi Abdullah Muhammed İbn el-Hatib el-İskafi yazarına ait "Kitâb el-Mecalis" adlı eser bize ulaşan bu mirasın kitaplarından birisi olup Dr. Ğanem Kaduri el-Hamed tarafından tahkîki yapılmıştır. Bu araştırma, adı geçen eseri tanıtmakta ve bu eserdeki tefsirsel yönü eleştirel bir bakış açısıyla ele almaktadır. Ayrıca eserde geçen ayetlerin tefsiri ile ilgili görüş ve fikirleri aktarmaktadır. Son olarak zikredilen eserin diğerlerinden ayrılan olumlu yönleri ile kendisine yöneltilen zayıflık yönlerine değinmektedir. Araştırma, eseri ve müellifi kısaca tanıttıktan sonra müellifin tefsir meselesinde dayandığı esasları ele almaktadır. Ardından sonuç ve genel sonuçlar, kaynak ve referans listesi ile bitmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Görüş, Muaşşirat, Rivayetler

PDF

___

Kur'ân-i Kerîm İbnu’l-Cezerî, Muhammed b. Muhammed b. Muhammed Ali e’ş-Şâfii e’d-Dimaşki Şemseddin Ebu el-Hayr. Gayetu'n-Nihâye fî Tabakâti'l Kurra'. Thk. Gotthelf Bergsträser. 1.Baskı. Kahire: Mektebetu İbn-i Teymiyye, h.1351.
İbn-u Hanbel, Ahmed. el-Musned. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1995.
Hamavî, Şihabuddîn Ebu Abdullah Yâkût b. Abdullah e’r-Rumî. Mu'cemu'l-Udebâ' İrşâdu'l-Erîb ilâ ma'rifetî'l-Edîb. Thk. İhsan Abbas. 1.Baskı. Beyrut: Dâru’l-Garb el-İslâmî, h.1414– m.1993.
Hatîb, Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah. Kitâbu’l-Mecâlis. Thk. Gânim Kaddûrî el-Hamad. 1.Baskı. Amman: Dâru Ammar, 2002.
Zehebî, Şemsûddîn Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Osman b. Kâymaz. Siyeru A'lâmu’n-Nübelâ'. Thk. Mecmûa mîne’l-Muhakkikîn bi İşraf e’ş-Şeyh Şuayb Arnavût. 3.Baskı. Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, 1985.
Ebu Muhammed el-Kaysî, Mekkî b. Ebi Talib Hammûş b. Muhammed b. Muhtâr El-Kaysî el-Kayrevânî Summe el-Endelusî el-Kurtubî el-Mâlikî. el-Hidaye ile Buluğ e’n-Nihâye fî İlmi Meânî el-Kuran ve Tefsîrihî ve Ahkâmihî ve Cûmelin min Funûni Ulûmihi. Resâilu Câmi'yye bi Kulliyyeti'd-Dirâsâti'l 'Ulyâ ve’l-Bahsil İlmî Camiatu'l-Şârika bi İşraf Dr. e’ş-Şahşd Bûşeyhîy. 1.Baskı. Camîatu'ş-Şârika: Mecmû'atu buhûsi'l-Kitâbi ve’s-Sunne Kullîyyetu'i-Şeria ve’d-Dirâsâtu'l-İslamiyye. h. 1429 - m. 2008.
Ziriklî, Hayruddîn b. Mahmud b. Muhammed b. Ali b. Fâris e’d-Dimaşkî. el-A'lâm. 15.Baskı. Beyrut: Dâru’l-İlim li'l-Melâyîn, 2002.
Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Yezîd b. Kesir b. Galip. Câmiu'l- Beyân fî Te'vîli’l-Kur'ân. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. 1.Baskı. Beyrut: Muessesetu’r-Risâle. h.1420 - m.2000.
Aclûnî, İsmaîl b. Muhammed el-Cerrâhî. Keşfu'l-Hafâ ve Mezîlu'l-İlbâsî Ammâ İştehere Mine’l-Ehadîsî alâ Elsineti'n-Nâs. Kahire: Mektebetu'l-Kudsî, h.1351.
Ferrâ', Ebu Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd b. Abdullah b. Manzûr e’d-Duyleymî. Meâni'l-Kur'ân. Thk. Ahmed Yûsuf e’n-Necâtî ve Muhammed Ali e’n-Neccâr ve Abdulfettâh İsmail e’ş-Şelebî. 1.Baskı. Mısır: Dâru’l-Masriyye li't-Te'lîf ve’t-Terceme,ts.
Hüseyin, 'İmâd Ali Abdulsemi'. e’t-Teysîr fî Usuli’t-Tefsir. İskenderiye: Dâru’l-İman, 2006.