Bitki türlerinin in vitro koşullarda saklanmasının en yaygın yolu ışık şiddeti ile birlikte sıcaklığında azaltıldığı yavaş büyüme saklanması tekniğinin kullanımıdır. Bu nedenle, in vitro çoğaltılan olgun erkek “Atlı” ve dişi “Siirt” mikrosürgünleri optimum saklama süresinin belirlenmesi için bu çalışmada 12 ay düşük sıcaklıkta saklandı. Saklanan mikro gövdelerden alınan gövde uçlarının standart in vitro koşullara aktarılmalarını takiben denenen en uzun saklama süresinden sonra bile %97 proliferasyon elde edildi. Buna ek olarak, “Atlı” ve “Siirt” çeşitlerinde 12 ay saklama sonrasında eksplant başına sırasıyla 2.3 ve 2.6 mikrosürgün oluştu. Görece yüksek proliferasyon oranları ile birlikte eksplant başına oluşan fazla sürgün sayısı, in vitro büyütülen antepfıstığı gövdelerinin alt kültürlenmeye gereksinimi olmadan düşük sıcaklıkta daha da uzun süre saklanabileceğini göstermektedir. Geliştirilen saklama tekniğinin diğer Pistacia türlerinin orta süreli in vitro saklanması için etkin protokollerin geliştirilmesinde kullanılma potansiyeli bulunmaktadır.

The most common way of in vitro conservation of plant species concerns the usage of slow growth storage techniques in which temperature is reduced together with decrease of light intensity. Thus, in vitro proliferated microshoots of mature male “Atlı” and female “Siirt” were conserved in low temperature in dark for up to 12 months in this study in order to reveal out optimum storage period. Following the transfer of shoot apices excised from conserved microshoots to standard in vitro conditions, 97% proliferation was achieved even after the longest tested storage period. In addition, 2.3 and 2.6 microshoots per explant were also obtained in “Atlı” and “Siirt” cultures, respectively, with 12 months of storage. The relatively greater proliferation rates together with the higher number of shoots proliferated per explant indicated that in vitro-grown pistachio microshoots could be stored for longer period at low temperature without requiring subculture. The optimized technique has potential to be used for development of effective medium-term conservation protocols for other Pistacia species.