KÜRESELLEŞME OLGUSUNA TEMEL YAKLAŞIMLAR

Küreselleşme olgusu sosyal bilimler alanında en çok tartışılan kavramlardan biridir. Tarihsel ardyöresi yüzlerce yıl öncesine kadar gitse bile, konuya kavramsal yaklaşımlar, özellikle doksanlı yıllarla birlikte ivme kazanmıştır. Kavram ile ilgili en önemli problemlerden biri kavramın çok boyutluluğunun göz ardı edilerek, tek boyutlu bir ideolojik açıklamaya maruz bırakılmasıdır. Kimileri için küreselleşme; insan hakları, özgürlük, demokratikleşme olarak görülebilirken, kimileri için de, sömürgecilik, emperyalizm, Amerikanlaşma, ulus-devlet karşıtlığı veya yeni kapitalizm olarak görülmektedir. Küreselleşme ile ilgili tüm yaklaşımlara “tek boyutlu” demek elbette doğru değildir. Küreselleşme olgusunu çok boyutlu bir bütünsellikle ele alan yaklaşımlar da mevcuttur. Buna göre küreselleşme, ekonomik, sosyal, siyasal, teknolojik, ekolojik, kültürel, tarihsel pek çok boyutu barındıran bir sürece işaret etmektedir. Küreselleşme ile ilgili göze çarpan en önemli özelliklerden birbiriyle çelişen pek çok farklı yaklaşımın varlığıdır. Bu yaklaşımlar üç ana kategoriye ayrılabilir; küreselleşme olgusunu olumlayan yaklaşımlar, bu olguyu olumsuzlayan yaklaşımlar ve küreselleşme olgusuna bütüncül yaklaşımlar.

Basic Approaches to Globalization

The concept of globalization has been one of the most controversial issue in the field of social sciences. Even if the historical background of the term goes hundreds of years; conceptual approaches to the subject gained momentum especially in the nineties years. One of the most crucial problems related to the term is uni - dimensional approach which ignore multidimensionality of it. For some, globalization can be seen as human rights, freedom, democracy etc., For others it means colonialism, imperialism, Americanization, neo capitalism, anti-nation-state. It is not correct to say that all concepts of globalization are uni-dimensional. There are also multi-dimensional approaches on the phenomenon of globalization. Accordingly, term symbolize a process that has multiple features such as economic, social, political, technological, ecological, cultural, historical etc. Most outstanding feature of globalization could be seen on definitional frame which reflects the presence of many conflicting perspectives. These definitions could be divided into three main categories; positive approaches to the phenomenon of globalization, negative approaches and holistic paradigms.