KÜLTÜRÜMÜZDE İSTANBUL KAHVEHANELERİ VE HALK EDEBİYATINA KATKILARI

İstanbul kahvehanelerinin halk edebiyatına özellikle sözlü kültür alanının gelişmesine katkı sağlayan birer kültür ortamı olduğu bilinen bir gerçektir. 16. yüzyıldan günümüze kadar sürüp gelen aşıklık geleneğinin gelişmesi, şekillenmesi, kendini ifade etmeye yarayan bir ortam bulabilmesi kahvehanelerle mümkün olmuştur. Eğlendirme, sosyalleştirme, güzel zaman geçirme amaçlarının yanında, sanata dayalı iletişimin gelişmesine katkıda bulunan mekanların başında İstanbul kahvehaneleri gelmektedir. Aşıklardan başka meddah, karagöz gibi teatral sanatlar da seyircisiyle bu mekanlarda buluşmuştur. Yazılı kültürün yaygın olmadığı, modernleşme öncesi Osmanlı toplumunda kahvehaneler her türlü sözlü kültür ürünlerinin aktarıldığı, eğlendirirken bilgilendiren aynı zamanda sanat icra edilen mekanlar olarak değerlendirilmelidir. Bu bildiride amaç, bir taraftan kahvehane merkezli halk edebiyatı sanat ve sanatçılarını tanıtmak bir taraftan da bu mekanların kültürel fonksiyonlarındaki değişme ve dönüşmeyi fark edebilmektir.

Istanbul’s Cafes in Our Culture and Their Contribution in Folk Literature

It is a known truth that Istanbul cafes are cultural environments contributing in the development of folk literature, especially in the field of oral culture. With the cafes it has been possible for minstrelsy to develop, to shape and to find itself an environment. Beside Istanbul cafes’ objectives of entertaining, socializing and passing a nice time, they are one of the places which contribute in communication based on art. Other than minstrels, theatrical arts like encomiasts and karagöz (shadow play) met its audience in these places. Before modernization when written culture was not common, cafes in Ottoman Society should be evaluated as places where all types of oral culture products are narrated to entertain and to inform and at the same time to perform art. In this report the objective is both to introduce the art and artists of folk literature based on cafes and to realize the change and evolution of the cultural functions of these places.