Ramazan İNCİ, Sinan ASLAN, Ercan ÇINAR, Sultan ÇEÇEN

Batman’da Yaşayan 15-49 Yaş Annelerin Doğum Sonu Dönemde Bebek Bakımına Yönelik Kültüre Özgü Yaklaşımları

Bu araştırma 0–12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımına ilişkin başvurdukları geleneksel uygulamaları saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmaya gönüllü olarak ka-tılmayı kabul eden 200 anne alınmıştır. Anket formu Haziran 2018 - Ocak 2019 tarihleri arasın-da Batman Doğum ve Çocuk Hastanesine başvuran annelerle yüz yüze görüşülerek doldurul-muştur. Anket formu toplam 29 sorudan oluşmaktadır. Verilerin istatistiksel analizinde sayı, yüzdelik değerler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; annelerin %53.5’i bebeklerinin sarılık olmaması için herhangi bir geleneksel uygulamada bulunduklarını, geleneksel uygulama yapan-ların %67’si bebeklerin üzerine sarı tülbent örtüklerini, %37.5’i bebeğin tuzlanması gerektiğini, %64.5’i bebeğin kırkı çıktığında özel bir uygulama yaptıklarını, bunların %48.6’sı kırklama yaptıklarını, %61.5’i nazardan korumak için herhangi bir uygulama yaptığını, bunların %54.5’i dua okuduklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların %61’i bebeğini kundakladıklarını, %34.5’i ise bebeğin güzel olması için geleneksel bir uygulama yaptıklarını ve bunların %55.1’i gamzesi ol-sun diye yanağını sıktığını, % 21.7’si anne sütü ile yüzünü temizlediğini söylemişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel uygulamalar, Bebek bakımı, anne, kültür, doğum sonrası

Culture-Spesific Approaches for Baby Care of 15-49 Years Old Mothers in The Postpartum Period Living in Batman

This study was conducted as a descriptive study in order to determine the traditional practices of mothers with infants aged 0-12 months. 200 mothers who voluntarily agreed to participate in the study. The questionnaire was filled in by face-to-face interviews with mothers who applied to Batman Maternity and Children Hospital between June 2018 and January 2019. The questionnaire consisted of a total of 29 questions. Number and percentage values were used in the statistical analysis of the data. As a result of the research; 53.5% of the mothers stated that they did not have any traditional treatment to prevent their jaundice, 67% of the mothers had yellow cheesecloth covers on their babies, 37.5% of them had to be salted and 64.5% of them had a special application. 48.6% of them reported that they were shearing, 61.5% of them applied any kind of protection to prevent evil eye, and 54.5% of them said they read prayer. 61% of the participants stated that they had swaddled their baby, 34.5% said that they made a traditional application for the baby to be beautiful and 55.1% of them squeezed their cheeks to get dimples, 21.7% said they cleaned their face with breast milk.

Keywords:

Traditional practices, baby care, mother, culture, postpartum period,

PDF

___

Eroğlu K. (2005). Yenidoğanın fizyolojisi ve bakımı. Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği. Editör: Lale Taşkın, 7. Baskı, Sistem Ofset, Ankara. s.413.
Özyazıcıoğlu N. (2004). 12 aylık çocuğu olan annelerin sağlık sorunlarında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 7 (2): 30-38.
Polat HH. (1995). Sivas Ulaş’ta Halk Hekimliği Uygulamaları. Ankara: Ürün Yayıncılık. Ltd. Şti; 104-105.
Şenses M, Yıldızoğlu İ. (2002). Sekiz ayrı ildeki kaynana ve gelinlerin loğusalık ve çocuk bakımında geleneksel uygulamaları. Çocuk Forumu. 5 (2): 44-48.
Özyazıcıoğlu, N., & Polat, S. (2005). 12 Aylık Çocuğu Olan Annelerin Çocuk Bakımına İlişkin Başvurduk-ları Geleneksel Uygulamalar. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 63-71.
Biltekin Ö,& Boran D. (2004). Naldöken sağlık bölgesinde 0-11 aylık bebeği olan annelerin doğum öncesi dönem ve bebek bakımında geleneksel uygulamaları. STED. 13 (5): 166-168.
Eğri G,& Gölbaşı Z. (2007). 15-49 Yaş Grubu Evli Kadınların Doğum Sonu Dönemde Bebek BakımınaYö-nelik Geleneksel Uygulamaları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni; 6 (5):313-20.
Bölükbaş, N., Erbil, N., Altunbaş, H., & Arslan, Z. (2009). 0-12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 164-176.
Molu, B. (2011). 0-12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulama-lar (Master's thesis, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
Sülü Uğurlu E, Başbakkal Z, Dayılar H, Çoban V, & Ada Z. Ödemiş’te bulunan annelerin bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemlerin incelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri dergisi, 2013;2(3):342-60.
Karabulutlu Ö. (2014). Kars ilinde doğum sonu dönemde yenidoğan bakımına yönelik yapılan geleneksel uygulamaların belirlenmesi. DEUHYO ED, 7(4): 295-302.
Sis Çelik, A, Çapık A, &Engin R. (2012). Erzurum’da gebelik ve doğum sonu dönemde yapılan geleneksel uygulamaların belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 15(4):262-267.
Geçkil E, Şahin T,& Ege E (2009). Traditional postpartum practices of women and infants and the factors influencing such practices in South Eastern Turkey. Midwifery. 25: 62-71.
Işık T, Akçınar M, & Kadıoğlu S (2010). Mersin ilinde gebelik, doğum ve lohusalık dönemlerinde anneye ve yenidoğana yönelik geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7(1):63-84.
Arısoy A, Canbulat N, & Ayhan F.(2014). Karaman ilindeki annelerin bebeklerinin bakımında uyguladık-ları geleneksel yöntemler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 17(1):23-31.
Çalışkan Z, & Bayat M. (2011). Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve etkileyen faktörler: Bir Kapadokya örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 14(2):23-30.
Dinç S. (2005). Şanlıurfa merkezde bulunan 4 numaralı sağlık ocağına kayıtlı 0- 1 yaşında çocuğa sahip olan annelerin çocuklarının bakımında uyguladıkları geleneksel uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1(2):53-63.
Lafçı D, Erdem E. (2014). 15-49 yaş grubu evli kadınların doğum sonu dönemde anne ve bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaları. Gaziantep Med J. 20(3): 226-236.
Demirbağ, B. C., Tanır, M. K., & Kuğuoğlu, S. (2012). 1-12 Ay Arası Bebeklerde Pamukcuk Enfeksiyonu ve Annelerin Tedaviye Yönelik Kullandıkları Geleneksel Yaklaşımlar. Electronic Journal of Vocational Colleges May/Mayıs, 1, 12. 136-144.
Egelioğlu Çetişli N, Karayağız Muslu G, Şen S, Er Güneri S, Bolışık B, Saruhan A. Ege bölgesinde doğum sonu dönemde uygulanan geleneksel uygulamalar Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2014;2(1):22-35. 26.
Çetinkaya, A., Özmen, D., Cambaz, S. (2008). Manisa’da çocuğu olan 15-49 yaş kadınların doğum sonu dönemde yenidoğan sağlığı ile ilgili geleneksel uygulamaları. Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yükse-kokulu Dergisi, 12(2), 39-46.
Çınar, İ. Ö., Aslan, G. K., Kartal, A., İnci, F. H., & Koştu, N. A. (2015). Annelerin 0-1 yaş bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemlerin incelenmesi. TAF Prev Med Bull, 14(5), 378-86.
Karahan, N., Aydın, R., Güven, D. Y., Benli, A. R., & Kalkan, N. B. (2017). Traditional Health Practices Concerning Pregnancy, Bırth, and the Postpartum Period of Women Giving Birth in the Hospital. Southern Clinics of Istanbul Eurasia, 28(3):190-98.