ZONGULDAK İLİ’NDE 2015-2017 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ORMAN ÜRÜNLERİ İTHALATINDA BİTKİ KARANTİNASI UYGULAMALARI

Son yıllarda ulaşım ve ulaştırma sektöründeki gelişmelerden dolayı global ticaret hacminin artması, zararlı türlerin taşınmasını kolaylaştırarak, zararlıların doğal yayılış hızlarına oranla, daha hızlı bir şekilde yeni alanlara bulaşmasına ve yerleşmesine neden olmaktadır. Küresel ticaret hacminin artmasıyla birlikte, zararlı organizmaların uluslararası ticaret yoluyla yayılmasını önlemek için karantina kontrolleri her zamankinden daha elzem hale gelmiştir. Karantina tedbirleri tarihte ilk olarak, “kara ölüm” olarak bilinen veba hastalığının yayılmasını engellemek için uygulanmıştır. Orta çağ Avrupası’nda limanlara giriş yapmak isteyen gemiler, limanlara girmeden önce kırk gün bekletilmiştir. Uygulama Latince “quadro guinta” olarak ifade edilen 40 günlük bekleme süresinden dolayı karantina adını almıştır. Tarihsel süreçte değişimler ve gelişimler gösteren karantina kavramı uluslararası ticarette çok büyük önem arz etmektedir. Bir zararlının, bir alana bulaşması ve yerleşmesinden sonra yapılacak mücadelenin maddi yönü ve mücadelede başarılı olma ihtimali, zararlının bulaşmasını önlemek için alınacak önlemlerin maliyetleri ile karşılaştırıldığında, zararlıların bulaşmasının engellenmesinin önemi açık bir şekilde görülmektedir. Ülkemizde orman ürünü ithalinde karantina kontrolü yapma yetkisine sahip 48 giriş kapısından birisi olan Zonguldak’ta da Zonguldak Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü tarafından bitki karantinası kontrolleri yürütülmektedir. Yapılan kontrollerde en fazla iade işlemi/ uygunsuzluk bildirimi Monochamus spp.  zararı/varlığı sebebiyle gerçekleşmiştir. 2015-2017 yılları arasında zararlı tespiti nedeni ile gerçekleştirilen 129 uygunsuzluk bildiriminin 120 tanesinin nedeni Monochamus spp.’ dir. Monochmaus spp.’ nin neden olduğu 120 adet uygunsuzluk bildirimi mahrece iade işlemi ile sonuçlandırılmıştır. Monochamus spp. türleri hem Bitki Karantinası Yönetmeliği Ek-1/A listesinde yer almakta hem de Monochamus spp. ile ilgili olarak Bitki Karantinası Yönetmeliği Ek-4 Listesinde, ürün üzerinde Monochmus spp. larvalarının neden olduğu 3 mm’ den büyük deliklerin bulunmaması şartı aranmaktadır. Monochamus spp. Burshaphelenchus xylophilus (Çam Odun Nematodu) isimli zararlı için vektör olması nedeniyle üzerinde önemle durulması gereken bir zararlıdır. Mahrece iade işlemine neden olan diğer zararlı ise Sirex noctilio’ dur ve yalnızca 1 adet bildirime neden olmuştur. Sirex noctilio Bitki Karantinası Yönetmeliği Ek-1/A listesinde bulunmaktadır. Arhopalus spp., Tomicus piniperda, Aconthocinus aedilis ve karantina etmeni olmayan diğer zararlılarla bulaşık 254,987 m³ orman ürününün, uygulanan fümigasyon önleminin ardından gerekli kontrolleri yapılarak yurda girişi sağlanmıştır. İthalat kaydı ile başvurusu yapılan orman ürünlerinin miktar bazında; 2015 yılında  %0,27’si, 2016 yılında %0,55’i, 2017 yılında ise %2,40’ı mahrecine iade edilmiştir. İthalat kaydı ile başvurusu yapılan orman ürünlerinin miktar bazında; %0,073’ü fümigasyon işlemine tabi tutulmuştur. 

QUARANTINE INSPECTION OF FOREST PRODUCTS IMPORTER BETWEEN 2015-2017 IN ZONGULDAK PROVINCE

In recent years, due to the developments in the communication and transportation sector, the increase in the global trade volume facilitates the transportation of the harmful species and causes the pests to spread and settle into new areas more rapidly than the natural spread rates. With the increase in global trade volume, quarantine controls have become more essential than ever to prevent the spread of harmful organisms through international trade. Quarantine measures were first applied in history to prevent the spread of plague disease, known as dark death. Ships seeking to enter ports in Medieval Europe were kept for forty days before entering the ports. The application was named quarantine due to the 40 days waiting time in Latin “quadro guinta”. The concept of quarantine which shows changes and developments in historical process is of great importance in international trade. The importance of preventing the transmission of pests is clearly seen in comparison with the cost of the measures to be taken in order to prevent the contamination of the pest, the financial dimension of the struggle and the possibility of being successful in the struggle. In Zonguldak, one of the 48 entrance gates that have the authority to make quarantine control in the importation of forest products in Turkey, plant quarantine controls are carried out by Zonguldak Directorate of Agriculture and Forestry, Directorate of Plant Production and Plant Health. The highest return / non-compliance statement at the inspections performed is that of Monochamus spp. harmfull / existence. Monochamus spp. is the reason of 120 non-compliance notice of 129 non-compliance notice that were carried out due to detection of pest between 2015-2017 years. The 120 non-compliance notice that is caused by Monochamus spp. was resulted in returned to the origin country. There are Monochamus spp. both the list of Annex-1/A of Plant Quarantine Regulation of Turkey and there are a reguirement statement that “there are not group holes which is bigger than 3 mm caused by Monochamus spp. larvaes” on the list of Annex-4 of Plant Quarantine Regulation of Turkey. Monochamus spp is an important pest because of being vector of Burshaphelenchus xylophilus nematode which is the known as pine wood nematode. Sirex noctilio is the other pest that cause of the return and caused only 1 notification. Sirex noctilio is in the Annex-1/A List of Plant Quarantine Regulation. 254,987 m3 forest product which is contaminated with Arhopalus spp., Tomicus piniperda, Aconthocinus aedilis and the harmful organizms that is not in the quarantina lists, was imported after had been fumigated and controlled. On the basis of quantity of forest products applied with import registration; In 2015, 0,27%, in 2016, 0,55% and in 2017, 2,40% of them were returned. On the basis of quantity of forest products applied with import registration; 0.073% of them were fumigated.

___

  • 1. Anonim (2012). Bitki Karantinası Yönetmeliği, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
  • 2. Anonim (2011). Bitki Karantinası İnspektör Yönetmeliği, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
  • 3. Anonim (2013). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kontrolüne Tabi Belirli Ürünlerin Girişine Yetkili Gümrük İdareleri İle Resmi Kontrollerini Yapmaya Yetkili İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin Belirlenmesine Dair Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
  • 4. Devorshak, C. (2012). History of Plant Quarantine and the Use of Risk Analysis, 20.
  • 5. Ebbels, D. L. (2003). Principles of Plant Health and Quarantine. CAB International, Wallingford.
  • 6. Fulling, E. H. (1942). Plant Life and Law of Man III, Barbeery Eradication, Journal of the New York Botanical Garden 43, New York.
  • 7. Fulling, E. H. (1943). Plant Life and Law of Man IV, Barbeery Currant and Gooseberry and Cedar Control, Botanical Review 9, New York.
  • 8. Mathys, G. & Baker, E.A. (1980) An appraisal of the effectiveness of quarantines. Annual Review of Phytopathology 18, 85–101.