Ayşegül TURAL, Gülsün ŞAHAN, Ayşe Derya IŞIK, Serpil ÖZDEMİR, Hüseyin UYSAL, Onur YILMAZ

Türkiye ve Almanya’daki Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Resim-Metin İlişkileri ve Kullanımları Bakımından Karşılaştırılması

Hayat Bilgisi, bireyleri hayata hazırlama görev ve sorumluluğuna sahip olan önemli derslerden biridir. Hayat Bilgisi sadece bir ders olmaktan da öte toplumun sahip olduğu ahlaki ve kültürel alt yapıyı ve bu alt yapıya dahil olan değerleri ve becerileri de bireylere aktarma noktasında önemli bir paya sahiptir. Bu görevler ve sorumluluklar, Hayat Bilgisi dersine farklı ve önemli bir misyon yüklemiştir. Bu misyon çerçevesinde Hayat Bilgisi dersini en iyi yansıtacak öğrenme araçlardan olan Hayat Bilgisi ders kitaplarının da elbette güncel ve işlevsel olması beklenmektedir. Ders kitaplarının güncel hayatı takip eder nitelikte canlı ve dinamik bir alt yapının eseri olması gerektiği söylenebilir. Hayat Bilgisi ders kitaplarında tasarım, dizayn, resimler ile metinler arasındaki uyum da oldukça önemlidir. Çünkü belirlenen belli başlı temalar altında bireylere kazandırılacak olan kazanımlar, değerler ve beceriler uygun etkinlikler, örnekler ile ders kitabında sunulmaktadır. Bu sunum esnasında da kullanılan etkinlikler, örnek olaylar ya da metinlerin, ilgili olarak birlikte kullanıldıkları görseller ile de örtüşmesi beklenmektedir. Ancak bu şekilde etkili bir öğrenme sürecinden bahsedilebilecektir. Bu çalışmada, Türkiye ve Almanya’daki Hayat Bilgisi ders kitaplarındaki resim-metin uyumu incelenmiş olup, ders kitaplarındaki görsel ve metinlerin kullanımları arasındaki benzerlik ve farklılıklar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ders kitabı, hayat bilgisi, resim-metin uyumu

Comparison of Life Studies Course Textbook in Turkey and Germany from Picture-Text Relations and Usage

Life studies course is one of the important lessons that have the duty and responsibility of preparing individuals for life. Life studies course is not only a lesson but a moral and cultural subdivision that society possesses, and it has a significant share in the transfer of values and skills to individuals. These tasks and responsibilities have put a different and important mission to the life studies course. It is expected that the life studies course textbooks, which are among the learning tools that best reflect the life studies course within the scope of this mission, will of course be updated and functional. Textbooks are expected to be the result of a dynamic and dynamic sub-structure that follows the current life. Style, design, harmony between paintings and texts of life studies course textbooks is also very important. Because the gains, values and skills that will be gained to the individuals under certain determined themes are presented in the course book with appropriate activities and examples. It is expected that the events, occasions or texts used during this presentation will also overlap with the images they are used together with. Only in this way can an effective learning process be mentioned. In this study, the harmony of picture and text in the textbooks of life studies course in Turkey and Germany was examined and the similarities and differences between the uses of picture and texts in textbooks were evaluated.

Keywords:

Course book, life studies course, picture-text,

PDF

___

Alak, G. ve Nalçacı, A. (2012). Hayat bilgisi öğretim programı öğelerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 36-51.
Alpan, G. B. (2004). Ders kitaplarındaki grafik tasarımın öğrenci başarısına ve derse ilişkin tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ayhan, Y. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe ders kitabı resimlemelerinin biçim ve içerik açısından 11 yaş grubuna uygunluğu ve aynı yaş grubu öğrencilerin yaptığı resimlemelerle karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Baş, B., ve İnan Yıldız, F. (2014). İlkokul türkçe ders kitaplarının resim-metin ilişkisi açısından öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 139-151.
Baş, B. ve İnan Yıldız, F(2015) Türkçe 1. Sınıf Ders Kitabının Resim Metin İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi International Online Journal of Educational Sciences, 2015, 7(1), 230- 241.
Ercantürk, O. K. (2015). Türkçe ders kitaplarındaki yazılı metinler ile metin görsellerinin uyumu. Turkish Studies, 10(3), 427-454.
Erkan, A. (1998). Hayat Bilgisi Kitaplarında Resimleme ve Metin İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erol, B. ve Kıroğlu, K.(2012). Hayat bilgisi ders kitaplarının dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 32, 155-176.
Evren Yayınları. (2015). Hayat Bilgisi 2. Sınıf Ders Kitabı.
Kayabekir, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe ders kitabı tasarımında yer alan illüstrasyonların (resimlemelerin) metne uygunluk açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kolaç, E. (2003). İlköğretim dördüncü sınıf türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (1), 105- 137.
MEB. (2016). Hayat Bilgisi 1. Sınıf Ders Kitabı.
MEB (2015). İlköğretim 1, 2 ve 3. sınıflar hayat bilgisi dersi öğretim programı ve kılavuzu. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 01.02.2017 tarihinde alınmıştır
Özkan, R,Tutkun,S,B,(2014) İlköğretim Sosyal Alan Ders Kitaplarinin Görsel Boyut Ve İçerik Tutarliliği Açisindan İncelenmesi, JASSS-The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science-24 , p. 371-386, Spring 2014
Pamuk, İ. Ve Pamuk, A. (2016). Almanya'da Sachunterricht ve Türkiye'de hayat bilgisi ders kitaplarında okulda demokrasi uygulamalarına örnek olarak sınıf başkanı seçimi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5(2), 67-83.
Patton, M, Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün, S. B. Demir, Çeviri Ed. Ankara, Pegem Akademi Yayınları.
Niedersächsisches Kultusministerium. (2006). Kerncurriculum für die grundschule schuljahrgänge 1-4 sachunterricht. http://db2.nibis.de/1db/cuvo/datei/kc_gs_sachunterricht_nib.pdf, adresinden 11.01.2017 tarihinde alınmıştır
San, I. (1983). Sanat Eğitimi Kuramları. Ankara: Tan Yayınları.
Sclach nach im Sachunterricht 1 / 2. (2016). Oldenbourg Schulbuchverlag. München
Tontu, Y. H. (2008). İllüstrasyonların ilköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarındaki görsel etkililik durumlarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara.
Yılmaz, A. (2005) "İlköğretim Okulları İlk Kademde Okutulan Ders Kitaplarının Resimlemeleri Yönünden Değerlendirilmesi", Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yıldırım, A.(2006) "Yeni İlköğretim Programına Göre Hazırlanmış Hayat Bilgisi Ders Kitaplarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi (Elazığ İli Örneği)", Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.