Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin İş Doyumu (Bir Genel Müdürlük Örneği)

Bireyin iş yerinde olumlu çalışma koşullarına sahip oluşu, motivasyonu ve bu durumlara olan tepkisi iş doyumu ile ifade edilmektedir. Bu araştırmanın genel amacı Millî Eğitim Bakanlığı(MEB) personelinin iş doyumu özelliklerini belirlemektir. Çalışma evrenini MEB’e bağlı bir genel müdürlükte çalışan 166 kişi oluşturmaktadır. Çalışma evreninin tamamına ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Ünsal ve Özalp Türetgen (2005) tarafından geliştirilen “Beyaz Yakalı Çalışanlar İçin İş Doyumu Ölçeği” ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 35 maddeden ve 4 boyuttan oluşmaktadır. Araştırma bulgularına göre çalışanlar işlerini monoton bulmakta, kendi başlarına karar alıp uygulama konusunda rahatsızlıklarını dile getirmekte, yaptıkları işin yeteneklerine uygunluğu ve toplumdaki saygınlığı konusunda genelde olumsuz düşüncelere sahip olmakta, işyerlerinde rahatsız edici düzeyde gürültü olduğunu belirtmekte, ücretlerini yetersiz bulmakta, genellikle üstlerinin çalışanlar arası ayrımcılık yaptığını, çoğunlukla iş ortamlarını eğlenceli bulmadıklarını, çalışanların bir bölümü ise üstleri ile iletişimde problem yaşadıklarını belirtmektedir. Çalışanların dikkate değer bir bölümü iş arkadaşları ile çalışma ortamlarında iletişim kopukluğu yaşadıklarını belirtmiştir. Araştırma sorularının çoğunda neredeyse üçde birlik bir kesim çalışan sorulara yanıt vermekten kaçınmıştır. Bağımsız değişkenlerden olan cinsiyet açısından yapılan karşılaştırmalarda anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir. Çalışanların kıdemleri açısından ise kıdem arttıkça terfi sistemini adaletli ve açık bulma oranı ve personelin objektif değerlendirildiği konusundaki olumlu görüş oranı azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İş doyumu, personel, motivasyon

The Job Satisfaction of the Ministry of National Education Personnel (The Case of a General Directorate)

Workers’ conditions in the workplace, motivation and reactions to the existing situations are closely related to their job satisfaction. The general purpose of the current study is to investigate the Ministry of Nation Education (MEB) personnel’s job satisfaction. The universe of the study is comprised of 166 personnel working in a general directorate of MEB. All of the universe was reached to collect data. As the data collection tool, “The White Collar Workers’ Job Satisfaction Scale” developed by Ünsal and Özalp Türetgen (2005) was used. The scale has 35 items and 4 dimensions. The findings of the research have revealed that the workers find their jobs monotonous, feel uncomfortable in terms of making decisions and implementing them, have negative opinions about their jobs in terms of their compliance with their abilities and their status in the society, think that there is disturbing noise in their workplace, find their wages inadequate, think that their superiors generally discriminate against some workers, do not find their work environments enjoyable and some of them are of the opinion that workers experience problems with their superiors. A considerable number of the workers stated that there is a lack of communication with their colleagues. For most of the questions, a considerable number of the workers avoided giving response. The participants’ opinions about their jobs were found to be not varying significantly depending on gender. With increasing length of service, the rate of the workers thinking that the promotion system is just and transparent and that personnel are objectively assessed decreases.

Keywords:

Job satisfaction, personnel, motivation,

PDF

___

Acar, F. M. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Examination of burnout and job satisfaction levels of pre-school teachers in terms of some variables]. Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Mersin: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Ak, Ö. (2016). Cotard Sendromu- Var mıyım? Yok muyum?[Cotard Syndrome-Do i exist or not?]. Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Aralık 2016, Sayı, 589.
Akat, İ. (1984). İşletme Yönetimi [Business Administration]. İzmir: Üçel Yayıncılık.
Ayan, S., Kocacık, F., Karakuş, H. (2009). Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği [The level of job satisfaction of high school teachers and the individual and institutional factors affecting it: Sivas central district sample]. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 18-25.
Avşaroğlu, S., Deniz, M.E. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi [Examining life satisfaction job and professional burnout levels in technical teachers]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:14.
Barutçu, E. ve Serinkan, C. (2008). Günümüzün Önemli Sorunlarından Biri Olarak Tükenmişlik Sendromu ve Denizli’de Yapılan Bir Araştırma [Burnout Syndrome as One of the Important Questions of Today and a Research in Denizli]. Ege Akademik Bakış Dergisi, 8(2), 541-561.
Bilgin, N. (2003). Sosyal Psikoloji Sözlüğü: Kavramlar, Yaklaşımlar [The Dictionary of Social Psychology: Concepts, Approaches], 1.Baskı, İstanbul: Bağlam Yayınları.
Bogler, R. (2002). Two profiles of school teachers: a discriminant analysis of job satisfaction. Teaching and Teacher Education, 18(6), 665–673.
Brouwers, A., Will, J. G., Evers, W. J. G. & Tomic, W. (2001). Self-efficacy in eliciting social support and burnout among secondary-school teachers. Journal of Applied Social Psychology, 31(7), 1474–1491.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö, E., Karadeniz, Ş. ve. Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri [Scientific Research Methods]. 17. Baskı. Ankara: Pegem A Akademi Yayıncılık.
Çekiç, O. (2017). Okul yöneticilerinin duygusal emek ve iş doyumu arasındaki ilişkiye dair bir inceleme [A review of the relationship between school managers' emotional labor and job satisfaction]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi.
Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İşdoyumu [Motivation and Job Satisfaction in Organizations]. Ankara: Anı Yayıncılık.
Düren, A. Z. (2000). 2000’li Yıllarda Yönetim [Management over 2000 years]. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dagıtım.
Employee Job Satisfaction And Engagement Revitalizing a Changing Workforce, Retrieved 25.11.2017, from https://www.shrm.org/hr-today/trends-and-forecasting/research-and-surveys/Documents/2016-Employee-Job Satisfaction-and-Engagement-Report.pdf
Erdem, A. R. (1998). Süreç Kuramlarının Eğitim Yönetimine Katkıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 51-57.
Erdoğan, H. (2017). Ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between the teaching leadership of secondary school administrators and job satisfaction of teachers]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Eren, E. (2008). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi [Organizational Behavior and Management Psychology], 11. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması [Adaptation of Burnout and Maslach Burnout Scale in Doctors and Nurses]. 143–154, içinde: Bayraktar, R. ve Dağ, İ., VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
Ertürk, E., Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: öğretmenler üzerine örnek bir uygulama [Relations between job satisfaction and vocational burnout levels of employees: a sample application on teachers]. Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(1), 41-54.
Eryılmaz, M. K. (1987). İletişim Kanalları ve Motivasyon [Communication Channels and Motivation]. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir: Türkiye.
Judge, T. A. , Parker, S. , Colbert, A. E. , Heler, D. ve Ilıes R. (2001). Job Satisfaction: A Cross-Cultural Review, 25-52, içinde: Enderson, N., Ones, D. Sinangil, H.K. ve Viswesvaran C., Handbook of Industrial, Work and Organizational Psychology: Organizational Psychology, V:2, Sage Publications Inc. California.
Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu [Burnout Syndrome]. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1), 29-32.
Karaköse, T. ve Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri [The effects of teachers' expectation on job satisfaction and motivation in private and public schools]. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2(1), 3-14.
Keser, A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: otomotiv sektöründe bir uygulama [Job satisfaction and life satisfaction relationship: an application in the automotive sector]. Çalışma ve Toplum, 4, 77–96.
Keskin, H., Akgün, A.E. ve Günsel, A. (2008). Örgütsel Adaletsizlik Kavramı, Boyutları ve Yönetimi [The Concept of Organizational Injustice, Dimensions and Management]. Özdevecioğlu, M ve Karadal, H., (eds.), Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar, 1. Baskı, Ankara, İlke Yayınevi.
Kılıç, Ö. S. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul müdürü ve öğretmenlerin iş doyumu (Tokat ili örneği)[ The job satisfaction of school principals and teachers working in primary schools (Tokat province)]. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Kinman, G.and Kinman, R. (2001). The role of motivation to learn in management education. The Journal of Workplace Learning, 13(4), 132-144.
Kurçer, M.A. (2005). Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri [Job Satisfaction and Burnout Levels of Harran University Medical Faculty Physicians]. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2(3),10-15.
Kuruoglu, M. (1995). Motivasyonunu Nümerik Analizi [Numerical Analysis of Motivation]. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99–113.
Maslach, C. and Jackson, S. E. (1986). Maslach Burnout Inventory Manual, 2nd Edition, Palo Alto, Consulting Psychologist Press.
Miner. J.B. (1992). Industrial/Organizational Psychology, New York, McGraw Hill.
Northcraft, G.B. ve Neale, M. A. (1990). Organizational Behavior: A Management Challenge, The Dryden Press, USA, Rinehart and Winston Inc.
Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi [Investigation of Burnout Levels of Teachers]. Retrieved 27.11.2017, from https://www.researchgate.net/publication/311849820_Ogretmenlerinin_Tukenmislik_ Duzeylerinin_Incelenmesi
Özsüer, S. (2016). Occupational motivation and job satisfaction of Turkish secondary school teachers of English and other subjects. Yeditepe University Educational Sciences Institute. İstanbul: Unprinted Master Thesis.
Pascoe, C., Ali, I.M., & Warne, L. (2002). Retrieved 18.12.2017, from http://proceedings.informingscience.org/152002Proceedings/papers/Pasco231YetAn.pdf
Perry, L.(1993). Effects of Inequity on Job Satisfaction and Self Evaluation in National Sample of AfricanAmerican Workers. Journal of Social Psychology, 133(4), 565-573.
Pillay, H., Goddard, R. & Wilss, L. (2005). Well-being, burnout and competence: Implications for teachers. Australian Journal of Teacher Education, 30(2), 22–33.
Rowley, J. (1996). Motivation and academic staff in higher education. Quality Assurance in Education, 4(3), 11- 16.
Sabancı, A. (1994). Eğitim Yönetiminde Çift Yönlü İletişim Yönetilenleri Motivasyon ve İşdoyumu Bakımından Nasıl Etkilemektedir? [How Does Two-Way Communication in Educational Administration Affect Managed Motivations and Job Satisfaction?] Yayınlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya: Türkiye.
Sağır, M. (2016). Yaşlanan iş gücünde iş doyumu: Millî Eğitim Bakanlığı örneği [Job satisfaction in aging work force: Ministry of National Education sample]. Çankaya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Sancar, İ. (1996). İşletmelerde Motivasyon ve İş Doyumu İlişkisi [Motivation and Job Satisfaction in Business]. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
Smith, M., Jaffe-Gill, E. & Seggl, J. (2009). Retrieved 21.10.2017, from http://helpguideorg/mental/stress_signs.htm
Spector, P.E.(1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Cause and Consequences, USA, SAGE Publications.
Sun, H. Ö. (2002). İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma [A Research on Job Satisfaction]. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü.
Telef, B., B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlilikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi [Examination of teachers' self-sufficiency, job satisfaction, life satisfaction and burnout]. Elementary Education Online Dergisi, 10(1),91-108.
Türe, R. (1993). Yöneticilik ve Motivasyon [Management and Motivation]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Tüzemen, G. E. (2004). The overall op Satisfaction and the curriculum satisfaction of teachers at the second cycle of public elementary schools. Middle East Technical University Social Sciences Institute. Ankara: Unprinted Master Thesis.
Ünsal P., Türetgen İ. (2005). Bir İş Doyumu Ölçeği Geliştirme Çalışması [A Job Satisfaction Scale Development Study]. Yönetim, 16(51), 43-55.