İyonlaşma Enerjisi Tanımına Kavramsal Yaklaşım

Kimya kavramsal ağırlıklı ve soyut kavramları çok olan bir bilim dalıdır. Bu kavramların tanımı kavramların içeriğine uygun olarak yapılmalı ve tanımlarda kimya öğretimi de dikkate alınmalıdır. Kavramların sadece bilimsel olarak doğru olması yeterli değildir. Bu araştırmada, “iyonlaşma enerjisi” kavramı kimya öğretiminin amaçları açısından kavramsal olarak incelenmiş ve ders kitaplarında yer alan tanımlar bilimsel görüşü yansıtması ve anlaşılırlığı açısından değerlendirilmiştir. İyonlaşma enerjisini tanımlarken elektronu kopartılacak olan atomun ve bu atomdan kopartılacak olan elektronun konumun belirtilmesi önemlidir. Ancak basım dili İngilizce ve Türkçe olan ders kitaplarında iyonlaşma enerjisi tanımlanırken atomun konumu için “gaz halindeki bir atom” veya “gaz halindeki nötral bir atom”; elektronun konumu içinde “en dış kabuktaki elektron” veya “en gevşek bağlı elektron” ifadelerinin sıklıkla tercih edildiği belirlenmiştir. Ders kitaplarındaki bu tanımların IUPAC’ın tanımı ile uyumsuz olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İyonlaşma enerjisi, alternatif kavramalar, kimya eğitimi, temel kavramlar, ders kitabı

Conceptual Approach towards the Definition of Ionization Energy

Chemistry is a concept-based discipline with numerous abstract concepts. These concepts should be defined appropriately for their content and chemistry education should also be taken into consideration in definitions. Scientific correctness of the concepts is not sufficient. This study analyzes the concept of ionization energy in terms of the targets of chemistry education and evaluates the definitions in textbooks in terms of reflecting scientific opinion and comprehensibility. It is important to indicate the location of the atom from which the electron will be ejected and the electron to be ejected from this atom while defining ionization energy. However, it was observed that the expressions of “a gaseous atom” or “a neutral gaseous atom” were frequently used for the location of the atom and the expressions of “the valence shell electron” or “the loosest-bound electron” were frequently used for the location of electron in the textbooks printed in English or Turkish. These definitions in textbooks do not comply with the definition of the IUPAC.

Keywords:

Ionization energy, alternative conceptions, chemistry education, basic concepts, textbook,

PDF

___

Barke, H. D., Hazari, A. ve Yitbarek, S. (2009). Misconceptions in chemistry: Addressing perceptions in chemistry education. Berlin: Springer.
Barker, V. (2000). Beyond appearances: Students' misconceptions about basic chemical ideas. A report prepared for the Royal Society of Chemistry. London: Royal Society of Chemistry. [http://www.chemsoc.org/networks/learnnet/miscon.htm]).
Ben-Zvi, R., Eylon, B. S., ve Silberstein, J. (1986). Is an atom of copper malleable? Journal of Chemical Education. 63(1), 64.
Bogdan, R., ve Biklen, S. K. (1997). Qualitative research for education. Boston: Allyn and Bacon.
Bretz, S.L. ve McClary, L. (2015), Students' understandings of acid strength: How meaningful is reliability when measuring alternative conceptions? Journal of Chemical Education. 92(2), 212-219.
Coll, R. K., ve Treagust, D. F. (2003). Investigation of secondary school, undergraduate, and graduate learners' mental models of ionic bonding. Journal of Research in Science Teaching,40(5), 464-486.
Gabel, D.L. ve Samuel, K.V. (1987). Understanding the particulate nature of matter. Journal of Chemical Education. 64(8), 695-697.
Genç, Ş. (2008). Sosya-kültürel oluşturmacılık temelinde tasarlanan öğretimin ortaöğretim öğrencilerinin periyodik özellikleri öğrenmeleri üzerine etkisinin belirlenmesi. (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Griffiths, A. K., Thomey, K., Cooke, B., ve Normore, G. (1988). Remediation of student-specific misconceptions relating to three science concepts. Journal of Research in Science Teaching 25: 709-719.
Harrison, A. G., ve Treagust, D. F. (1996). Secondary students' mental models of atoms and molecules: Implications for teaching chemistry. Science education,80(5), 509-534.
IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaughtand A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006-) created by M. Nic, J. Jirat, B.
Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8. doi:10.1351/goldbook Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel yayın dağıtım Tic. Ltd. Şti.
Kılıç, Z., Atasoy, B., Tertemiz, N., Şeren, M., ve Ercan, L. (2001). Fen bilgisi 4-8, konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Akkuş, H., Budak, E., Tümay, H., ... ve Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı öğrenme ortamı için bir fen ders kitabı nasıl olmalı. Ankara: Asil YayınDağıtım.
Nakhleh, M., (1992). Why some students don't learn chemistry: Chemical misconceptions, Journal of Chemical Education, 69(3), 191-196).
Nakiboglu, C. (2003). Instructional misconceptions of Turkish prospective chemistry teachers about atomic orbitals and hybridization. Chemistry Education Research and Practice,4(2), 171-188
National Research Council [NRC].(1996).National science education standards. National Academies Press.
Nussbaum, J. (1981). Towards a diagnosis by science teachers of pupils' misconceptions: An exercise with student teachers. International Journal of Science Education 3: 159-169.
Pauling, L. (1970). General Chemistry. 3. Edition. San Francisco: W.H. Freeman and Company. Sanger, M. J., ve Greenbowe, T. J. (1997). Students' misconceptions in electrochemistry: Current flow in electrolyte solutions and the salt bridge. Journal of Chemical Education, 74(7), 819.
Sanger, M. J., ve Greenbowe, T. J. (1999). An analysis of college chemistry textbooks as sources of misconceptions and errors in electrochemistry. Journal of Chemical Education,76(6), 853.
Schmidt, H.-J. (1997). Students' misconceptions - looking for a pattern. Science Education. 81: 123-135.
Skoog, D. A., Holler, F. J., ve Crouch, S. R. (2007).Principles of instrumental analysis. Thomson Brooks/Cole.
Staver, J. R., ve Lumpe, A. T. (1993). A content analysis of the presentation of the mole concept in chemistry textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 30(4), 321-337.
Taber, K. S. (1998). The sharing-out of nuclear attraction: Or I can't think about physics in chemistry. International Journal of Science Education. 20, 1001-1014.
Taber, K. S., (2002). Alternative conceptions in chemistry: Prevention, diagnosis and cure. London: The Royal Society of Chemistry.
Taber, K. S., ve Tan, K. C. D. (2011). The insidious nature of 'hard-core'alternative conceptions: Implications for the constructivist research program of patterns in high school students' and pre-service teachers' thinking about ionization energy. International Journal of Science Education,33(2), 259-297.
Taber, K.S. (2003). Understanding ionization energy: Physical, chemical and alternative conceptions, Chemistry Education: Research and Practice. 4(2), 149-169).
Talim Terbiye Kurulu [TTK] (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4. ve 5. Sınıflar) Öğretim Programı. https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72.
Tan, K. C. D., Taber, K. S., Goh, N. K., ve Chia, L. S. (2005). The ionization energy diagnostic instrument: a two - tier multiple-choice instrument to determine high school students' understanding of ionization energy. Chemistry Education Research and Practice.6(4), 180-197.
Tan, K. C. D., ve Taber, K. S. (2009). Ionization energy: Implications of pre-service teachers' conceptions. Journal of Chemical Education,86(5), 623.
Tan, K. C. D.,Taber, K. S., Liu, X., Coll, R. K., Lorenzo, M., Li, J., ve Chia, L. S. (2008). Students' conceptions of ionization energy: A cross cultural study. International Journal of Science Education.30(2), 263-283.
Tekin, B. B., ve Nakiboglu, C. (2006). Identifying students' misconceptions about nuclear chemistry. A study of Turkish high school students. Journal of Chemical Education, 83(11), 1712
Tezcan, H. ve Kıpık, M. (2005). Lise 1. sınıf öğrencilerine periyodik tablo öğretiminde yeni bir yaklaşım. Milli Eğitim Dergisi, 33(166), 257-276.
Treagust, D. F. (1988). Development and use of diagnostic tests to evaluate students' misconceptions in science. International Journal of ScienceEducation. 10: 159-169.
Tsaparlis, G. ve H. Sevian (2013). Introduction: Concepts of matter- complex to teach and difficult to learn . G. Tsaparlisand H. Sevian (eds.), Concepts of matter in science education, innovations in science education and technology 19, DOI 10.1007/978-94- 007-5914-5_1
Yalçın, A., ve Kılıç, Z. (2005). Öğrencilerin Yanlış Kavramaları Ve Ders Kitaplarının Yanlış Kavramalara Etkisi Örnek Konu: Radyoaktivite. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 125-141.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.