Özcan Erkan AKGÜN, Ali KIRKSEKİZ, Mehmet Barış HORZUM, Onur İŞBULAN, Mübin KIYICI, Mehmet UYSAL

Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması Derslerine Eleştirel Bir Bakış: Problemler, Beklentiler ve Çözüm Önerileri*

Bu çalışma Türk Eğitim sisteminde öğretmen eğitiminde deneyim ve uygulama basamaklarındaki problemleri ve beklentileri açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Literatür ve uygulamada çok sayıda öğretmen yetiştirme modelleri bulunmaktadır. Öğretmen yetiştirmenin kilometre taşlarından öğretmenlik uygulaması, okul deneyimi gibi derslerde beklenen sonuçların elde edilebilmesi için bu derslerin uygulanması esnasında ortaya çıkan problemlerin ve beklentilerin belirlenmesi ve bunlara uygun çözüm önerilerinin ortaya çıkarılması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada öğretmenlik uygulaması, okul deneyimi gibi dersler ile ilgili yayınlanmış makale, kitap, yüksek lisans ve doktora tezleri incelenerek alan yazında ortaya çıkan problemler ve beklentilerin ortaya konması ve bu problemlere çeşitli öneriler getirilmesi amaçlanmaktadır. Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması ile ilgili 44 yayının içerik analizi yöntemi ile incelendiği araştırmanın sonucunda ülkelere göre okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerinin farklı yöntemlerle işlendiği, öğretim elemanı, uygulama öğretmeni ve uygulama öğrencisi bazında rehberlik, iletişim, dersin işlenişi gibi alt alanlarda birçok problem ortaya çıkmıştır.

A Critical View to School Experience and Application of Teaching Courses: Problems, Expectations and Solution Suggestions

This study aims to reveal problems and expectations in experience and application step of teacher education in Turkish Education system. There are numerous teacher education models in literature and application. In order to obtain expected results from school experience and application of teaching courses which are two of the teacher education milestones, identifying problems that arise during implementation of these courses and expectations of teachers, students, and academicians; giving suggestions that can solve these issues are of utmost importance. With this study it was aimed that to reveal problems and expectations that exist in the literature by examining selected articles, books, master, and doctorate thesis which are dealing with school experience and application of teaching courses. In this study 44 publications were analyzed by content analysis method and it was found that countries use different methods for school experience and application of teaching courses; students, academicians, and teachers have several problems belonging to sub categories such as guidance, communication and conducting the lesson.

PDF

___

Atmiş, S., (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması sürecini değerlendirmelerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Alkan, V., Şimşek, S., Erdem, A.R. (2013). Uygulama okullarındaki yönetici ve eğitici personelin okul deneyimi dersine ilişkin önerileri. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(2), 245-260
Aytaç, A., (2010). Öğretmelik uygulaması kapsamında uygulama öğretim elemanlığının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
Aytaçlı, B. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programında yer alan okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Koç, G. (1998). Öğretmenlik uygulaması dersinin Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi öğrencileri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bermudez, D. G. (2012). I am Getting a Student Teacher--Now What?. Dimensions in Mentoring (pp. 27-43). SensePublishers.
Boreen, J. (2009). Mentoringbeginningteachers: Guiding, reflecting, coaching. StenhousePublishers.
Cansaran, A., İdil, Ö. Ve Kalkan, M., (2006). Fen Bilgisi Eğitimi nabilim Dallarındaki "Okul Deneyimi" uygulamalarının değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 83 - 99.
Cohen, L.,Manion, l. andMorrison, K. (2007). ResearchMethods in Education. 6th edition. London: RoutledgeFalmer.
Coşkun, K., (2011). Öğretmenlik uygulaması I - II derslerinin özel eğitim zihin engelliler öğretmen adaylarının öz - yeterlilik algılamaları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Eroğlu, B., (2011). Öğretmenlik uygulamasının beden eğitimi öğretmeni adaylarının mesleki yeterlilikleri ve mesleğe yönelik tutumları üzerine etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Fraenkel, J. R.,&Wallen, N. (2000). How to Design AndEvaluateResearch in Education (4th Ed.). NY: McGraw-Hill.
Gökçe, B. (2007). Toplumsal Bilimlerde Araştırma. Ankara, Savaş Yayınevi.
Gömleksiz, M. N.,Mercin, L., Bulut, İ. Ve Atan, U., (2006). Okul denetimi II. Dersine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri (Sorunlar ve çözüm önerileri). EurasianJournal of EducationalResearch, 23, 145-158.
Güngördü, A. (1999). Öğretmenlik Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması: Fakülte-Okul İşbirliği.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 5(3), 455-459.
Güven, İ., (2004). Sosyal bilgiler alanı öğretmen adaylarının okul uygulamalarına yönelik görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Kuram ve Uygulama Eğitim Bilimleri, 4(2), 217 - 300.
Katrancı, M. (2008). Öğretmenlik uygulamasında uygulama okulu koordinatörleri ve uygulama öğretmenlerinin görev ve sorumluluklarını yerine getirme düzeyleri (Kırıkkale ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2).
Kazan, Z., (2006). Elektronik gelişim dosyasının eğitim amaçlı tasarlanması ve öğretmenlik uygulaması dersinde kullanımının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Koç, G. (1998). Öğretmenlik uygulaması dersinin Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi öğrencileri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Koç, C. ve Yıldız, H. (2012). Öğretmenlik uygulamasının yansıtıcıları: Günlükler. Eğitim ve Bilim, 37(164), (223 - 236).
Maandag, D.W.,Deinum, J.F., Hofman, W.H.A., &Buitnik, J. (2007).000000"Teachereducation in schools: An internationalcomparison." EuropeanJournal of TeacherEducation 30.2 (2007): 151-173.
Mason, Reagan. "Preservice Teacher Identity." Dimensions in Mentoring. SensePublishers, 2012. 5-12.
Miles, M.,&Huberman, A. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd edition). ThousandOaks, CA: Sage Publications.
Lee, M. J., & McLoughlin, C. (2009). Supporting peer-to-peer e-mentoring of novice teachers using social software. Cases on Online Tutoring, Mentoring, and Educational Services: Practices and Applications: Practices and Applications, 84.
Ören, F. Ş., Sevinç, Ö. S. Ve Erdoğmuş, E., (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 217-246.
Özbal, A. F., (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulması dersinin hedeflerine ulaşma derecesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Sağ, R., (2008). Öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerinden, uygulama öğretim elemanlarından EducationalResearch, 32, 117 - 132. uygulama okullarından beklentileri. EurasianJournal of
Saracaloğlu, A.S., Yılmaz, S., Çöğmen, S. Ve Şahin, Ü., (2011). Sınıf öğretmeni ve adaylarının okul deneyimi dersine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 15 - 32
Seçer, Z. (2010). An analysis of theeffects of in-service teachertraining on Turkishpreschoolteachers' EarlyYearsEducation, 18(1), 43-53.
attitudestowardsinclusion. International Journal of
Şahin, E., Özkılıç, R., (2005). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının uygulama dersleri için hazırlanan uygulama kılavuzu hakkındaki görüşleri. Gazi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 115 - 133.
Şişman, M. (2000). Eğitim bilimine giriş. Pegem Akademi.
Tavşancıl, E.,& Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul
Yıldız, M. A., (2012). Türkçe öğretmenliği lisans programında yer alan "Öğretmenlik Uygulaması" dersinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
Yılmaz, M., (2006). Resim-iş eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi I uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 165 - 185.
Yiğit, N. Ve Alev, N., (2005). Etkili öğretmen yetiştirme açısından okul deneyimi derslerinin değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 91-103.
YÖK, (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri(1982-2007), http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/yok_ogretmen_kitabi/. Erişim Tarihi:19.10.2014