Belediye Mallarının Haczedilemezliği: Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Bir Değerlendirme

Belediyeler mal ve hizmet üretmek veya piyasadan satın alabilmek için borçlanma yoluna başvurabilirler. Eğer belediyeler aldıkları borçları zamanında ödemezler ise alacaklılar haciz yolu ile alacaklarını alma yoluna gidebilirler. Fakat 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediye malları için haczedilemezlik koruması getirilmiştir. Bu koruma alacaklının alacağını almasını engelleyebilmektedir. Anayasa Mahkemesi 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesindeki haczedilemezlik düzenlemelerini anayasaya aykırı bulmazken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yapılan başvurularda ilgili yasal düzenlemelerin mülkiyet hakkının ihlâline neden olduğu sonucuna varmıştır. Dolayısıyla mülkiyet hakkına aykırı olan haczedilemezlik düzenlemesi yerine belediyelerin borçlarını ödemesini sağlayacak yasal düzenlemelerin yapılması uygun olacaktır.

Non-Seizability of Municipal Properties: An Evaluation in the Framework of Decisions of The Constitutional Court and The European Court of Human Rights

Municipal governments may borrow in order to meet financial requirements of producing or purchasing goods and services. If municipal governments do not pay back the debt at maturity date, creditors would prefer to initiate seizure process. However, The Municipal Law of 5393 states that goods of municipal governments are non-seizable. This article may prevent creditors from debt collection. While The Constitutional Court doesn’t find the related arrangement contrary to the Constitution, The European Court of Human Rights finds it as a violation of property right. Thus, instead of conducting non-seizability which is contrary to the property rights there is a need to make legal arrangements to have the municipal governments pay back their debt.

___

  • Akyılmaz, B., Sezginer, M. ve Kaya, C. (2016). Türk İdare Hukuku, 7. Bası, İstanbul: Seçkin.
  • Anayasa Mahkemesi 16.12.2010, E.2007/37, K.2010/114 tarihli Kararı Karşı Oy Yazısı: Osman Alifeyyaz Paksüt06.02.2017 tarihinde www.hukukturk.com adresinden erişildi.
  • Anayasa Mahkemesi 16.12.2010, E.2007/37, K.2010/114 tarihli Kararı Karşı Oy Yazısı: Fulya Kantarcıoğlu, Fettah Oto, 06.02.2017 tarihinde www.hukukturk.com adresinden erişildi.
  • Aşık İ. (2017), 1982 Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Devlet Mallarının Haczedilmezliği, 15.02.2017 tarihinde https://www.vegahukuk.com adresinden erişildi.
  • Aydın M. (2012), Haczedilemeyen Mal ve Haklar, Birinci Baskı, Ankara: Adalet
  • Çelik L. (2017), Belediyenin Haczedilemeyen Mallarına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı Üzerine, 20.02. 2017 tarihinde http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1489.htm adresinden erişildi.
  • Çınar T. (2005), Belediyeler ve Haciz, Memleket Mevzuat Dergisi, Sayı 1, Temmuz, 7-9.
  • Dağ Ö. (2011), Mahalli İdarelerde Şartlı Bağış ve Yardımların Muhasebeleştirilmesi ile Mevzuattaki Uyuşmazlıklar, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, 16, 1-9.
  • Derdiman, R.C. (2015), İdare Hukuku, 5.Baskı, Bursa: Alfa Aktüel.
  • Doğan M. ve Baş A.İ. (2013), Bir Finansman Kaynağı Olarak Belediyelerde Borçlanma, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi. XXXIV, 293-315.
  • Duran L. (1984), Kamusal Malların Ölçütü, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 5, 35-48.
  • Düren, A. (1979), İdare Hukuku Dersleri: Kamu Malları İdarenin Mülkiyete El Atmadan Doğan Tazmin Yükümlülüğü, Ankara: Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları.
  • Hasırcı, H. (2016), Belediye Mallarının Haczi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 64, 2821- 2865.
  • Hanağası İ. (2017), Mülkiyet Hakkı, www.danistay.gov.tr/upload/2_mulkiyethakki.pdf (Erişim Tarihi; 13.03.2017).
  • Grgić A., Mataga Z., Longar M., ve Vilfan A. (2007), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Mülkiyet Hakkı (Çev. Çınar, Ö.H. ve Kaya, A.), Avrupa Konseyi İnsan Hakları El Kitapları, Numara 10, Belçika.
  • Gözübüyük, Ş. (1996), Yönetim Hukuku, 9. Baskı, Ankara: Turhan.
  • Gözübüyük, Ş. ve Tan, T. (2008), İdare Hukuku, 6. Bası, Ankara: Turhan.
  • Gözler, K. (2009), İdare Hukuku, Cilt II, İkinci Baskı, Bursa: Ekin.
  • Gözler, K. (2007), İdare Hukuku Dersleri, Beşinci Baskı, Bursa: Ekin.
  • Gülan, A. (2004), Kamu Malları, Günışığında Yönetim, İstanbul: Filiz.
  • Günday, M. (2002), İdare Hukuku, 6.Bası, Ankara: İmaj.
  • Gündüz İ.O. ve Yakar, S. (2013), Yerel Yönetimlerin İflası ve Türkiye Değerlendirmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 2, 22, 145-164.
  • Karakoç Y. (2005), Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu, İstanbul: Yetkin.
  • Karayalçın Y. (2001), Devlet Borçları- “Devlet Malları Haczedilemez” Kuralı, Özel Hukuk ve Anayasa Mahkemesi Kararları Sempozyumu, 11 Mayıs, 123-149.
  • Kırbaş, S. (1988), Devlet Malları, 2.Baskı, Ankara, Adım Yayıncılık.
  • Kuru, B. (1962), Haczi Caiz Olmayan Şeyler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 19, 277- 326.
  • Kuru, B. (2016), İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflas Hukuku, Birinci Baskı, İstanbul: Legal Nadaroğlu, H. (1989), Mahalli İdareler, 4.Bası, İstanbul: Beta.
  • Onar, S.S. (1966), İdare Hukukunun Umumi Esasları, II.Cilt, Üçüncü Bası, İstanbul: İsmail Akgün
  • Öncü, A.G. (2015), Vergi Hukuku ve Yargılamasına Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Uygulanabilirliği: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Bir Analiz. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi.6,139-190.
  • Pekcanıtez, H., Atalay, O., Özkan, M.S. ve Özekes, M. (2009), İcra ve İflas Hukuku, 7.Bası, Ankara:Yetkin
  • Tuncer S. (2012), Vergi Hukuku ve Uygulaması, Cilt – III, Ankara, Yaklaşım Yayıncılık.
  • Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (1996), Mahalli İdarelerin Yeniden Yapılandırılması Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
  • Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2012), Mahalli İdareler. 7. Bası, Ankara: Seçkin.
  • http://www.migm.gov.tr/2007yiliigenelge adresinden 01.02.2017 tarihinde erişildi.
  • www.hukukturk.com adresinden 26.01.2017, 31.01.2017, 06.02.2017, 11.04.2017 tarihinde erişildi.
  • http://mevzuat.meb.gov.tr/html/1050_606.html, 29.08.2018 tarihinde erişildi.
  • www.kazanci.com adresinden 20.02.2017 tarihinde erişildi.
  • http://hudoc.echr.coe.int/tur# adresinden 20.02.2017 tarihinde erişildi.