5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Çerçevesinde Para Piyasalarında Manipülasyon: Hukuki Değerlendirmeler

Manipülasyon, bazı piyasa katılımcılarının yapay fiyat hareketleri yaratarak piyasalardaki arz ve talebi etkilemeleri, tasarruf sahiplerini gerçeğe aykırı ve yanıltıcı şekilde yönlendirmeleri ve sonuçta piyasalarda adil fiyatlamanın gerçekleşmesini engelleyen işlem ve davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Bu tür uygulamalar yatırımcıların piyasaya olan güvenlerini zedelediği gibi kontrol altına alınamazsa özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerinde ciddi zararlara yol açabilmektedir. Bu nedenle ülkelerin piyasa düzenleyici kurumları piyasaların güvenliği ve ekonomik düzenin sağlanması açısından piyasaya zarar veren bu tip davranışları yasaklamakta ve bu davranışları gerçekleştirenlere karşı ciddi yaptırımlar uygulamaktadır. Türk hukukunda, sermaye piyasalarında manipülasyon (piyasa dolandırıcılığı) 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (SerPK) ile yasaklanmış iken, para piyasalarında benzeri uygulamalara ilişkin yasal düzenleme 25 Şubat 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7222 sayılı Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na eklenen 76/A maddesi ile hukukumuzda ilk defa düzenlenmiştir. Bu çalışmada, Kanuna yeni eklenen manipülasyon ve yanıltıcı işlemlere ilişkin 76/A ve 146/1-s maddelerinin uygulanmasında karşılaşılabilecek sorunlar irdelenerek;Avrupa Birliğidüzenlemeleri veAmerikan hukukunda yer alan manipülasyona ilişkin uluslararası düzenlemelerilebaştaSerPK olmak üzere ilgili diğer ulusal mevzuat hükümleri ışığında bahse konu sorunlara çözüm önerileri sunulmaktadır.

Manipulation In Money Markets Within The Scope of Banking Law: Legal Considerations

Market manipulation is one such class of illegitimate conduct of market participants which perverts the fair market price formation by providing artificial price fluctuations that affect supply and demand or directing depositors by giving false or misleading signals. Such illegalities undermine public confidence in financial market integrity and causes severe damages in emerging and developing economies. An effective prohibition on manipulation and sound sanctions are thus imposed by the market regulatory agencies of the countries in order to maintain economic order and to promote market integrity.As manipulation in capital markets has been prohibited under the Capital Markets Act No. 6362; following its publication in the Official Gazette No. 28513 dated 15.02.2020 No. 7222 repealing the Banking Act No. 5411, article 76/A and 146/1-s also introduce new regulations to combat manipulation in money markets. This study examines possible issues arising from the implementation of the new articles on manipulation in money markets and provides some substantive solutions for the regulative deficiencies in the light of the EU and the US perspective and the provisions of the related national legislations including the Capital Markets Act No. 6362.

PDF

___

Alkhamees, A. (2012), "Private Action As A Remedy Against Market Manipulation İn The USA",Journal of Financial Regulation and Compliance, 22.05.2020 tarihinde https://doi.org/10.1108/13581981211199416 adresinden erişildi.
Bayındır, S., (2011), Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Manipülasyon Suçu, İstanbul.
Baysal, İ. O., (2011), Sermaye Piyasasında Manipülasyon Suçu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Bostancı, F. ve Kadıoğlu, E., (2011), “Sermaye Piyasası Suçları”, Standart Ekonomi ve Teknikler Dergisi, Ankara, 564, 98-101.
Chambers, N., (2004), “Sermaye Piyasalarında Manipülasyon ve İMKB’deki Örnekleri”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 24, 62-72.
Chitimira, H., (2018) Market Abuse Regulation in South Africa, the United States of America and the United Kingdom, Malaga.
Cox, J. D./ Hillman, R. W./Langevoort, D. C., (2009), Securities Regulation-Cases and Materials.
Dursun, S., (2012), Sermaye Piyasasında Gerçeğe Aykırılıktan Doğan Suçlar, İstanbul: On İki Levha
Ege, İ./ Ege, Ö., (2017), Sermaye Piyasasında Yatırımcının Korunması, Ankara.
Erdinç, B., “İdari Yaptırımların Kavramsal Çerçevesi ve Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması” Ankara Barosu Dergisi, 2012/2, s. 241-276. 22.05.2020 tarihinde http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/2012-2/10.pdf adresinden ulaşılmıştır.
Evik, A. H., (2004), Sermaye Piyasası Araçlarının Değerini Etkileyebilecek Aldatıcı Hareketler Yapma (Manipülasyon) Suçları, Ankara: Seçkin.
Evik, A. H., “İşleme ve Bilgiye Dayalı Manipülasyon Suçları”, Uğur Alacakaptan’a Armağan (Editör: Prof. Dr. Mehmet Murat İnceoğlu), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, C. 1, Haziran 2008, 311- 330.
Graeme, M., (2014), Reforming The Regulation, of Financial Market Manipulation, University of Sydney, 22.05.2020 tarihinde https://pdfs.semanticscholar.org/c4e3/f24d685ace4834e5f529a00fc49131ad823b.pdf adresinden erişildi.
Kangal, Z. T., (2019) Kabahatler Hukuku, 2. Baskı, İstanbul: Oniki Levha.
Kılıç, S., (2008), Sermaye Piyasası Düzenlemelerinde Fayda Maliyet Analizleri: Teoriler, Araçlar ve Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma, İstanbul.
Manavgat, Ç., (2008), Sermaye Piyasasında İşleme Dayalı Manipülasyon ve Özel Hukuk Bakımından Sonuçları, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yay. 443, Ankara.
Özger, E. B., (2017), Sermaye Piyasası Kanununda Manipülasyon Suçu, Ankara. Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu. 2014. Finansal Piyasalar, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitabı, İstanbul.
Seyman, H., (2010), İMKB Hisse Senedi Piyasasında Manipülasyon ve Engellemeye Yönelik Tedbirler, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
Şensoy, D., (2013) “Manipülasyon; Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, Uygulanacak Tedbirler ve Yaptırımlar” Ankara Barosu Dergisi 2013/3, 371-399.
Varış Tezcanlı, M., (1996) İçeriden Öğrenenlerin Ticareti ve Manipülasyonlar, İstanbul: İMKB
Yanlı, V., (2004) “Sermaye Piyasası Hukuku Çerçevesinde Bilgiye Dayalı Manipülasyon Suçları”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 22/ 4, 23-44.
Yüce, A. A., (2012), Sermaye Piyasasında Manipülasyon, TBB Dergisi, 98, 363-389.
İnternet kaynakları
https://eur-lex.europa.eu, Son erişim: 01.09.2020
https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.goruntule?pTutanakId=2502, Son erişim: 01.09.2020
https://www.sec.gov/answers/about-lawsshtml.html, Son erişim: 20 Ekim 2011.