YENİLENEBİLİR ENERJİ, FİNANSAL GELİŞME VE İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ: PANEL VERİ ANALİZİNDEN KANITLAR

Çalışmada BRICS ve MINT ülkelerinde 2001-2019 yenilenebilir enerji, finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler ampirik sınamalar aracılığıyla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ampirik sınamalar için panel veri analizi tekniklerine başvurulmuştur. Öncelikle değişkenler için yatay kesit bağımlılığı ve homojenlik sınaması yapılmıştır. Ardından ikinci nesil birim kök testi, eşbütünleşme testi yapılmış ve panel OLS ile eşbütünleşme katsayıları tahmin edilmiştir. Son olarak da Dumitrescu-Hurlin nedensellik testi yardımıyla değişkenler arası nedensellik ilişkileri incelenmiştir. Yapılan panel eşbütünleşme testinin bulgularına göre yenilenebilir enerji, finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dumitrescu-Hurlin nedensellik testi sonunda finansal gelişmeden ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu bulunmuştur. Ayrıca finansal gelişmeden yenilenebilir enerjiye doğru da tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

___

  • Ağayev, S. (2012). “Geçiş Ekonomilerinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1): 155-164.
  • Ağazade, Seymur ve Karakaya, Aykut. (2019). “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme: OECD Ülkeleri Örneğinde Panel Nedensellik Analizi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2): 471-484.
  • Akhtar, M. H., Sheikh, M. R. ve Altaf, A. (2016). “Financial Development, Energy Consumption and Trade Openness Nexus: Empirical Evidence from Selected South Asian Countries”, Pakistan Journal of Social Sciences, 36(1): 505-518.
  • Arıç, K. H. (2014). “The Effects of Financial Development on Economic Growth in the European Union: A Panel Data Analysis”. International Journal of Economic Practices and Theories, 4(4): 466-471.
  • Aydın, M., Mehmet, A. K. ve Altuntaş, N. (2013). “Çevre Ülkelerinde Finansal Gelişme ile Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2): 1-14.
  • Boz, F. Ç., Çınar, Ö. ve Temelli, F. (2017). “The Relationship Between Energy Consumption, Financial Development and Economic Growth: An Analysis on the ASEAN Countries”, Balkan Journal of Social Sciences, 6(12): 36-52.
  • Bozoklu, Ş. ve Yılancı, V. (2013). “Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmekte Olan Ekonomiler İçin Analiz”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2): 161-187.
  • Burakov, D., ve Freidin, M. (2017). “Financial Development, Economic Growth and Renewable Energy Consumption in Russia: A Vector Error Correction Approach”, International Journal of Energy Economics and Policy, 7(6): 39–47.
  • Caporale, G. M., Rault, C., Sova, A. D. ve Sova, R. (2015). “Financial Development and Economic Growth: Evidence from 10 New European Union Members”. International Journal of Finance & Economics, 20(1): 48-60.
  • Caporale, G. M., Serguieva, A. Ve Wu, H. (2009). “Financial Contagion: Evolutionary Optimization of a Multinational Agent‐Based Model”. Intelligent Systems in Accounting, Finance & Management: International Journal, 16(1‐2): 111-125.
  • Çeştepe, H. ve Yıldırım, E. (2016). “Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12): 12-26.
  • Çeştepe, Hamza ve Tatar, Havanur Ergün. (2022). “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Ülkeleri için Panel Asimetrik Nedensellik Analizi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1): 542-560.
  • Demirci, B. (2019). “Financial Development, Renewable Energy and Economic Development: Evidence from Turkey”, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sürdürülebilir Enerji Master Programı, İzmir.
  • Doğan, B., ve Değer, O. (2016). “Enerji tüketimi, finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Hindistan örneklemi”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 11(44): 326-338.
  • Dumitrescu, E. I. ve Hurlin, C. (2012). “Testing for Granger non-causality in Heterogeneous Panels”, Economic Modelling, 29(4): 1450-1460.
  • Erataş, F.& Başcı Nur. H. ve Özçalık, M. (2013). "Feldstein-Horioka Bilmecesinin Gelişmiş Ülke Ekonomileri Açısından Değerlendirilmesi: Panel Veri Analizi", Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2): 18-33.
  • Göçer, İ. (2013). "Seçilmiş OECD Ülkelerinde Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliği: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eş–Bütünleşme Analizi", Journal of Yaşar University, 8(30): 5086-5104.
  • Gövdere, B. ve Can, M. (2015). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi”. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1):101- 114.
  • Hassan, M. K., Sanchez, B. ve Yu, J. S. (2011). “Financial Development and Economic Growth: New Evidence from Panel Data”. The Quarterly Review of economics and finance, 51(1): 88-104.
  • İnançlı, S., Altıntaş, N. ve İnal, V. (2016). “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: D-8 Örneği”. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4): 36-49.
  • Kar, M. ve Pentecost, E. (2000). “Financial Development and Economic Growth in Turkey: Further Evidence on the Causality Issue”. Loughborough University Department of Economics, Economic Research Paper, No 00/27: 1-27.
  • Khan, M. K., Khan, M. I., ve Rehan, M. (2020). “The Relationship Between Energy Consumption, Economic Growth and Carbon Dioxide Emissions in Pakistan”. Financial Innovation, 6:1-13.
  • Komal, R. ve Abbas, F. (2015). “Linking Financial Development, Economic Growth and Energy Consumption in Pakistan”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 44: 211-220.
  • Marques, A. C., & Fuinhas, J. A. (2011). “Drivers Promoting Renewable Energy: A Dynamic Panel Approach”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15(3): 1601-1608.
  • Menegaki, A. N. (2011). Growth and Renewable Energy in Europe: A Random Effect Model with Evidence for Neutrality Hypothesis. Energy economics, 33(2): 257-263.
  • Mercan, M. ve Göçer, İ. (2013). “The Effect of Financial Development on Economic Growth in BRIC–T Countries: Panel Data Analysis”. Journal of Economic & Social Studies (JECOSS), 3(1):199-216.
  • Özcan, B. ve Arı, A. (2011). “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği”, Business and Economics Research Journal, 2(1): 121-142.
  • Özcan, B., & Öztürk, I. (2019). “Renewable Energy Consumption-Economic Growth Nexus in Emerging Countries: A Bootstrap Panel Causality Test”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 104:30-37.
  • Pao, H. T., & Fu, H. C. (2013). “Renewable Energy, Non-Renewable Energy and Economic Growth in Brazil”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 25:381-392.
  • Pesaran, M. H. (2007). “A Simple Panel Unit Root Test in The Presence of Cross‐Section Dependence”. Journal of Applied Econometrics, 22(2): 265-312.
  • Pesaran, M. H. ve Yamagata, T. (2008). “Testing Slope Homogeneity in Large Panels”. Journal of Econometrics, 142(1): 50-93.
  • Rahman, M. M., & Velayutham, E. (2020). “Renewable and Non-Renewable Energy Consumption-Economic Growth Nexus: New Evidence from South Asia”. Renewable Energy, 147: 399-408.
  • Sadorsky, P. (2011). “Financial Development and Energy Consumption in Central and Eastern European Frontier Economies”, Energy Policy, 39: 999- 1006.
  • Twidell, J. ve Weir, T. (2015). “Renewable Energy Sources”, Oxon: Routledge Taylor & Francis Group.
  • Uslu, H. (2022). “Türkiye’de Finansal Gelişme ve Enerji Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmalı Bir Analiz”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1):187-217.
  • Wen, J., Mughal, N., Zhao, J., Shabbir, M. S., Niedbała, G., Jain, V., ve Anwar, A. (2021). “Does Globalization Matter for Environmental Degradation? Nexus among Energy Consumption, Economic Growth, and Carbon Dioxide Emission”. Energy policy, 153:112230.
  • Westerlund, J. (2008). “Panel Cointegration Tests of the Fisher Effect”, Journal of Applied Econometrics, 23(2):193-233.
  • Yeniel, M. S. (2009). “The Relationship Between Economic Growth and Financial Development in The EU Member and Candidate Countries: Evidence from Dynamic and Static Panel Data Models”. Doktora Tezi, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü.