Luan Starova’nın Keçiler Dönemi Romanına Bir Bakış

Keçiler Dönemi; farklı dinden, ideolojiden, milletten insanlara ve silinip giden imparatorluklara ev sahipliği yapmış Balkanlar’ın adeta modern destanıdır. Roman, daha isminden itibaren alışılagelmiş tarih/devir anlayışına başkaldırır. Üsküp şehri eserde “labirent mekân”a dönüşürken, romanın temel izleklerinden olan “göç”ün trajik boyutu “nehir/ su” imgesi üzerinden anlatılır. Ölüm, arayış, yolculuk ve yeniden doğuş arketiplerini barındırması yönüyle “arketipçi eleştiri” (archetypal criticism) bağlamında incelenmeye müsait olan roman; dilin yersiz yurtsuzlaşması, ötekilik ve azınlık vurgusu, bireyin zorunlu olarak bilhassa dilde siyasallaşması, politik ve kolektif söylemi taşıması bakımından da “minör edebiyat”a eklemlenir. Kuzey Makedonya’da yaşayan Arnavut asıllı Starova; romanlarını Makedonca başta olmak üzere, Fransızca ve Arnavutça yazmak suretiyle daha ziyade majör dilde edebî ürün vermektedir. Romanda, gönderge (référence), parodi (parody), yeniden yazma (réécriture) ve ekfrasis (ekphrasis) boyutunda “metinlerarasılık/göstergelerarasılık” tekniklerinden faydalanılmıştır. Bu çalışma Starova’nın derin yapıda yoğun imgesellik barındıran, entelektüel altyapısı diyalog kurduğu diğer yazarlar, şairler ve ressamlar ile zenginleştirilmiş Keçiler Dönemi romanının bahsi geçen kuramlar çerçevesinde, genel hatları itibariyle incelemesini içermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Keçiler Dönemi, Minör Edebiyat, Arketipçi Eleştiri, Metinlerarasılık, Ekfrasis

A Review of Luan Starova’s Novel The Time of the Goats

The Time of the Goats is the modern epic of the Balkans, which has hosted people from different religions, ideologies, nations and empire. The novel, starting from its name, revolts against conventional understanding of history/era. When Skopje turns into a “labyrinth city” in the work, the tragic aspect of the “migration” is told through the image of the river. The Time of the Goats is suitable for analysing in the context of “archetypal criticism” by containing archetypes of death, seeking, journey and rebirth. The book is also articulated to “minor literature” in terms of alterity, minority emphasis, linking the individual to politics and carrying the collective rhetoric. Albanian writer Starova, who lives in North Macedonia, wrote his novels mainly in Macedonian, French and Albanian. He mostly produces literary works in major languages. Intertextuality/ intersemiotic techniques (référence, parody, réécriture, ekphrasis etc.) are used in the novel. This study includes an overview of the novel The Time of the Goats in the context of mentioned theories.

Keywords:

The Time of the Goats, Minor Literature, Archetypal Criticism, Intertextuality, Ekphrasis,

PDF

___

Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık // Göstergelerarasılık. Ankara: Kanguru.
Aktulum, K. (2014). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Kanguru. Anar, T. (2015). Sonsuzluğun Yüzleri. İstanbul: Akıl Fikir.
Angelopoulos, T. (Yön.). (1991). Leyleğin Geciken Adımı (To Meteoro Vima Tou Pelargou) [Film]. Centre du cinéma grec-Arena Film-Vega Film-Theo Angelopoulos- Erre Produzioni (Yap.). Yunanistan.
Angelopoulos, T. (1995). Ulis’in Bakışı (To Vlemma tou Odyssea) [Film]. Phoebe Economopoulos-Eric Heuman-Giorgio Silvagni (Yap.). Yunanis- tan.
Bektaş, G. (2015). Üsküp’te Osmanlı Tiyatrosu. Mimar.ist: Dört Aylık Mimarlık Kültür Dergisi, (54), 78-83.
Ata’nın Gizemli Hayatı (2008, 19 Eylül). Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/atanin-gizemli-hayati-9938706.
Bachelard, G. (2006). Su ve Düşler. (Olcay Kunal, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Barthes, R. (2016). Yazının Sıfır Derecesi-Yeni Eleştirel Denemeler. (Tahsin Yücel, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Campbell, J. (2013). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (Sabri Gürses, Çev.). İstanbul: Kabalcı.
Chagall M. (1957). Les amoureux de Vence. (16 Şubat 2020) Erişim adresi: http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2015/impressionist-modern-art-evening-sale-l15006/lot.48.html
DARM: Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Devlet Arşivleri (2020). Üsküp Departmanı, Üsküp, Kuzey Makedonya. (13 Şubat 2020,) Erişim adresi: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Panorama_od_Skopje,_sta- ra_slika.tif
Daudet, A. (2000). Mösyö Seguin’in Keçisi. Değirmenimden Mektuplar I. (Sabri Esat Siyavuşgil, Çev.). İstanbul: Cumhuriyet-Dünya Klasikleri Dizisi: 116.
Demirci, N. (2009, 5 Mayıs). Balkanların romanında tarihin izini sürmek… Erişim adresi: https://www.bisav.org.tr/Bulten/35/595/ balkanlarin_romaninda_tarihin_izini_surmek.
Eliade, M. (2003). Dinler Tarihine Giriş. (Lale Arslan, Çev.). İstanbul: Kabalcı.
Eliuz, Ü. (2016). Oyunda Oyun Postmodern Roman. İstanbul: Kesit.
Gürel, Z. (2013, 5 Temmuz). Yitik zamana iz düşen roman… Erişim adresi: https://www.aydinlikgazete.com/images/dosyalarim/ kitapeki/2013/sayi71.pdf.
Ibrahimi, S. M. (April 9-11, 2018). The Place And Significance Of Ottoman Judicial Records In The Novels Of Luan Starova As Representative Of Macedoninan Literature. 1st International Congress on New Horizons in Education and Social Sciences (ICES 2018), 53-58.
Jung, C. G. (2017). Dört Arketip. (Zehra Aksu Yılmazer, Çev.). İstanbul: Metis.
Jung, C. G. (2001). İnsan Ruhuna Yöneliş. (Engin Büyükinal, Çev.). İstanbul: Say.
Karakuş, E., Uçkun, R. (2012). Balkan Halklarının Kimlik Belgeleri: “Kül Kalesi (Siciller)” Romanı Üzerine Bir Değerlendirme. Prof. Dr. Fikret Türkmen Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi.
Mančevski, M. (Yön.). (1994). Yağmurdan Önce (Pred Doždot) [Film]. Marc Baschet (Yap.). İngiltere-Fransa-Makedonya.
MK Türk Tiyatrosu (2020). Millî Kurum Türk Tiyatrosu’nun Kuruluş Tarihçesi. (30 Kasım 2020) Erişim adresi: http://www.turktiyatrosu.mk/tr/mll-kurum-trk-tyatrosunun-kurulu-tarhes.
Parla, J. (2014). Babalar ve Oğullar. İstanbul: İletişim.
Poetry Foundation (2020). Gaius Valerius Catullus. (16 Ocak 2020) Erişim adresi: https://www.poetryfoundation.org/poets/gaius-valeri- us-catullus
Uzundemir, Ö. (2009). Resim ve Edebiyat İlişkisinde Kadın İmgesi: Percy Bysshe Shelley’nin Şiirinde Medusa, Nazım Hikmet’te Jokond. Bilig, (51), 231-244.