194201

TÜRK - YUNAN SİYASİ İLİŞKİLERİNDE AZINLIKLARIN DİNİ KURUMLARI MESELESİ

Yunanistan, 433 yıl Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra 24 Nisan 1830 yılında bağımsız bir devlet haline gelmiştir. O günden Bugüne iki ülke arasında çeşitli sorunlar yaşanmıştır. Bu sorunlardan biri Fener Rum Patrikhanesi meselesidir. Çünkü Fener Rum Patrikhanesi ve Metropolitleri ”Büyük Yunanistan“ı kurma hayaliyle, Osmanlı Devleti ve Türk Milli Mücadele dönemindeki faaliyetleri sebebiyle tartışma konusu olmuştur. Lozan görüşmelerinde de Patrikhanenin konumu çeşitli tartışmalara neden olmuş ve konu bugün de hala tartışılmaya devam etmektedir. Diğer sorunlarda olduğu gibi Patrikhane meselesi de ülkelerin liderleri arasındaki ilişkilere ve devreye giren üçüncü aktörlere bağlı olarak inişli çıkışlı bir seyir izlemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türk, Yunan, Azınlık, Din, Fener Rum Patrikhanesi

...

Greece, after 433 years of ruling under the Ottoman Empire, had obtained its freedom on 24 April 1980. Since then, various problems occurred between the two countries. One of these problems is the issue of the Patriarchate of Fener Rum. Because, Patriarchate of Fener "Rum" had been a question due to his activities of Patriarchate and Metropolitans towards to establishment of The Great Greece State in the period of Otoman State, during the Turkish National Struggle. During the Lousanne Conference, it had been caused of discussion that position of Patriarch and this issue have been discussing today. As with other problems, The Patriarchate issue, depending on the relationship between the leaders of the country and the third actors in a rolling continues.

Keywords:

Patriarchate of Fener Rum, Greece, Religion,

___

Bibliyografya
Alexsandris, Alexis, “The Expulsion of Konstantine VI: The Ecumenical Patri-archate and Greek Turkish Relations, 1924-1925”, Balkan Studies, 22/1981, Selanik 1981.
Anagnostopulu, Athanasios, “Tanzimat ve Rum Milletinin Kurumsal Çerçe-vesi, Patrikhane, Cemaat Kurumları, Eğitim”, 19. Yüzyıl İstanbul’unda Gayri Müslimler, Edt. Pinelopi Stathis, Çev. Foti ve Stefo Benlisoy, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul 2003.
Arı, Kemal, Büyük Mübadele ve Türkiye’ye Zorunlu Göç 1923-1925, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul 1995.
Atalay, Bülent, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin Siyasi Faaliyetleri (1908-1923), Tarih ve Tabiat Vakfı Yay., İstanbul 2001.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri III (1918-1937), Ankara 1961.
Benlisoy, Yorgo; Macar, Elçin, Fener Patrikhanesi, Ayraç Yay., Ankara 1996.
Çimani, Prokopiu, Apo İpsili Skopia İ Patriarhe Konstantinupoleos, (1775-1972) c. 2, Atina 1981.
Cin, Turgay, Yunanistan’daki Müslüman Türk Azınlığın Din ve Vicdan Özgürlü-ğü (Baş Müftülük ve Müftülükler Sorunu), Seçkin Yay., Ankara 2003.
Dimitriu, Mavropulu, Patriarhike Selides, To İkumenikon Patriarhion apo 1878-1949, Atina, 1960.
Ercan, Yavuz, Osmanlı Yönetiminde Gayrimüslimler, Turhan Kitabevi, Ankara 2001.
Erim, Nihat, “Devletlerarası Hukuku ve Siyasî Tarih Metinleri”, Osmanlı İmparatorluğu Andlaşmaları, AÜ, Hukuk Fakültesi Yay., Ankara 1953, c. I.
Eryılmaz, Bilal, Osmanlı Devletinde Millet Sistemi, Ağaç Yay., İstanbul 1992.
Griçopulos, “Yermanos V ” Thiriskeftiki ke İthiki Engiklopedia (ΘHE) Atina, 1964, IV/399.
Gülersoy, Çelik, “Vahiy ve Çevre” Cumhuriyet, 22 Ekim 1995.
İnci, Salih, “Dinler Tarihi Açısından Heybeliada Ruhban Okuluna Genel Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya 2007.
.......... “Batı Trakya’da Yeni Müftü Seçimi ve Türk Azınlığın Problemleri”, Altınoluk, Mart 2007, S. 253.
İnönü, İsmet, İsmet İnönü'nün Hatıraları (1923-1938), İstanbul 1998, Cumhuri-yet, c. II.
Kenanoğlu, M. Macit, Osmanlı Millet Sistemi Mit ve Gerçek, Klasik Yay., İstanbul 2004.
Macar, Elçin, Cumhuriyet Döneminde İstanbul Rum Patrikhanesi, İletişim Yay., İstanbul 2003.
Meray, Seha L., Lozan Barış Konferansı Tutanakları-Belgeler, Yapı Kredi Yay., İstanbul 1993, c. I.
Milas, Herkül, Geçmişten Bu Güne Yunanlılar Dil, Din ve Kimlikleri, İletişim Yay., İstanbul 2003.
Özyılmaz, Emre, Heybeliada Ruhban Okulu, Tamga Yay., Ankara 2000.
Pontus Meselesi, Matbuat Müdüriyet-i Umumiyesi Yay., Ankara 1338 (1922).
Proceedings of the International Conference on TURKISH-GREEK RELATIONS, Issues Solutions Prospect March 9, Edt. Fuat Aksu, Istanbul 2006.
Soysal, İsmail, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye’nin Siyasal Andlaş-maları (1920-1945), Ankara 1989, c. I.
Stavridu, Vasiliu, O İkumenikos Patriarhis Dimitrios (Papadopulos) (1972-1991), Ekdotikos İkos Adelfon Kiriakidi, Selanik 2001.
Şahin, M. Süreyya, Fener Patrikhanesi ve Türkiye, Ötüken Yay., İstanbul 1980.
Şimşir, Bilal N., Lozan Telgrafları 1922-1923, TTK Yay., Ankara 1990, c. I.
Tosun, Ramazan, “Patrik VI. Konstantin Arapoğlu’nun Mübadelesi”, Askeri Tarih Bülteni, S. 46, Şubat 1999.
Ulubelen, Erol, İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye, İstanbul 1967.