HIRİSTİYANLIĞIN ARNAVUTLUK VE KOSOVA’YA GİRİŞ VE YAYILIŞ SÜRECİNE KISA BİR BAKIŞ – (2)

Hıristiyanlık, Doğu’da neşet etmesinin ardından seri bir şekilde Batı’ya doğru yayılarak gelişmiştir. Pavlus’un seyahatleri neticesinde Balkanların büyük bir kısmında ve özellikle sahillerde yaşayan topluluklar arasında Hıristiyanlığın ilk tohumları atılmıştır.Balkanların iç bölgelerinde yaşayan ve günümüzde Arnavutların ataları kabul edilen İliryalılar ise yaşadıkları coğrafi konuma göre Hıristiyanlık ile değişik zamanlarda tanışmışlardır. Bu konu ile ilgili tarih içerisinde çeşitli görüşler ileri sürülmüştür.Bu makalede, Arnavutluk ve Kosova’da Hıristiyanlığın yayılışı ve ilk Hıristiyan kiliselerinin kurumsallaşma süreci konu edinmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Arnavutluk, Kosova, Hıristiyanlık, Kilise

...

Christianity, after the rise in East, has expanded to West fast. As a result of Paul’s missionary journeys, the seeds of Christianitywere firstly thrown to a major part of the Balkans and especially among the people who live in sea sides. The Illyrians-ancestors of Albanians- who lived in the internal regions of the Balkanshave acquainted with Christianity at various times according to their geographic location. Many different claims have been suggested on this subject throughout history. This article takes as subject-matter the spread of Christianity and Kosovo, and the institutionalization of the first Christian churchesin Albania.

Keywords:

Albania, Kosovo, Christianity, Church,

___

Bibliyografya
Ahmedi, Abib, Theranda – Prizreni Ndër Shekuj, Orient Yay., Prizren 1996.
Barışıç, Franjo, Dosadaşnji Pokuşaji Ubikacije Grada Justiniana Prima, ZFF VII-1, Beograd 1963.
Boshtrakaj-Camaj, Kujtime, “Roli i Perandorëve Romakë për Fuqizimin e Krishterimit në Dardani Gjatë Shekujve IV-VI”, Gjurmime Albanologjike, Seria e Shkencave Historike, Instituti Alba-nologjik, KGT Yay., sy. 37, Prishtinë 2008.
Demiraj, Shaban, Gjuhësi Ballaknike, Üsküp 1994.
Hill, Stephan, Aspekte Të Shqipërisë Mesjetare Para Pushtimit Turk(6), “Bujku”, Günlük Gazete, 19 Mayıs 1995.
Hoxha, Gëzim, “Procesi i Kristianizimit në Provincën e Prevalit Deri Në Fillim të Shekullit VII” Kirshtërimi Ndër Shqiptarë, Simpozium Ndërkımbëtar Tiranë, 16-19 Nëntor 1999, Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë, Shkodër 2000.
İbrahimi, Nexhat, İslami Dhe Muslimanët Në Tokat Shqiptare Dhe Në Ballkanin Mesjetar /Shekujt IX-XIV/, Logos-A Yay., Shkup 2003.
İbrahimi, Nexhat, İslami Në Trojet İliro-Shqiptare Gjatë Shekujve, M.D.I., Prishtinë 2000.
Lajçi, Lulëzim, “Të Dhënat e Para Për Pejën Dhe Emërtimin e Saj”, Gjurmime Albanologjike, Seria e Shkencave Historike, Instituti Alba-nologjik, KGT Yay., S. 37, Prishtinë 2008.
Malcolm, Neol, Kosova-Balkanları Anlamak İçin, (çev. Özden Arıkan), Sabah Kitapları, İstanbul 1999.
___, Noel, Kosova Nje Histori e Shkurter, Koha - Prishtine & Shtepia e Librit – Tirane 2001.
Marku, Kastriot, Kishat e Kurbinit, Geer, Tiranë 2008.
Meksi, Aleksandër, “Shën Pali Dhe Fillimet e Krishterimit në Trojet e Sotme Të Shqiptarëve”, Shën Pali Ungjillëzuesi i İlirëve, Univer-siteti Mbretëror İliria & Drita Yay., Prishtinë 2009.
Mirdita, Zef, “Fillet e Krishterimit në Balkan Me Shqyrtim të Veçantë Ndër Shqiptarë”, Shën Pali Ungjillëzuesi i İlirëve, Univer-siteti Mbretëror İliria & Drita Yay., Prishtinë 2009.
Mirdita, Zef, “Gjashtë Shekujt e Parë Të Krishtenizmit Në Trevat İliro-Shqiptare”, Krishtërimi ndër Shqiptarë, Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë, Shkoder 2000.
Mirdita, Zef, Krishtenizmi Ndër Shqiptarë, Drita Yay, Prizren-Zagreb 1998.
Ndreca, Mikel, Fjalor Fjalësh e Shprehjesh të Huaja, Rilindja, Prishtinë 1986.
Qiriazi, Dhori, Krishterimi Në Shqipëri, Argeta-LMG, Tiranë 2000.
Redzepi, Nasır, Makedon Ortodoks Kilisesi Tarihi, SÜ, Sosyal Bilim-ler Enstitüsü, Felsefe ve Dinbilimleri Anabilim Dalı Dinler Tarihi Bilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya 2003.
Tërnava, Muhamet, Popullsia e Kosovës Gjatë Shekujve XIV-XVI, Insti-tuti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë 1995.
Xhufi, Pëllumb, “Shqipëria Midis Bizantit Dhe Perëndimit (Shek. XI-XIV)”, Historia e Popullit Shqiptar, Akademia e Shkencave e Shqipërisë – Instituti i Historisë, Botimet Toena, I, Tiranë 2002.
Zefi, Shan, Islamizimi i Shqiptarëve Gjatë Shekujve, Drita Yay., Prizren 2000.