Sibel KARACA SİVRİKAYA, Ayşe ŞİMŞEK KARA

HEMŞİRELERİN TIBBİ HATA YAPMA EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ

GİRİŞ ve AMAÇ: Araştırma hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerini ve bunu etkileyebilecek faktörlerin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır.YÖNTEM ve GEREÇLER: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan çalışma Ekim 2016-Nisan 2017 tarihleri arasında batıda bulunan bir ilde bir devlet ve bir üniversite hastanesinde, araştırmaya katılmayı kabul eden 434 hemşire ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında “Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği (HTHEÖ)” ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Çalışma yüzdelik, Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir.BULGULAR: Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeğinden alınan toplam puan ortalamasının 230.30±15.59 olduğu ve hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin alt boyutlara ilişkin aldıkları en düşük puanın “Düşmeler’’ (22.89±2.57) ve “İletişim’’ (23.16±2.57) alt boyutuna, en yüksek puanın ise “İlaç ve Transfüzyon Uygulamaları’’ (86.42±4.84) alt boyutuna ait olduğu saptanmıştır. Katılımcıların eğitim durumu, çalışma şekli ve mesleği sevme durumlarına göre tıbbi hataya eğilim puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunurken (p<0.05); yaş grupları, cinsiyetleri, medeni durumları ve çalışma yıllarına göre tıbbi hataya eğilim puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05).TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışma sonucunda, hemşirelerin tıbbi hatalara eğilim düzeyinin düşük olduğu saptanırken, mesleğini sevmeyen hemşirelerin tıbbi hataya eğiliminin anlamlı olarak yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tıbbi hata, hemşire, tıbbi hata eğilimi

DETERMİNATION THE TENDENCY OF THE NURSES TO MAKE MEDİCAL MİSTAKE

INTRODUCTION: The research was carried out to determine the tendency of the nurses to make a medical mistake and the factors that might affect it.METHODS: The descriptive and sectional study was carried out with 434 nurses who accepted to participate in a study in a public hospital and a university hospital in a province in the west between October 2016 and April 2017. In order to collect the data “Medical Error Trend Scale in Nursing” and Personal İnformation Form were used. The study was made by using percentiles Kruskal Wallis and Mann-Whitney U tests.RESULTS: The mean total score taken from the Medical Error Tendency Scale in Nursing was 230.30 ± 15.59, and the tendency of the nurses to make a medical mistake was found to be low. The lowest score of the nurses for the subscales was determined as “Falls” (22.89±2.57) and “Communication” (23.16±2.57) sub-dimension and the highest score was from the sub-dimension of “Drug and Transfusion Applications” (86.42±4.84). There was a statistically significant difference between the medical error tendency scores of the participants according to their educational status, manner of working and liking the profession (p<0.05) while there was no statistically significant difference between age, sex, marital status and medical error trend scores (p>0.05). DISCUSSION and CONCLUSION: As a result of the study, it was found that the level of tendency of nurses to medical errors was low, while the tendency of medical error of nurses who did not like their job was found to be significantly higher.

Keywords:

Medical error, nurse, medical error trend,

PDF

___

Referans1 ED, Bohnen JMA. Defining Medical Error. Canadian Journal of Surgery. 2005; 48 (1): 39-44.
Referans2 Öztürk YE, Özata M. Hemşirelerde Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Tıbbi Hataya Eğilim Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013; C.18, S.3, s.365-381.
Referans3 Demir Dikmen Y, Yorgun S, Yeşilçam N. Hemşirelerin Tıbbi Hatalara Eğilimlerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014; 44–56.
Referans4 World Health Organization. Patient Safety-Data and Statistics. Erişim Adresi: http://www.euro.who.int/en/health-topics/Health-systems/patient-safety/data-and-statistics. Erişim Tarihi: 07.04.2017.
Referans5 Er F, Altuntaş S. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Durumları ve Nedenlerine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016; 3 (3): 132- 139.
Referans6 TC. Sağlık Bakanlığı. Güvenlik Raporlama Sistemi. Erişim Adresi: http://grs.saglik.gov.tr/Stat_G03.aspx. Erişim Tarihi: 09.04.2017.
Referans7 Avşar G, Atabek Armutçu E, Karaman Özlü Z. Hemşirelerin Tıbbi Hata Eğilim Düzeyleri ve Tıbbi Hata Türleri: Bir Hastane Örneği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2016; 3 (2): 115-122.
Referans8 Küçükoğlu S, Ası Karakaş S, Çelebioğlu A. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimleri ve Etkileyen Faktörler. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2016; 8: 88-102.
Referans9 Özata M, Altunkan H. Hemşirelerin Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Geçerlilik Güvenirlilik Analizinin Yapılması. II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bilimsel Araştırma & En İyi Uygulama Ödülleri Kitabı, Sağlık Bakanlığı Yayınları, ed: Ertem Kırılmaz, Ankara. 2010; 3-20.
Referans10 Akgün Şahin Z, Kardaş Özdemir F. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimlerinin İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2015; 12 (3): 210-214.
Referans11 Özata M. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapmaya Eğilimlerinin ve Hasta Bakımında Gösterdikleri Özenin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12 (1-2).
Referans12 Cebeci F, Gürsoy E, Tekingündüz S. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimlerinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 15: 3.
Referans13 Aygin D, Cengiz H. İlaç Uygulama Hataları ve Hemşirenin Sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2011; 45 (3).
Referans14 Uzun Ş, Arslan F. İlaç Uygulama Hataları. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 2008; 28 (2): 217-22.
Referans15 Üstüner Top F, Çam HH. Hastanede Çalışan Hemşirelerin İlaç Uygulama Hataları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016; 15 (3).
Referans16 Stratton KM, Blegen MA, Pepper G, Vaughn T. Reporting of Medication Errors by Pediatric Nurses. Journal of Pediatric Nursing. 2004; 19 (6); 385-392.
Referans17 Vural F, Çiftçi S, Vural B. Sık Karşılaşılan İlaç Uygulama Hataları ve İlaç Güvenliği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 5 (4).
Referans18 Aştı T, Madenoğlu Kıvanç M. Ağız Yolu İle İlaç Verilmesine İlişkin Hemşirelerin Bilgi ve Uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003; 6 (3).
Referans19 Demir Zencirci A. Hemşirelik ve Hatalı Tıbbi Uygulamalar. Turkish Journal of Research & Development in Nursing. 2010; 1; 67-74.
Referans20 Yüceer S, Güler Demir S. Yoğun Bakım Ünitesinde Nozokomiyal Enfeksiyonların Önlenmesi ve Hemşirelik Uygulamaları. Dicle Tıp Dergisi. 2009; 36 (3); 226-232.
Referans21 Ulutaşdemir N, İpekçi N, Dokur M, Dağlı Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin Hastane Enfeksiyonlarından Korunmaya Yönelik Bilgilerinin ve Sağlık İnanç Kuramına Göre Davranışlarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2008; 3 (9).
Referans22 Özçetin M, Ulaş Saz E, Karapınar B, Özen S, Aydemir Ş, Vardar F. Hastane Enfeksiyonları; Sıklığı ve Risk Faktörleri. Çocuk Enfeksiyonları Dergisi. 2009; 3: 49-53.
Referans23 Archibald LK, Manning ML, Bell LM, Banerjee S, Jarvis WR. Patient Density, Nurse-To-Patient Ratio and Nosocomial İnfection Risk İn A Pediatric Cardiac İntensive Care Unit. The Pediatric Infectious Disease Journal. 1997; 16 (11); 1045-1048.
Referans24 World Health Organization. Prevention of Hospital-Acquired İnfections. A Practical Guide, 2nd Edition, 2002.
Referans25 Aştı T, Acaroğlu R. Hemşirelikte Sık Karşılaşılan Hatalı Uygulamalar. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2000; 4 (2).
Referans26 Özden D, Karagözoğlu Ş, Kurukız S. Hastaların İki Ölçeğe Göre Düşme Riskinin Belirlenmesi ve Bu Ölçeklerin Düşmeyi Belirlemedeki Duyarlılığı: Pilot Çalışma. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 15: 1.
Referans27 Avcı K, Aktan T. Bir Sistem Sorunu Olarak Tıbbi Hatalar ve Hasta Güvenliği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 5 (2): 48-54.
Referans28 Mollaoğlu M. Dahili Kliniklerde Yatan Bireylerin Düşme Riski ve Alınan Önlemlerin İncelenmesi, TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013; 12 (1), 27-34 .
Referans29 Karadağ M, Işık O, Cankul İH, Abuhanoğlu H. Hekim ve Hemşirelerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2015; 17 (1); 160-179.
Referans30 Kumcağız H, Yılmaz M, Balcı Çelik S, Aydın Avcı İ. Hemşirelerin İletişim Becerileri: Samsun İli Örneği. Dicle Tıp Dergisi. 2011; 38 (1): 49-56.