Cevriye YÜKSEL KAÇAN, Aysel ÖZDEMİR, Levent ÖZDEMİR

Hastanede Çalışan Sağlık Çalışanlarının İş Güvenliği Düzeyi: Eğitim Araştırma Hastanesi Örneği

Amaç: Bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan sağlık çalışanlarının iş güvenliği düzeyini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türdeki bu araştırmanın evrenini hastanede doktor, hemşire ve ebe olarak görev yapan sağlık çalışanları oluşturmuştur (N=2114). Çalışma 425 sağlık çalışanı ile tamamlanmıştır (n=425). Veriler online olarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan sağlık çalışanlarının %32.2’si en az bir kez iş kazası geçirmiş, %50.6’sı iş kazasına neden olan en temel faktörün, iş yetiştirmek için acele etmek olduğunu ifade etmiştir. İş Güvenliği Ölçeği toplam puan ortalamasının hemşire, ebe ve hekimlerde sırasıyla 2.56±1.07 (düşük), 2.87±0.98 ve 2.21±1.17 olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p=0.012). Ölçek alt boyutları ile yapılan istatistiksel değerlendirmede; “Kazalar ve Zehirlenmeler”, “Malzeme, Araç ve Gereç Denet”, “Koruyucu Önlemler ve Kurallar”, “Fiziksel Ortam Uygunluğu” alt boyut puan ortalamalarının hekimlerde daha düşük olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.01). İş Güvenliği Ölçeği toplam puan ortalaması ile çalışanların iş güvenliğine ilişkin uygulamalardan memnuniyet durumları arasında yapılan istatistiksel değerlendirmede, iş güvenliği uygulamalarından memnun olmayan sağlık çalışanları kurumdaki iş güvenliği düzeyini daha düşük değerlendirmişlerdir (p=0.000). Sonuç: Çalışmamız sonuçlarına göre ilgili hastanede iş güvenliğinin yeterli düzeyde olmadığı ve çalışanların, iş güvenliğine ilişkin uygulamaların büyük çoğunluğundan memnun olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İş Güvenliği, Hemşire, Hekim, Ebe, Hastane

Occupational Safety Level of Health Workers in Hospital: Education Research Hospital Example

Objective: The aim of the study is to examine the occupational safety level of health personnel working in an educational research hospital. Materials and Methods: The universe of this descriptive type of research was created by health workers working as doctors, nurses, and midwives in the hospital where the study was carried out (N=2114). The study was completed with 425 health workers (n=425). Data were collected online. Results: 32.2% of the health workers who participated in the research had at least one work accident, 50.6% stated that the most basic factor causing work accidents is haste to complete a job. The average score of the Occupational Safety Scale was 2.56±1.07, 2.87±0.98 and 2.21±1.17 respectively in nurses, midwives and physicians, and the difference was statistically significant (p=0.012). In statistical evaluation with scale subdivisions, "Accidents and Poisonings", "Material, Tools and Equipment Inspection", "Preventive Measures and Rules", "Physical Environment Suitability” subdivision averages were found to be lower in physicians and the difference was statistically significant (p<0.01). Occupational Safety Scale total score average and the satisfaction of the employees with the practices related to work safety were evaluated and the health workers who were not satisfied with the work safety practices stated that the level of work safety in the institution was lower (p=0.000). Conclusion: According to the results of our study, employees; state that the occupational safety in the relevant hospital is not at a sufficient level and they are not satisfied with most of the practices.

Keywords:

Occupational Safety, Nurse, Physician, Midwife, Hospital,

PDF

___

Akkaya, G., & Atay, S. (2018). Hastanede Çalışan Hemşirelerin İş Güvenliği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 59–64(5), 1.
Ata Yüzügüllü, D., Aytaç, N., & Akbaba, M. (2018). Bir üniversite hastanesinin yoğun bakım ünitesi hemşirelerinde yaşam kalitesi, iş kazaları ve vardiyalı çalışmanın etkileri. Sakarya Tıp Dergisi, 8(1), 99–107. https://doi.org/10.31832/smj.381197
Aygün, G., & Özvurmaz, S. (2020). Sağlık Çalışanlarının Yaşadığı İş Kazası ve İlişkili Faktörler. Medical Sciences (NWSAMS), 15(4), 123–132. https://doi.org/10.12739/NWSA.2020.15.4.1B0096
Bayer, E., & Günal, D. (2018). Hemşirelerin iş sağlığı ve güvenliği algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 503–519. https://doi.org/10.20875/makusobed.440607
Bilgin, S., Yalçonöz Baysal, H., & Hendekçi, A. (2019). Hastanede Çalışan Sağlık Personelinin İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Görüşleri İle İş Doyumlarının Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 29(2), 43–49. https://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2019/09/6-Hastanede-Çalışan-Sağlık-Personelinin-İş-Sağlığı-ve-Güvenliğine-Yönelik-Görüşleri-İle-İş-Doyumlarının-Belirlenmesi.pdf
Burunkaya, B., Topal, K., Erdoğdu, G., & Gereklioğlu, Ç. (2017). Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 13(1), 1–17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/396295
Dikmen, A. U., Medeni, V., Uslu, İ., Altun, B., & Aycan, S. (2014). Ankara’da Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Sağlık Personelinin Geçirdiğini İfade Ettiği İş Kazalarının Değerlendirilmesi. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 14(53). https://www.ttb.org.tr/dergi/index.php/msg/article/view/96
Gül, A., Özalp, Ş., & Işık Andsoy, I. (2020). Sağlık Kurumlarında İş Güvenliğinin Değerlendirilmesi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 51(1), 35–39. https://doi.org/10.16948/zktipb.411568
Gürer, A. (2018). Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Güvenliği. Journal of Health Services and Education, 2(1), 9–14. https://doi.org/10.26567/JOHSE.2018142107
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Pub. L. No. 6331 (2012). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği, (2012). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16909&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
Joint Commission International. (2017). Joint Commission International accreditation standards for hospitals: Including Standards for Academic Medical Center Hospitals (6th ed.).
Karaer, G., & Özmen, D. (2016). Sağlık Çalışanlarının İş Güvenliği: Devlet Hastanesi Örneği. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 8(4), 306–316. https://doi.org/10.5336/nurses.2015-47498
Kurttekin, A., & Taçgın, E. (2019). Sağlık Hizmetlerinde İş Kazaları ve Kesici-Delici Alet Yaralanma Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 17(2), 135–182. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1023339
Öztürk, H., & Babacan, E. (2012). Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(1), 36–42. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/hastanede-calisan-saglik-personeli-icin-is-guvenligi-olcegi-toad.pdf
Öztürk, H., Babacan, E., & Özdaş Anahar, E. (2012). Hastanede Çalışan Sağlık Personelinin İş Güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 252–268. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/84310
Sevinç, H., Bozkurt, E., & Eroğlu Sevinç, D. (2016). Ekonomik Gelişmişlik Göstergesi Olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(4), 1–11. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/301262
Solmaz, M., & Solmaz, T. (2017). Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 147–156. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/385758
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2009). Sağlık Kurum Ve Kuruluşlarında Hasta Ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması Ve Korunmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ.
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Sağlıkta Kalite Standartları. https://shgmkalitedb.saglik.gov.tr/Eklenti/41258/0/skshastane-seti-s-61--09082021pdf.pdf
Terzi, B., Polat, Ş., Azizoğlu, F., Ateş, N., Güngörmüş, E., & İşsever, H. (2019). Hemşirelerde İş Güvenliğinin Bazı Değişkenler Yönünden İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 260–267. https://doi.org/10.22312/sdusbed.550059
Ünsar, S., Taştan, İ., Ünsar, S., & Dindar, İ. (2006). İş Tatmin Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler: Sağlık Sektöründe Bir Alan Araştırması. Verimlilik Dergisi, 2(1), 131–134. https://dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/issue/30687/331533
Yavuz, Ş., & Gür, B. (2021). Sağlık Kurumlarında Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Algı Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 8(68), 962–974. 10.26450/jshsr.2401%0D
Yeşiltaş, A., & Gül, İ. (2021). Sağlık Çalışanlarının İş Güvenliği Düzeyinin İncelenmesi. Nobel Medicus, 17(2), 118–126. https://www.nobelmedicus.com/Content/1/50/118-126.pdf