Vecd Duygusunun Kendilik Bilinci Üzerindeki Etkisi

Öz Tasavvuf, ilahî aşkın ve bütünlün felsefesidir. Hangi düşüncenin içerisinde ilahî aşk ya da Allah’ın birliği ve Allah-insan-kâinat bütünlüğü olan tevhit fikri varsa orada tasavvufî düşünce bulunur. İnsan, Yüce Allah’a yönelince bazen derin bir coşku bazen de hüzün hali yaşamaya başlar. Bunun sonucunda vecd, insanı Allah’ın isim ve sıfatlarıyla bütünlük kurmaya yönlendirir. Allah’ın ilahî isimlerinin yansımalarını kâinatta ve varlıkta gören ve onlarla bütünlük kuran bir kişi; manevî heye-can, coşku, huzur, ilahî âşk ve iç huzuru duyar. Bu duygular içerisinde insanın kendisinden geçmesine ve Rabbini bulma haline, ‘vecd’ denir. Allah’ın ilahî isim ve sıfatlarıyla vecd duygusu sayesinde bütünlük kuran bir kişi, hem Allah’ı sever hem de onu sayar; yüceltir. Bu bağlamda vecd duygusuyla ilahî bütünlüğü yaşayan insan, Allah’ı yüceltip saydığı ve sevdiği için bu durum onun kendilik bilincini geliştirir. İnsanın kendinden geçerek Rabbini bulma hali olan ‘vecd’ duygusunun birtakım tasavvufî ve psikolojik etkileri bulunur. Bu nedenle vecd duygusuyla kendilik bilinci arasında güçlü bir bağ bulunur. Aynı zamanda insan, vecd halinin etkisiyle kendini-gerçekleştiren, kendini-aşan, kişilik bütünlüğü yakalayan ve kendini keşfeden kişilerin özel-liklerini taşımaya başlar. Bu makalede vecd duygusu denilen ilahî heyacan, coşku ve huzur duygusunun kişinin kendini gerçekleştirmesi, kendini aşması, kişilik bütünlüğü ve kendini keşfetmesi üzerindeki etkileri ele alınacaktır. Anahtar kelimeler: Vecd, Kendini-Gerçekleştirme ve Kendini-Aşma, Kişilik Bütünlüğü ve Kendini Keşfetme.

Anahtar Kelimeler:

Vecd, Kendini-Gerçekleştirme ve Kendini-Aşma, Kişilik Bütünlüğü ve Kendini Keşfetme.

The Effect of Ecstasy on The Sense of Selfhood

Sufism is the philosophy of divine love and integrity. Sufism is present in any idea that includes divine love or tawhid, which is the oneness of Allah and unification of Allah-man-universe When turning to Allah, man sometimes feels deep exuberance and sometimes a sense of gloom. In the end, the sense of ecstasy directs man to form unification with the names and titles of. When able to observe the manifestation of Allah’s divine names on universe and beings and to unify with them, man starts to feel divine excitement, exuberance, peace, divine love and inner tranquillity. The consequent feeling of elation and finding the Creator is called ‘ecstasy’. After unifying with Allah’s divine names and titles through the sense of ecstasy, not only loves Allah but he also regards Him highly. In this sense, a man experiencing divine unification and regarding Allah highly through ecstasy will start developing his sense of selfdom. The sense of ‘ecstasy’, in other words the sense of elevation and finding his Creator, has a number of mystical and psychological effects. Therefore, there is a strong bond between the sense of ecstasy and the sense of selfdom. At the same time, again due to the sense of ecstasy, man starts bearing the characteristics of a self-realizing, self-transient person who achieves personal integrity and self-discovery. This article will be addressing the effects of divine exuberance, elation and tranquillity, or ecstasy in other words, on self-realization, self-transition, self-integrity and self-discovery.

Keywords:

Sufism, Ecstasy, Self Realization Self Transition, Self Integrity, Self Discovery,

PDF

___

Acar, Nilüfer. İnsan İlişkileri ve İletişim, Ankara: Nobel Yayınları, 2008.
Adler, Alfred. Yaşamının Anlam ve Amacı, çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Say Yayınları, 1993.
Akşemseddin. Makâmatu’l-Evliyâ, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Reşit Efendi Kitaplığı, 2007, No: 345, vrk. 181a-b.
Budak, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2004.
Cebecioğlu, Ethem. Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Anka Yayınları, 2004.
Cevziyye, İbn Kayyım. Medâricu’s-Salikîn, Beyrût: Dâru’n-Nifâs, 1979.
Chittick, W.C. Sûfîsm, London: One World Oxford Press, 1998.
Cüceloğlu, Doğan. Yeniden İnsan İnsana, İstanbul: Remzi Kitapevi, 1993.
Dunner, D.L. Current Psychiatric Therapy, Philaldephia: Saoundes Company Press, 1993.
Eraydın, Selçuk. Tasavvuf ve Tarîkatler, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1990.
Filiz, Lütfi. Noktanın Sonsuzluğu, İstanbul: Pan Kitabevi, 2013.
Frankl, Victor. Kendini Gerçekleştirme ve Kendini-İfade Etmenin Ötesinde, haz. Kemal Sayar, İstanbul: İz Yayıncılık, 1991.
Frankl, Victor. Self-Transcendence as a Human Phenomenon, Journal of Humanistic Psychology, 1966, 6(2), 103.
Gilman, L. Difference and Pathology, New York: Cornell University Press, 1985.
Güngör, Erol. İslam Tasavvufunun Meseleleri, İstanbul: Ötüken Yayınları, 1982.
Gunther, M.L. The Cognitive Consequences of Critical Illnes, NewYork: The Career Press, 2000.
Gustav Jung, Carl. Keşfedilmemiş Benlik, çev. Canan Ener Sılay, İstanbul: İlhan Yayınevi, 1999.
Hökelekli, Hayati. Ailede, Okulda, Toplumda Değer Psikolojisi ve Eğitimi, İstanbul: Timaş Yayınları, 2011.
Horney, Karen. Günümüzün Nevrotik İnsanı, çev. A. Erdem Bagatur, İstanbul: Yaprak Yayınları, 1986.
Hucvirî, Ali b. Osman. Keşfü’l-Mahcûb, thk. Mahmûd Âbidî, Tahrân: Intişârât-ı Sâdâ ve Sîmâ, 2006.
Kelâbâzî, Ebû Bekir Muhammed. Taarruf li Mezhebi Ehli't-Tasavvuf, Kâhire: Mektebetü’l-Külliyâti’l-Ezheriyye, 1980.
Koltko-Rivera, M.E. Rediscovering The Later Version of Maslow's Hierarchy of Needs: Self-Transcendence and Opportunities for Theory, Research and Unification, Review of General Psychology, 10(4), (2006), 309.
Kula, Naci. Kimlik ve Din, İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2001.
Kuşeyrî, Abdülkerîm. Risâletü’l-Kuşeyrîyye fi İlmi’t-Tasavvuf, Beyrût: Dâru’l-Hayr, 2003.
Maslow, Abraham. Maslow's Concept of Self Actualization, translate. Michael Daniels, Liverpool: Liver-pool John Moores University Press, 2001.
Maslow, Abraham. A Theory of Human Motivation, Psychological Review, 50, (1943), 378.
Maslow, Abraham. Maslow’s Concept of Self Actualization, trn: Michael Daniels, New York: Liverpool John Moores University, 2001.
Maslow, Abraham. Motivation and Personality, New York: Harper Publishing, 1954.
Maslow, Abraham. The Farther Reaches of Human Nature, The Journal of Transpersonal Psychology, (1969), 1(1), 8.
Mehmedoğlu, Yurdagül. Erişkin Bireyin Kendilik Bilinci ve Din Eğitimi, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2001.
Sanford, Linda M.E. Danovan, Kadınlar ve Benlik Saygısı, çev. Şemsa Yeğin, Ankara: Hyb Yayıncılık, 1999.
Saruhan, Mehmet. İslam Ahlâk Esasları ve Felsefesi, Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
Sayın, Esma. Namaz Terapisi, İstanbul: Hayykitap, 2020.
Schneider, K. J., Krug, O.T. Existential-Humanistic Therapy, Washington: American Psychological Association, 2010.
Sühreverdî, Ebû Hafs. Avârifü’l-Maârif, Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabiyyi, 1966.
Tûsî, Ebû Nasr Serrâc. Luma fi’t-Târihi’t-Tasavvufi’l-İslamiyyi, Kâhire: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyyeti, 1960.
Uludağ, Süleyman. İslâm Açısından Mûsikî ve Semâ, Bursa: Marifet Yayınları, 1992.
Yılmaz, Hasan Kâmil. Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2002.