Tunika Tüylerinin Yerleşimi ve Çiçek Rengi Varyasyon Aralıklarının Tulipa L. (Lâle) Cinsinin Taksonomisindeki Önemi

Tulipa L. / Lâle cinsi diğer tekçenekli bitkilerde olduğu gibi çiftçenekli taksonlara nazaran ayırt edici morfolojik özellikler bakımından fakir bir cinstir. Altcins Eriostemones nispeten daha kolay ayırt edilebilirken, altcins Tulipa’nın bazı taksonlarını morfolojik olarak ayırt edebilmek, habitat ve coğrafik yayılışlarını bilmeden neredeyse imkânsızdır. Başka bir deyişle, bazı Tulipa türleri için ölçülen ve gözlemlenen birçok karakter, aynı türün popülasyonları arasında bile yüksek varyasyon düzeylerinde olduğundan türler arasında önemli oranda çakışma göstermektedir. Bu nedenle birçok ulusal ve uluslararası herbaryumlarda bitkilerin teşhislerinde yanlışlıklar vardır. Bu çalışmada tunika tüylerinin yerleşimi ve çiçek rengi varyasyon aralıklarının taksonların ayrımında nasıl kullanılması gerektiği anlatılmaktadır. Tanımlama hatalarını tamamen sıfırlamak mümkün değildir, ancak azaltmak için bu çalışmada bazı ipuçları verilmektedir.

Importance of Tunic Hair Settlement and Flower Colour Variation Range in Taxonomy of The Genus Tulipa L.

The genus Tulipa L. is a poor genus in terms of distinctive morphological characteristics compared to the dicotyledon taxa as in other monocotyledons. While subgenus Eriostemones are relatively easy to distinguish, it is almost impossible to distinguish some taxa of subgenus Tulipa morphologically without knowing their habitat features and geographical distribution. In other words, many characters measured and observed for some Tulipa species show a significant overlap between species, because of their high variation levels even among populations of the same species. For this reason, there are many mistakes in the diagnosis of taxa in many national and international herbaria. In this study, it is explained how the placement of tunica hairs and flower color variation intervals should be used in the discrimination of taxa. It is not possible to completely reset the identification errors, but some clues are given in this work to reduce them.

PDF

___

Christenhusz, M.J.M., Govaerts, R., David, J.C., Hall, T., Borland, K., Roberts, P.S., Tuomisto, A., Buerki, S., Chase, M.W. ve Fay, M.F. (2013). Tiptoe through the tulips - cultural history, molecular phylogenetics and classification of Tulipa (Liliaceae). Botanical Journal of the Linnean Society 172: 280–328.
Dobbs, L. (2003). Tulip — 70 stunning Varieties of The World’s Favorite Flower. St Martin’s, New York.
Eker, İ., Babaç, M.T. ve Koyuncu, M. (2014). Revision of the genus Tulipa L. (Liliaceae) in Turkey. Phytotaxa 157: 001–112.
Eker, İ., Yıldırım, H. ve Altıoğlu, Y. (2016). Tulipa cinnabarina subsp. toprakii (Liliaceae), a new subspecies from southwestern Anatolia. PhytoKeys 69: 65–70.
Eker, İ. (2018). Tulipa L. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.). Resimli Türkiye Florası 2: 880–926. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları. İstanbul.
Hoog, M.H. (1973). On the origin of Tulipa. Şu eserde: Napier, E. ve Platt, J.N.O. (edlr.). Lilies And Other Liliaceae 47–64. The Royal Horticultural Society, London.
Juodkaite, R., Naujalis, J.R., Navalinskiene, M. ve Samuitiene, M. (2005). Evaluation of tulip (Tulipa L.) decorative capacities and resistance to tulip breaking potyvirus in the tulip collection of the Botanical Garden of Vilnius University. Biologija 4: 64–70.
Pavord, A. (1999) The Tulip. Bloomsbury, London.
Stuessy, T.F. (2009). Plant Taxonomy: The Systematic Evaluation of Comparative Data/2nd ed. Columbia University Press, New York.
Thiers, B. (1997). Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden's Virtual Herbarium: http://sweetgum.nybg.org/science/ih, (erişim tarihi: 01.10.2018).
Tuyl, J.M.Van ve Creij, M.G.M.Van (2006). Tulipa gesneriana and tulip hybrids. Şu eserde: Anderson, N.O. (ed.). Flower breeding and genetics: issues, challenges, and oppurtunities for the 21st century, 23: 613–637, Springer, Dordrecht.
World Checklist of Selected Plant Families (WCSP). (2006): http://wcsp.science.kew.org, (erişim tarihi: 10.08.2018).
Wilford, R. (2006). Tulips— species and hybrids for the gardener. Timber Press, Portland.

ISSN: 2148-4015
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2014
Yayıncı: Ali Nihat Gökyiğit Eğitim ve Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı